استقبال از حافظ و خیام در روسیه/ انتقاد زریاب ازوضعیت فرهنگی افغانستان

به گزارش خبرنگار مهر، سید مهدی مصطفوی مشاور رئیس جمهور صبح امروز در ششمین مجمع بین المللی استادان زبان و ادبیات فارسی در سخنانی گفت: در گذر زمان گرچه بسیاری زیر و بمها و فرود و فرازها در سیر تحول زبان و ادبیات فارسی پدید آمده است، ستارگان پرفروغ آسمان این ادبیات چنان‌اند که مطالعه آنها جریانی دل‌انگیز در انسان ایجاد می‌کند.

تجلی مهر انقلاب ستارگان نوظهوری در آسمان ادب فارسی پدپد آورده است 

وی با اشاره درخشندگی شعر حافظ و زمزمه‌های ادبیات دل‌انگیز سعدی تاکید کرد: تجلی مهر انقلاب اسلامی با حرارتی نوازشگر در ابعاد مختلف انسانی، ستارگان نوظهوری در آسمان ادب فارسی پدپد آورده و چراغ راهی در رهروی و راهیابی گشته و این ظرف زیبا حامل افکار و اندیشه‌هایی شده که امروزه در اقالیم اندیشه‌ها جریانی دل‌انگیز دارد.

مصطفوی در پایان از تمامی فرهیختگان عرصه ادب پارسی درخواست کرد تا در ارائه راهکارهای مناسب برای گسترش زبان و ادب فارسی و تحکیم مبانی آن در نشستها اهتمام ورزند.

در این مجمع همچنین پیام اسفندیار رحیم مشایی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری توسط معاون وی محمدحسین برزی قرائت شد که در آن مشایی آمادگی سازمان متبوعش را برای اجرایی کردن راهکارهای عملی اساتید حاضر در مجمع به منظور آشنایی بیشتر جهان با زبان و ادب فارسی اعلام کرده بود.

استقبال روسها از حافظ و خیام

در ادامه این مجمع جهانگیر دری مدرس ادبیات معاصر ایران در انستیتو شرق شناسی مسکو در سخنانی با اشاره به آشنایی روسها با زبان و ادبیات فارسی از سه قرن پیش به این سو گفت: در اوایل قرن 19 پوشکین آثار سعدی و حافظ را خوانده بود و در کتابهایش از آنها استفاده می‌کرد. یسنین نیز 14 غزل درباره ایران نوشت که به نام "آهنگهای فارسی" در روسیه منتشر شد.

وی افزود: تولستوی نیز در کتاب "قرائت برای بچه‌ها" از اشعار سعدی استفاده کرد. در حال حاضر هم که رباعیات خیام و غزلیات حافظ بر روی کاغذ نفیس و گران در روسیه چاپ می‌شود و با این وجود مردم آنها را می‌خرند و می‌خوانند.

همچنین اختر مهدی از هندوستان با موضوع "شعر معاصر، سنت و نوآوری" سخنرانی کرد. وی با اشاره به تلاش انگلیسیها برای جایگزینی زبان فارسی با این زبان در دوران استعمار گفت: با این وجود زبان فارسی نه تنها قلب تپنده هند و کشورهای فارسی زبان بلکه بسیاری از کسانی هم که از کشورهای دیگر به هند می‌آیند، به فارسی سخن می‌گویند.

زبان فارسی تابلوی افتخار بشریت است

محمد جعفر یاحقی استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران نیز، این زبان را "تابلوی افتخار بشریت" عنوان کرد و گفت: گستره جغرافیایی زبان فارسی هم اکنون از ایران تا غرب دور و از غرب دور تا بی‌انتهای دنیا سیطره دارد. زبان و ادبیات فارسی به دلایل گوناگون از جمله فصاعت و بلاغت، شیوایی و دلنوازی، ظرافت و متانت دلها و شعور هر ادب دوستی را در هر نقطه از جهان به خود جلب نموده و شیفته خود کرده است.

وی با تأکید بر اینکه کتابهایی همچون بوستان و گلستان، مخزن الاسرار الهی نامه، سعادت‌نامه و هزاران هزار کتاب فارسی بزرگان ادب فارسی زینت بخش مجامع فکری و اندیشه ای نخبگان جهان است گفت: در مسیر جاده ابریشم این زبان فارسی است که زمزمه می‌شود. مردم دنیا به ویژه دانشوران با نگاه احترام‌آمیز و متانت بسیار بالا این کتابها را غنابخش تفکرات انسانی و الهی خود می‌دانند.

تشریح وضعیت زبان فارسی در افغانستان از زبان رهنورد زریاب

در ادامه رهنورد زریاب نماینده اساتید زبان فارسی از افغانستان با بیان اینکه "حکومتهایی مانند طاهریان، صفاریان، غزنویان، و تیموریان در کار بالندگی زبان فارسی کارنامه‌های چشمگیری داشته‌اند" گفت: می‌توان گفت پس از دوران تیموریان که زبان پارسی در این سرزمین با فترت و رکود افت همراه شد سرزمین افغانستان رویدادهای تلخی را به چشم دیده است.

وی افزود: جنگ داخلی سده 19 و ظهور شاهان بیمار و بی‌اعتنا به سرزمین و مردم افغاستان به ویژه در دوره محمد ظاهر جریان برنامه‌ریزی شده‌ای را سازمان داده که زبان دری را با معضلات جدی روبرو ساخته است. نمونه آن فرمان شاه افغانستان در سال 1315 شمسی مبنی بر تبدیل زبان پشتو به زبان رسمی آموزش و پرورش بود.

زریاب اضافه کرد: در حال حاضر هم عناصر معینی می‌کوشند که این اصل را بر جامعه افغانستان بقبولانند که فارسی یک زبان است و زبان دری هم یک زبان دیگر و رسانه‌های کشور اجازه ندارند انبوه واژگان فارسی دری را به کار ببرند.

وی افزود: پس از سقوط طالبان و سرازیر شدن نیروهای غربی به کشور اکنون یک خیمه شب بازی واقعی در کشور ما جاری است و لعبتکانی بر سر کار آمده‌اند که می‌خواهند نظام سرمایه داری را بر مردمان این کشور تحمیل کنند.

این استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه‌های افغانستان گفت: در وضعیتی که تهاجم زبانهای بیگانه به ویژه انگلیسی زبان کشور را با تهدید روبرو ساخته فرهنگیان کشور با تمرکز به زبان پارسی دری بار سنگین امانت رودکی و سنایی و عطار و مولانا و حافظ و بیدل را به تنهایی بر دوش می‌کشند.

عبدالمنان نصرالدین خجندی نماینده اساتید تاجیکستان نیز در این مجمع با تقدیر از تلاشهای رئیس جمهور این کشور در اهتمام به زبان فارسی گفت: برگزاری بزرگداشت رودکی، غزالی و سنایی در سال گذشته از جمله اقدامات صورت گرفته برای زبان فارسی در کشور ماست.

ادبیات فارسی هنری که در آن ایجاز حرف اول را می‌زند

سخنرانان پایانی ششمین مجمع بین‌المللی استادان زبان و ادبیات فارسی در نیمه اول نخستین روز این مجمع جلیل تجلیل بود که در سخنانی با تقدیر از تلاش چهره‌هایی مانند مرحوم شهیدی گفت: ادبیات فارسی یک هنر است. هنری که در آن ایجاز حرف اول را می‌زند. با این وجود میراث ما جهانی است و جلساتی اینچنین که در آنها برق چهره استادان ادبیات فارسی ایرانی و غیر ایرانی علاقمند می درخشد ناظر بر همین ادعاست.

ششمین مجمع بین المللی استادان زبان و ادبیات فارسی بعد از ظهر امروز نیز با برگزاری نشستهایی تخصصی ادامه می یابد و عصر فردا به پایان خواهد رسید.