تاسیس حوزه علمیه قم؛ شجاعتی بی نظیر در اوج استبداد زدگی

به گزارش خبرنگار مهر در یزد، مردی که تقوا و اخلاص، پیشه اصلی در زندگی ساده و بی پیرایه او بود، مردی است که امروز پس از سالها مجتهدان و تحصیل کردگان حوزه علمیه قم از وی به عنوان احیاگر اسلام ناب محمدی در ایران یاد می کنند.

در سالهایی که خفقان ظلم و استبداد از طرفی و اختلاف بین مشروطه خواهان از طرف دیگر، مردم را از روحانیت و جدالهای حکومت با آنها خسته کرده بود و ایران فقط یک گام تا حذف اسلام فاصله داشت، مردی از دیار یزد، خطر را به شدت احساس کرد و به سمت تحولی عظیم در علم، اخلاق و روحانیت گامی بزرگ و به یاد ماندنی برداشت.

او شیخ عبدالکریم حائزی یزدی، فرزند مردی کرباس فروش و هم پیشه پیامبران در دیار سرو قامتان میبد یزد بود.

عبدالکریم شش ساله بود که پدرش را از دست داد اما دامان پر مهر و مطهر مادر همواره مامن گرم او بود و تربیت بی نظیر و عنایت خداوندی از وی فردی ساخت که از همان سالهای کودکی تفاوتش با همسالان کاملا مشهود و مشخص بود.

حوزه علمیه اردکان یزد تا سن 18 سالگی میزبان نابغه ای از تبار پیامبر اسلام بود و از آن پس به کربلای معلی رفت در حلقه شاگردان آیت الله فاضل اردکانی قرار گرفت.

تیزهوشی و پشتکار عبدالکریم به حدی بود که حضور در کلاس درس اساتیدی چون میرزای شیرازی، سیدمحمد فشارکی و ابوالحسن اصفهانی به سرعت وی را به مرجع تقلیدی تبدیل کرد که در بیشتر کشورهای مسلمان آن روز، مقلد داشت.

عبدالکریم پس از سالها زندگی در کربلا به کشور بازگشت و به قم رفت اما انحراف جامعه، تغییر دیدگاه مردم به روحانیت و به وجود آمدن جامعه ای به ظاهر مدرن در ایران به شدت طبع بلند وی را آزار می داد و همواره به دنبال راهکاری برای کمک به جامعه از خطر دین زدایی بود.

آن سالها مردم از روحانیت به شدت دور شده بودند و تفکراتی خطرناک از این قشر در ذهن داشتند البته تعداد اندکی از روحانیون سبب شده بودند با اختلافات شدید با مشروطه خواهان هدف اصلی خود را از ایجاد مشروطه رها کنند و تنها به ستیز و مجادله بپردازند و مردم نیز گمان می کردند روحانیون دیگر از اسلام رها شده و تنها به فکر به کرسی نشاندن تفکرات خود هستند و این امر هر روز جامعه را دستخوش جنگ و خونریزی و ترور و ناآرامی می کرد.

ادامه این روند به شدت موقعیت اسلام را در ایران دچار تزلزل می کرد و باید به سرعت اقدامی برای احیای آبروی روحانیت که به اشخاصی دور از تمدن متهم شده بودند، صورت می گرفت.

در این سالهای سخت، حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، دست به تاسیس حوزه علمیه قم زد و با جمع آوری روحانیون در آنجا، تلاش کرد تا ضمن آشنایی آنها با علم روز، از نظر اخلاقی و تغییر برخی عقاید منسوخ شده نیز روی آنها کار کند و اسلام ناب به دور از هرگونه کم و کاستی، واقعیتی بود که شیخ بر آن به شدت اصرار داشت.

شیخ عبدالکریم حائری یزدی حتی در زمان اوج مبارزات رضاخان با اسلام و آغاز آن از قضیه کشف حجاب، حوزه را حفظ کرد و هرگز اجازه نداد این دین ستیزیها در مسیری که او انتخاب کرده تاثیرگذار باشد.

خدمات شیخ در قم تنها به تاسیس حوزه علمیه قم ختم نشد بلکه وی نخستین بیمارستان قم را تاسیس کرد و به دنبال آن نیز مدارس بسیاری را به منظور ترویج سواد و آشنایی با علوم قرآنی و علوم روز راه اندازی کرد.

عقیده شیخ در همه سالهای پربرکت زندگی او برپایی اسلام ناب بدون انحراف بود و در زمان عمر خود نیز به حق توانست بر این اندیشه اش پایدار بماند و خدماتی کرد که تا امروز نیز این عقیده بزرگ باقیمانده است.

شیخ عبدالکریم در عرصه زندگی شخصی نیز مردی بزرگ بود و فرزندانی عالم و متدین تربیت کرد به نحوی که سه دختر و دو پسر وی نیز از برجستگان روزگار خود هستند.

شیخ مهدی و شیخ مرتضی حائری از فرزندان برومند شیخ عبدالکریم حائری یزدی هستند و دامادها و نوه های دختری و پسری ایشان نیز از وجود علمی و اسلامی وی بی بهره نمانده اند.

نبوغ و عشق به علم و تحصیل حتی در نسلهای بعدی ایشان نیز به وضوح قابل مشاهده بود به نحوی که نوه دختری ایشان آیت الله سیدمصطفی محقق داماد و سایر فرزندزادگانشان امروز از شخصیتهای برتر علمی، دینی و ادبی کشورمان هستند.

عمر پربرکت حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی به 88 رسیده بود و او اینک بیش از 500 مجتهد بزرگ از جمله امام خمینی(ره)، آیت الله گلپایگانی، آیت الله خوئی و بسیاری دیگر از آیات عظام را تقدیم ملل مسلمان کرده بود.

وی پس از طی زندگی سراسر برکت و رحمت سرانجام در هفدهم ذیقعده 1355 هجری قمری مصادف با دهم بهمن ماه سال 1315 یعنی 15 سال پس از تاسیس حوزه علمیه قم بدورد حیات گفت و در کنار مرقد حضرت معصومه (س) در قم آرام گرفت.