انتقال پیام عاشورا در مداحی‌ها / مداحی باید بر اساس تعقل و مستند باشد

حجت الاسلام حسین فتحی مدیر دفتر هنر و ادبیات هلال در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ویژگیهای آثار منظوم منتشر شده از سوی این دفتر ویژه ماه های محرم و صفر اظهار داشت: در کتابهای شعر و نوحه ویژه محرم و صفر مرکز هنر و ادبیات هلال تلفیقی از ابعاد ادبی، عاطفی، روان گویی، مستند گویی و به طور کلی شور و شعور وجود دارد.

وی افزود: سه جلد از این کتابها بار اصلی کار است که عبارت است از "یک ماه خون گرفته"، "یک دم"،"یک کربلا عطش" . کتاب "یک دم" اثر علی انسانی از نظر ادبی سرآمد سایر آثار است. یک ماه خون گرفته اثر غلامرضا سازگار اشعاری روان، گویا و سلیس است. کتاب یک کربلا عطش دارای ویژگی های خاصی  چون تصویر سازی و قوام شعری است.

وی همچنین گفت:  در کنار تمام ویژگیها، این آثار منظوم، مستند و صحیح هستند و ما این امر را در دستور العمل خود قرار داده‌ایم. متأسفانه در برخی کتابها شعرهای خوبی گفته می شود اما چون شاعر در حال و هوای خاصی دارد و شاعر اشعار آئینی نیز به نوعی به این حال و هوای خاص نیاز دارد، شعر در وزنها، قافیه ها و بحرها شاید دچار مشکل شود، از این رو کارباید بازبینی شود.

حجت الاسلام فتحی یادآور شد: در رابطه با این آثار هم از نظر ویراستاری ادبی و متنی از حضور ویراستاران حرفه ای سود بردیم که این امر علاوه بر هزینه گزاف آن زمان زیادی نیز به خود اختصاص داد چرا که تمام اشعار در چارچوب همان وزن تا انتهای شعر آنها را مورد بررسی قرار داده ایم. برای مثال هنگامی که شعری در سبک غزل سروده شده و ابیات نخست وزن را مورد توجه داشته ویراستاران تا انتهای شهر را برای اطمینان از رعایت وزن مورد بررسی قرار داده اند.

حسین فتحی بحث ادبی این آثار را یکی از شاخصه های مهم آنها دانست و گفت: پیامی که این اشعار دارند آنها را از سایر نوحه ها و اشعاری که برای این ایام سروده شده متمایز می کنند. کلیت کار دارای پیام است.اگر شعر عاشورایی خالی از پیام باشد و پیام عاشورا به مستمع نرساند خیلی با اشعار دیگر تفاوتی ندارد. در اصل باید پیام عاشورا در زوایای مختلف به گوش مستمع برساند .

وی با اشاره به شعر " روز آقایی عشق" در یک کربلا عطش اظهار داشت: به اذعان شعرا هنگام سرودن نوحه دست آنها بسته است و به طور کلی آنها نوحه را گذرگاه سختی توصیف می کنند، چون آهنگ باید با مفاهیم خاصی همراه و از چارچوبهایی نباید خارج شود. نوحه باید علاوه بر حزن، سبک داشته شأن آن نیز درخور ائمه (ع) باشد و هم مطالب مناسب و هم پیام نیز داشته باشد.

مدیر مرکز هنر و ادبیات هلال با اشاره به اینکه مسئله پیام در این اشعار نکته ای است که مورد توجه و تأکید مقام معظم رهبری و مراجع عظام است یادآور شد: باید تلاش کنیم اشعار و نوحه ها دارای پیام باشند. همچنین بحث حزن در این اشعار بسیار لحاظ شده که در آن میان بحث صحیح گریه کردن نه فقط بر اساس مسائل عاطفی بدون پایه نیز مورد توجه است.

فتحی در پاسخ به اینکه مداحان چگونه می توانند به این کتابهای منظوم دسترسی پیدا کنند گفت: ما ازطریق سامانه پخش داخلی هلال برای تعدادی از مداحانی که با آنها طی یک بیش از یک سال گذشته ارتباط برقرار کردیم این کتابها را ارسال می کنیم. یکی دیگر از منابع اصلی پخش کتاب ، کتابشهر ایران سازمان تبلیغات اسلامی است ، آدرس نمایندگان فروش دفتر هنر و ادبیات هلال در صفحات پایانی این کتابها ذکر شده است. همچنین در سایت مدایح نیز متن این کتابها به صورت آنلاین و رایگان موجود است.

حجت الاسلام فتحی همچنین توصیه کرد مداحان اشعاری که می خوانند از چارچوب تعقل و تفکر خارج نباشد. حرفی نزنند که نتوان پشتوانه عقلی و نقلی برایش یافت. پیام و رساندن پیام امام حسین (ع)، هدف امام حسین و ریخته شدن این خونها در اشعار باید متجلی شود.

وی همچنین تصریح کرد: این پیامها باید به زبان روز و گرایش روز منتقل شوند. هنر شعرا و مداحان این است که پیام امام حسین را به گوش مردم برسانند. شعر و نوع خواندن آن باید مناسب باشد. شعری فاخر را نباید با نغمه ای سبک بخوانند که این امر باعث می شود شعر از نظر افتاده و آهنگ شعر را خراب کند.

حجت الاسلام فتحی یادآور شد: اگر مداح پشتوانه اخلاص و همچنین باور به کلامی که می گوید نداشته باشد هیچ سود و فایده ای به دنبال نخواهد داشت. اگر بهترین شعر و سبک در عالم  بسازید اما بدون باور و و حقیقت درونی ارائه کنید هیچ تأثیری نخواهد داشت. 

وی تصریح کرد: وقتی شعر همراه با باور درونی بوده و تمام موارد رعایت شود ذاکر و مداحی ایده آل و بی نقص و مورد رضای امام زمان(عج) خواهد بود. اگر کسی با این فضا ارائه مدح کند، در محضر امام زمان(عج) نیز می تواند به راحتی نوحه بخواند. تمام اینها سربلندی تشیع و اسلام را دی پی دارد .