پژوهش در حوزه موسیقی نواحی فعال تر است

به گزارش خبرنگارمهر،در ششمین میزگرد بیست و چهارمین جشنواره موسیقی فجر که عصر دیروز در خانه هنرمندان برگزار شد وضعیت پژوهشگری موسیقی در سه دهه اخیر مورد بررسی قرار گرفت .

درابتدای این جلسه هومان اسعدی با اشاره به استقبال از حوزه پژوهش در موسیقی گفت : اگر این پیش فرض را بپذیریم که از یک سو اقبال عمومی به خصوص جوان ترها به حوزه پژوهش به لحاظ کمی نسبت به گذشته بیشترشده ، از سوی دیگر باید بررسی کرد که کیفیت آثار و مباحث مطرح شده در سی سال اخیر چه روندی را طی کرده است ؛ پژوهش درموسیقی با ورود تحصیل کرده های موسیقی وارد ایران شد ، در واقع توجه به هویت آغازگر رویکرد های جدید چندگانه به این مقوله بوده که در این بین رجعت به گذشته تاریخی این هنر با وجود متخصصان این فن در رشد کیفی پژوهش موثر بوده است اما در سی سال اخیر با وجود تاخیرهای پی در پی که پس از انقلاب در حوزه موسیقی رخ داد به لحاظ کیفی رشد چشمگیری در حوزه پژوهش صورت نگرفته است .

منصوره ثابت زاده ، پژوهش را به سه حوزه تقسیم کرد و گفت : پژوهش در سه حوزه انجام می شود که اولین مبحث آن درحوزه نظریه پردازی و تفکر است که دراین حوزه سیاست گذاران فرهنگی به عنوان نظریه پرداز موثر هستند ،حوزه دوم نقد موسیقی است که باید منتقد موسیقی تربیت کنیم تا نقد در جامعه به جریان بیفتد به شرط اینکه نقد تخریبی نباشد و دست آخر گرد آوری لایه سوم امر پژوهش مسئله یک شخص گردآورماهر و مجرب با تعلیمات بسیاردقیق و آشنا به موضوع تحقیق مورد نظر است .

وی درادامه افزود : بیشترین مشکل در حوزه پژوهش مسئله گردآوری است اما متاسفانه درچند سال اخیر اغلب گردآوری ها به صورت لجام گسیخته انجام شده است که این مسئله در پژوهش موسیقی نواحی بیشتر به چشم می خورد به این معنا که هر راه بلد و آشنا به راه پس از مدتی فعالیت و همکاری با پژوهشگران در کوتاه مدت گمان می کند که در حوزه پژوهش می تواند حرفی برای گفتن داشته باشد البته از سوی دیگر به دلیل آشنا بودن به منطقه خیلی راحت از پژوهشگران دیگر می تواند اعتماد هنرمند بومی را به خود جلب کند و پس از آن هم با یک پژوهش ناقص موضوع تحقیق را ازاساس زیر سئوال می برد.

جهانگیر نصراشرفی پژوهشگر موسیقی نواحی در ادامه متذکز شد : گرد آوری و پژوهش موضوع واحدی هستند چراکه یک گردآوردنده آشنا به قوم شناسی در امر موسیقی کار یک محقق و پژوهشگررا انجام می دهد به عقیده من پژوهش بعد از گردآروی انجام می شود و یک پژوهشگر موسیقی نواحی باید ژانر مورد بررسی خود و آداب و رسوم منطقه موردنظر را بشناسد به عقیده من یک گردآورنده آگاه به قوم شناسی نظام مند است که می تواند مبنای همه پژوهش ها باشد.

هومان اسعدی درادامه صحبت های این پژوهشگر گفت : گردآوری از اولین گام پژوهش است و این گردآوری صرفا مختص به موسیقی نواحی نیست و همانطور که گفتم موسیقی نواحی در سی سال اخیربیش از سایر حوزه ها مورد توجه بوده است اما همین گردآوری در مسائل دیگر مانند ردیف موسیقی ایران نبوده و جز تعداد معدودی ما عملا پژوهش دراین حوزه نداشتیم و بسیاری از ردیف های موسیقی ایرانی به دلیل عدم تحقیق مناسب از بین رفته است و یا تاریخ موسیقی کلاسیک در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

ثابت زاده درادامه به تاثیر جشنواره ها در شناسندن مقوله های پژوهشی در حوزه موسیقی اشاره کرد و گفت : وجود جشنواره های موازی و کشاندن هنرمندان موسیقی نواحی به انواع و اقسام این جشنواره روح واقعی تحقیق را گرفت چراکه از سویی در پروسه برگزاری این جشنواره ها داورها خوب انتخاب نشده بودند و آنگونه که باید پژوهش در موسیقی نواحی انجام نگرفت جشنواره های دهه 70 بزرگان موسیقی نواحی چون حاج قربان، یگانه ،شیرمحمد اسپندار و غیره را به جامعه هنری معرفی کرد که حرکتی مثبت در موسیقی نواحی بود اما رفته رفته این افراد و البته فرزاندان آنها بازیچه دست عده ای شدند و مدام ازاین جشنواره به جشنواره موازی دیگر می رفتند و چون نظارتی هم درکار نبود این موسیقی و پژوهش در حوزه موسیقی نواحی ضربه های جدی خورد.

نصراشرفی در پایان گفت : بحث پژوهش در حوزه موسیقی با وجود جوانان علاقمند به موسیقی قوم شناسی و ردیف دستگاهی ایران با سیستماتیک شدن بیش از گذشته رشد خواهد کرد .