لایروبی اروند ؛ وعده ای که هنوز محقق نشده است

به گزارش خبرنگار مهر در اهواز، محمد مجید الشیخ، سفیر عراق در ایران اواخر سال گذشته اعلام کرد: دولت عراق درخواست حضور هیئتی از کشور ایران برای گفتگو درباره لایروبی اروندرود و تخلیه کشتی ها و قایق های غرق شده در آن را مطرح کرده است.

وی اعلام کرده بود: متخصصان عراقی آماده حضور در مبادی مرزی دو کشور برای تثبیت علامت های مرزی هستند که پس از لایروبی اروندرود آن را محقق خواهند کرد.
 
مهر ماه امسال نیز خبری مبنی بر توافقات کلی لایروبی آبراه اروندرود میان ایران و عراق از سوی سازمان بنادر و دریانوردی کشور منتشر شد.

در این خبر متولی اصلی این امر وزارت امور خارجه معرفی و اعلام شد دو طرف به نقاط مشترکی در خصوص پروتکل 1975 الجزایر رسیده اند و این پروتکل بند به بند از جانب طرف ایرانی و عراقی در حال پیگیری و بررسی است.
 
با این وجود هرچند خبرهای زیادی در این زمینه نقل می شود اما هنوز این نقطه مهم و استراتژیک شاهد کار اجرایی نبوده است.

اروندرود به طول 190 کیلومتر یکی از رودخانه های پهناور کشور در مرز مشترک با عراق قرار دارد. این رودخانه از همریزش رودهای دجله و فرات و سپس کارون پدید آمده است.

آبراه اروند شهرهای آبادان، خرمشهر، اروندکنار و برخی از شهرهای عراق را به خلیج فارس و آبهای آزاد متصل می‌کند.
 
اروندرود از دیرباز محل تردد کشتی‌های تجاری، باری و صیادی بوده اما در حال حاضر به دلیل وجود کشتی های مغروقه و افزایش رسوبات مشکلات فراوانی برای تردد شناورها به ویژه‌کشتی‌هایی با تناژ 80 هزار تن به بالا به وجود آورده است.

عملیات لایروبی اروندرود که مرز مشترک آبی جمهوری اسلامی ایران و عراق است از سال 1356 تاکنون انجام نشده است.

بی شک در حال حاضر لایروبی اروندرود ضرورتی اجتناب ناپذیر است زیرا این آبراه بستر رونق بنادر استراتژیک آبادان و خرمشهر است و به یقین مزیتهای اقتصادی، بازرگانی و جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی را در پی خواهد داشت.

نماینده مردم آبادان در خانه ملت در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: بر اساس قرارداد الجزایر که در زمان حکومت پهلوی بین ایران و عراق در کشور الجزایر منعقد شد قرار بود لایروبی کارون را هر سال یک کشور انجام دهد ولی سالی که نوبت کشور عراق بود جنگ تحمیلی آغاز شد و کشور عراق این رودخانه را لایروبی نکرد.

عبدالله کعبی ادامه داد: هنگامی که جنگ به پایان رسید عراق باید لایروبی را آغاز می کرد که سال بعد از آن ایران این کار را ادامه دهد ولی کشور عراق در زمان صدام حسین، رئیس جمهور سابق این کشور از انجام این کار صرف نظر کرد.

وی افزود: بعد از فروپاشی حزب بعث نیز دولت باثبات و مقتدری در کشور عراق روی کار نیامد تا این موضوع را به صورت جدی پیگیری نماید به همین علت این موضوع تاکنون انجام نشده است.

نماینده مردم آبادان در مجلس اظهار داشت: در دولتهای گذشته هم این کار با جدیت دنبال شد ولی در نهایت با توجه به مشکلاتی که طرف عراقی با آن مواجه است این کار عملی نشد حتی در دولت هشتم نیز مبلغ پنج میلیون دلار اعتبار برای این کار تصویب شد و وزارت بازرگانی که به عنوان وزارت معین آبادان و خرمشهر معرفی شده بود تامین این مبلغ را تقبل کرد ولی به علت عدم توافق طرفهای ایرانی و عراقی این اقدام بازهم انجام نشد.

کعبی تصریح کرد: هفته گذشته در خصوص لایروبی اروندرود با سردار نوعی اقدم، مدیرکل امور مرزهای وزارت کشور نشستی داشتیم و قرار شد در این خصوص هیئتی متشکل از نمایندگان وزارتخانه های راه و ترابری، خارجه و کشور تشکیل و موضوع لایروبی اروند را بررسی و پیگیری کنند.

وی ادامه داد: در صورتیکه این هیئت کار بررسی خود را انجام دهد لایروبی رودخانه اروند به مناقصه بین المللی گذشته می شود تا کار لایروبی و خارج کردن کشتی های مغروقه از بستر رودخانه به سرعت انجام شود در این بین خارج کردن کشتی غرق شده در خانیان عراق از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است زیرا باعث شده خیلی از کشتی های سبک نیز توانایی عبور از آن منطقه را نداشته باشند.

نماینده مردم آبادان در مجلس اظهار داشت: به هر حال لایروبی اروندرود برای رونق تجارت در شهرهای آبادان و خرمشهر بسیار ضروری است و دولت باید کار لایروبی و توافق با کشور عراق برای این کار را به صورت جدی پیگری کند.

به هرحال در مدت زمانیکه از پایان جنگ گذشته همواره اخباری در مورد توافق بر سر لایروبی اروند توسط مقامات مختلف کشور اعلام شده ولی هیچگاه این وعده جامه عملی به خود نگرفت و مردم آبادان و خرمشهر کماکان منتظر تحقق وعده مسئولین هستند تا این دو شهر شاهد رونق گذشته و بی نظیر خود در قبل از آغاز جنگ باشند.