مشفق کاشانی: شاعر نباید دغدغه "کارت زدن" داشته باشد

مشفق کاشانی در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان آنکه "نقد در ادبیات ایران بیش از آنکه جنبه فنی و حرفه‌ایی داشته باشد، جنبه‌های دوستانه دارد"، گفت: وقتی کتابی نقد می‌شود، بیش از آنکه به محتوای آن توجه شود به مناسبات با نویسنده‌اش توجه می‌شود.

وی افزود: هنگامی که منتقد با نویسنده دارای مناسبات دوستانه است، معمولا اثرش را مورد تعریف و تمجید قرار می‌دهد و اگر خدای نکرده مناسبات وی دوستانه نباشد، چوب اعتراض را بر سرش می‌کوبد.

برخی از شاعران حتی یکبار نیز کار را به خوبی نمی‌خوانند

عباس کی‌منش که ما وی را با عنوان شاعرانه‌اش مشفق کاشانی می‌شناسیم، خاطر نشان کرد: متاسفانه ما در عرصه نقد ادبی بسیار عقبیم و این نکته نیز دلایل بسیاری دارد. نخستین نکته همان تلاقی نقد ادبی و مناسبات دوستانه است. اما دانش منتقد نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. یک منتقد باید از دانش بالایی برخوردار بوده و کتابهای بسیاری خوانده باشد.

وی ادامه داد:‌ از سوی دیگر، متاسفانه منتقدان ما کار را چندان جدی نمی‌گیرند. به عنوان نمونه منتقد باید شعری را چندین بار خوانده باشد، مجموعه آثار دیگر شاعر را به خوبی بشناسد و سپس به نقد کارش اقدام کند. اما من گاه می‌بینم که منتقدان ما حتی یکبار هم شعر را به طور دقیق نخوانده، سراغ نقدش می‌روند.

سهراب سپهری برای تشویق هیچ توجهی به مناسبات دوستانه نداشت

این شاعر انقلابی افزود: به گمان من نباید مناسبات را وارد کار حرفه‌ایی کرد و از سوی دیگر باید سایر ابزار نقد را مورد توجه قرار داد. من بارها دیدم که سهراب سپهری با آنکه با بعضی‌ها هیچ مناسبتی و یا حتی مناسبات چندان خوبی نداشت، وقتی شعر خوبی می‌شنید سر ذوق می‌آمد و تعریف می‌کرد.

مشفق کاشانی در مورد جشنواره شعر فجر گفت: ای کاش این جشنواره کمی زودتر پا می‌گرفت. با این همه باید شروع آن در دو سال قبل را نیز به فال نیک گرفت و همه توان خود را برای بهبود کمی و کیفی آن به کار بست.

شاعر نباید دغدغه اجاره خانه داشته باشد

وی ادامه داد: تاجایی که من دیده‌ام اثرات دو دوره برپایی جشنواره بسیار مثبت بوده است. این تاثیر را بویژه روی شاعران جوان می‌توان به خوبی مشاهده کرد.

این شاعر افزود:‌ اما باید در کنار برپایی جشنواره به مسایل دیگری نیز توجه داشت؛ مسئله زندگی و معیشت شاعر از جمله مسایلی است که نباید مورد غفلت قرار گیرد.

وی با طرح این پرسش که " چرا از میان شاعران جوان شاعری برجسته در سطح جهانی متولد نشده است"، گفت: علت این مسئله را باید در معیشت و زندگی شاعران جوان جستجو کرد. شاعر نباید دغدغه "کارت زدن" و "اجاره خانه" داشته باشد. ابتدا باید این مسایل را حل کرد و بعد سراغ مسایل دیگر رفت.

وی در پایان گفت: در بسیاری از کشورها با توجیهات گوناگون از جمله فرصت مطالعاتی، بورسیه‌های تحصیلی و کارهای مرتبط شاعران و نویسندگان را مورد حمایت قرار می‌دهند، چرا که از نقش مهم نویسندگان در ساختن فرهنگ باخبرند.