حشمت الله متین فر در گفتگو با خبرنگار مهر در سبزوار افزود: در راستای حفاظت و اقدامات مرمت این بنای تاریخی در سال 86 با مبلغ 25 میلیون تومان از محل اعتبارات اضطراری آغاز گردید.
وی در ادامه اظهار داشت: تهیه طرح آسیب شناسی، جمع آوری خشت های فرسوده، استحکام بخشی جرزهای دیوارهای مرمت پوششی گنبدی بنا اجرای شاهدگزاری جهت بررسی میزان رانش و تخریب بقعه خواجه نجم الدین کبری از جمله فعالیت های انجام شده بر روی این بنا است.
متین فر قدمت این بنا را با توجه به کسب معماری پلان و تزئینات محرابی شکل طاق نماها متعلق به قرن هفتم هجری نسبت داد و افزود: با توجه به ارزشهای تاریخی و فرهنگی این بنا در شماره 2022 در تاریخ 6خردادسال 87 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بقعه خواجه نجم الدین کبری در روستای زیرآباد از توابع شهرستان جوین که اخیراً از شهرستان سبزوار تفکیک گردید، در فاصله 80 کیلومتری شمال غرب شهر سبزوار بعد از شهر نقاب و در فاصله چند کیلومتری بنای ارزشمند مسجد آق قلعه واقع گردیده است ، طبق بررسی های صورت گرفته این مقبره در نزد اهالی به مزار خواجه نجم الدین شهرت دارد .
آنچه اکنون باقی مانده، هسته مرکزی یا گنبد خانه ای از یک مجموعه معماری نسبتاً وسیع است که در سه جهت جنوب - شمال و غرب گسترش داشته و دیوارهای آجری بنا بر روی شالوده سنگی به ارتفاع حدود یک متر ساخته شده که نمای بیرونی آن تا ارتفاع 6 متر چهار ضلعی و ادامه آن که ساقه گنبد محسوب می شود منشور شانزده ضلعی و به ارتفاع پنج متر است. نمای گنبد و ساقه گنبد آجری بوده و خطوط حد فاصل هر دو وجه را آجرهای نره مشخص کرده است.
گنبد بنا و پوسته آن از درون نمای هشت وجهی دارد و چهار در گاهی از چهار سمت بنا را بیرون و فضاهای جانبی ارتباط داده است.
نظر شما