به گزارش خبرگزاری مهر، "منوچهر متکی" وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با ریانووستی روسیه به سئوالاتی در رابطه با همکاری های دوجانبه و نیز مسائل و مشکلات منطقه ای پاسخ داد که متن کامل این مصاحبه را در زیر می خوانید:
سوال: اتحادیه اروپا کوشش دارد منابع و مسیرهای ارسال منابع انرژی زا را از مناطق دریای خزر و آسیای مرکزی متنوع سازد. خط لوله گاز "نوبوکو" یکی از پروژه های مربوط به این اقدامات می باشد. آیا ایران مشارکت در اجرای این طرح را بنفع خود می داند یا خیر؟
پاسخ : جمهوری اسلامی ایران به عنوان دومین کشور دارنده ذخایر گاز طبیعی در جهان علاقمند است در جهت تامین نیازهای کشورهای متقاضی با آنها همکاری کند. ایران آماده بررسی هرگونه پیشنهاد جهت همکاری های انرژی با کشورها و مناطق مختلف است و اتحادیه اروپایی نیز از این قضیه مستثنی نیست. آنچه با ما آن مخالف هستیم، سیاسی کردن مسئله انرژی است و معتقدیم این کار به ضرر کشورهای مصرف کننده تمام خواهد شد. ما بارها از کشورهای صادرکننده و مصرف کننده نفت و گاز خواسته ایم تا فارغ از معادلات سیاسی، به مسائل انرژی نگاه کنند. جمهوری اسلامی ایران از موقعیت بسیار ممتازی جهت صادرات و ترانزیت منابع انرژی به سمت غرب برخوردار است. ما به دلایل زیست محیطی و فنی با احداث هرگونه خط لوله سراسری نفت و گاز از عرض دریای خزر مخالف هستیم و معتقدیم اصولاً دلیلی برای این کار وجود ندارد، زیرا هر گونه خط لوله نفت و گاز از شرق خزر به سمت غرب می تواند از طریق مسیر ایران انتقال یابد.
آیا احتمال دستیابی به توافقات در خصوص حل و فصل جایگاه حقوقی دریای خزر وجود دارد یا خیر؟
- مسائل رژیم حقوقی دریای خزر هم اکنون در عالیترین سطوح در بین کشورهای ساحلی دریای خزر روی میز مذاکرات است. در جریان اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در تهران در سال گذشته روسای جمهوری در جوی کاملاً سازنده و دوستانه به تفاهمات خوبی رسیدند و قرار شد ادامه این مذاکرات در شهر باکو انجام شود. امیدواریم جمهوری آذربایجان در اسرع وقت مقدمات برپایی اجلاس وزرای خارجه و سپس اجلاس سران کشورهای ساحلی در این کشور را فراهم نماید.
این امیدواری وجود دارد که در جریان اجلاس باکو توافقات بیشتری از جمله در خصوص مسائل امنیتی و انتظامی دریای خزر حاصل شود. در برخی مسائل مثل چگونگی تقسیم بستر و ایجاد مناطق در سطح آب نیز گفتگوها ادامه دارند. معتقدیم که در این زمینه توجه به توافقات قبلی بین همسایگان این دریا، یعنی ایران و شوروی، و نیز توجه به اصول پذیرفته شده بین المللی، مثل اصل انصاف می توانند راهگشا باشند. در هر حال تصمیم نهایی در خصوص چگونگی تقسیم بستر دریای خزر باید منتج به نتیجه ای منصفانه برای تمام کشورها شود.
سوال: حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان به رهبران طالبان پیشنهاد کرده مذاکرات مربوط به تشکیل دولت ائتلافی را آغاز کنند. آیا چنین اقدامی می تواند در جهت تثبیت اوضاع منطقه کمک کند؟
- همانطوریکه دولت افغانستان هم اعلام داشته است، پذیرش قانون اساسی این کشور اساس محکمی برای هر گونه حل و فصل مشکلات داخلی افغانستان محسوب می شود.
سوال: آیا ایران قصد دارد به عضویت تمام عیار در سازمان همکاری شانگهای در آید؟
- جمهوری اسلامی ایران در راستای سیاست راهبردی خود مبنی بر همکاری با تشکلهای منطقه ای و بویژه سازمان همکاری شانگهای علاقمند به عضویت کامل در سازمان مذکور به منظور ارتقای سطح تعاملات و مشارکت خود در فعالیت های سازمان می باشد و در این خصوص درخواست رسمی خود را به سازمان ارائه نموده و امیدوارست طی دوره ریاست فدراسیون روسیه بر سازمان موضوع ارتقای سطح عضویت ایران از وضعیت ناظر به کامل و نهایی تحقق یابد.
سوال: در مورد دورنمای همکاری با شرکتهای نفت و گاز روسیه؛ "گازپروم" و "لوک اویل" چه نظراتی دارید؟
- جمهوری اسلامی ایران بطوراصولی از گسترش همکاری های خود با دیگر تولید کنندگان نفت و گاز از جمله شرکتهای روسی استقبال می کند.
همکاری های دوجانبه با روسیه به عنوان یک کشور همسایه بر اساس اسناد و موافقتنامه های امضا شده و با دیدگاه بلند و رو به رشد و توسعه می باشد و همکاری با شرکت های روسی با توجه به ظرفیتهای آماده و بر اساس منافع متقابل در همین چارچوب ادامه داشته و خواهد داشت.
سوال: فعالیت سازمان "اوپک گازی" در شرایط افت قیمتهای مواد انرژی زا چقدر می تواند تاثیر گذار باشد؟
- در خصوص اوپک گازی باید گفت اصل تاسیس این سازمان می تواند به هماهنگی سیاستهای گازی کشورهای تولید کننده نفت و گاز کمک نماید و ایران از بانیان طرح ایجاد این سازمان است. البته باید توجه داشت که قیمتها تابع عرضه و تقاضای بازار است، اما تشکیل چنین سازمانی می تواند به صورت کلی از منافع تولیدکنندگان گاز حمایت نماید.
سوال: آیا پس از پیروزی باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا احتمال دارد روابط بین تهران و واشنگتن بهبود یابد؟
- مناسبات فعلی ایران و آمریکا از بستر و پیشینه تاریخی بسیار پیچیده ای برخوردار است که ریشه در رفتارهای نامناسب دولت ایالات متحده آمریکا نسبت به ملت بزرگ ایران از کودتای 28 مرداد 1332 تا کنون و بویژه در دوران ریاست جمهوری بوش و تیم نومحافظه کار وی دارد. بنا بر این، در ارائه هر چشم اندازی از مناسبات دو کشور، نمی توان این بستر را نادیده گرفت که این رفتارهای دولت آمریکا در حق ملت ایران است که باعث شکل گیری چنین فضایی شده است.
اگر دولت جدید آمریکا که با شعار تغییر روی کار آمده است، بخواهد تغییری در این مناسبات ایجاد نماید، ما بر اساس منافع ملی خود این رفتارها را ارزیابی می کنیم و متناسب با آن نیز پاسخ درخور و مناسبی خواهیم داد. به اعتقاد ما، با توجه به مواضع و ابتکاراتی که تا کنون جمهوری اسلامی ایران نسبت به انتخابات آمریکا اتخاذ کرده است، اکنون توپ در زمین آمریکاست و آنها باید پاسخ مناسبی به ابتکارات ما بدهند.
البته ما می دانیم که گروه های هوادار صهیونیسم و مخالفان جمهوری اسلامی ایران در آمریکا و خارج از آمریکا همچنان در تلاش برای تاثیر گذاری بر دیدگاه های دولت جدید آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران هستند. اما این دولت آمریکاست که باید تصمیم بگیرد چکونه می خواهد رفتارهای خود را برای برقراری تعامل محترمانه با ملت بزرگ ایران تنظیم نماید.
سوال: پیشنهادهای مربوط به تحکیم امنیت در قفقاز از سوی ایران ارائه شده است. این پیشنهادها شامل چه نوع موضوعاتی می باشند؟
- با توجه به همجواری قفقاز با جمهوری اسلامی ایران، تحولات این منطقه برای کشورمان از اهمیت و حساسیت زیادی برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران امنیت و ثبات قفقاز را همواره حائز اهمیت دانسته و در این راستا به نقش و مسئولیت خود واقف است.
درهمین چارچوب، اقدامات مثبت، سازنده و موثری با کشورهای این منطقه صورت پذیرفته و مواضع متعادل ایران نیز حاکی از رویکرد و اهتمام به تحکیم و تقویت ثبات و امنیت در قفقاز است.
بحران اخیر قفقاز ضرورت آسیب شناسی ریشه ها، زمینه ها و ابعاد چنین بحرانی را دوچندان کرده است و بر این اساس اینجانب رایزنی هایی را با کشورهای مختلف داشته ام. در این رایزنیها تلاش شده چارچوبی برای گفتگو پیرامون ترتیبات امنیتی در قفقاز تعریف و سازماندهی شود.
زمینه ها و امکانات فراوانی در منطقه برای پی گیری چنین مکانیزم هایی وجود دارند که از جمله می توان به همکاری برای ثبات و امنیت در منطقه، همکاری مشترک برای توسعه اقتصادی منطقه، همکاری در حوزه انرژی، حمل و نقل و غیره اشاره نمود.
سوال: بعقیده جنابعالی در ارتباط با تکمیل ساختمان نیروگاه اتمی بوشهر مسائل سیاسی وجود دارد یا خیر؟
- ما معتقدیم که تاخیر در ساخت و راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر همزمان متاثر از مشکلات تکنیکی و ملاحظات سیاسی بوده است. بی تردید دوستان روس ما هم همین نظر را دارند.
با اینکه نیروگاه بوشهر در مراحل مختلف ساخت تحت نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده است، لکن برخی قدرتهای غربی تلاش می کرده اند ماهیت صلح آمیز این همکاری ها را زیر سوال ببرند. البته باید تاکید کنم که انگیزه این قدرتها بیشتر رقابت با روسیه بر سر بازار هسته ای ایران بوده و می خواستند روسیه را از بازار ایران حذف کنند.
به لحاظ تکنیکی می توانم بگویم که تفاوتهای صنعت هسته ای و ساخت نیروگاه در روسیه و آلمان موجب تاخیرهای زیادی در تکمیل ساخت نیروگاه بوشهر شده است، بطوری که می دانید ابتدا قرارداد ساخت نیروگاه بوشهر با آلمانیها امضا شده بود، لکن آنها تحت فشار آمریکا نیروگاه بوشهر را نیمه ساخته رها کردند.
سوال: ایران در چه شرایطی می تواند از ادامه اجرای برنامه غنی سازی اورانیوم دست بردارد؟
- نقش غرب در تاخیر ارسال سوخت نیروگاه اتمی بوشهر، نشان دهنده صحت موضع جمهوری اسلامی ایران برای ادامه غنی سازی بعلت عدم وجود تضمین در زمینه عرضه سوخت هسته ای و نیز غیرقابل اعتماد بودن غرب است.
نظر شما