تی تی کاروانسرا؛ یادگاری برجا مانده از دوران صفویه

به گزارش خبرنگار مهر در رشت، تی تی در زبان گیلکی به معنی "شکوفه" است، در زبان گیلکی جای صفت و موصوف بر خلاف زبان فارسی است بنابراین تی تی کاروانسرا به معنی کاروانسرای شکوفه می باشد.

این بنا در مسی رراه کاروانی دیلمان به لاهیجان بر سر دوراهی رودخانه باباکوه و میثم ‌رود احداث شده است، دارای حیاط مرکزی و ورودی هشتی ‌مانند و دو ایوان در اطراف هشتی است، مصالح این بنا از سنگ رودخانه‌ای، آجر و ملات گچ و ساروج است.

تی تی کاراوانسرا در شهرستان سیاهکل واقع شده است و این شهرستان با موقعیت جلگه ای در فاصله 15 کیلومتری شهر لاهیجان قرار دارد و رودخانه کوچکی به نام شمرود از وسط آن عبور می کند که زیبایی خاصی به این منطقه بخشیده است.

با توجه به موقعیت جغرافیایی دارای آب و هوای معتدل و مرطوب است که آب و هوای خنک تر قسمت کوهپایه ای آن را تحت تاثیر قرار می دهد.

نام این شهر از دو کلمه "سی و کل"  تشکیل شده  که "سی"  به معنی پای کوه و "کل" به معنی جایگاه است که به مرور زمان به سیاهکل تغییر یافته است در حال حاضر این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و دیلمان است.

سیاهکل هم  از نظر چشم اندازهای طبیعی و هم از نظر تاریخی از نقاط دیدنی استان گیلان به شمار می رود این منطقه سرزمین قوم باستانی دیلم است که پس از عبور از این شهر در امتداد مسیر شیم رود تا ارتفاعات کوهستانی دیلمان پیش می رود.

طبیعت سرسبز و خانه های بومی "لته پوش" از جاذبه های گردشگری سیاهکل 

طبیعت سرسبز و زیبا و خانه های بومی لته پوش "تخته سر" با مردمی خونگرم و مهمان نواز بر جاذبه های گردشگری این منطقه می افزاید.

سیاهکل دارای سابقه تاریخی درخشانی است دیلمان خواستگاه یکی از قدرتمند ترین سلسله های حکومتی ایران به نام "آل بویه" است که حتی توانستند بغداد را نیز به تصرف در آورند این سرزمین که به عنوان پناهگاه شیعیان مشهور بوده دانشمندان زیادی را نیز به جامعه ایرانی تحویل داده است.

اقتصاد این شهرستان بر پایه دامداری و کشاورزی است و عمده ترین تولیدات در این زمینه میوه جات، پرورش کرم ابریشم، عسل مرغوب و محصولات جالیزی است که در کنار آن تولیدات سفال تزئینی و دوخت لباسهای محلی و معرق نیز رونق خاصی دارد.

سیاهکل، شهرستان سرسبزی است خفته در پای قله سرکش درفک که جنگلی انبوه همچون نگین انگشتری آن را دربرگرفته است، این منطقه با تاریخ پرفراز و نشیبش با تحولات فراوانی روبه ‌رو شده و هم‌ اینک در جوار منطقه‌ای به نام "برفجان" رشد و گسترش یافته است.

شهرستان سیاهکل در ناحیه شرقی استان گیلان واقع شده و از شمال و شمال ‌شرقی به لاهیجان از شرق به لنگرود از جنوب ‌شرقی به املش و رودسر از جنوب به مازندران از جنوب‌ غربی به رودبار و از غرب به رشت محدود می‌شود.

همچنین قسمتی از رشته‌ کوه البرز ناحیه بزرگی از جنوب این منطقه را شامل می شود مهمترین رودخانه‌های جاری در این منطقه "شیمرود" و "خرارود" است.

این منطقه دارای دو ناحیه عمده جغرافیاییِ جلگه‌ای و کوهستانی است، آب ‌وهوای ناحیه جلگه‌ای، مرطوب و کوهستانی، نیمه‌مرطوب و میزان بارندگی در شهرستان سیاهکل حدود 1400 - 1000 میلیمتر است.

دستبافتهای پشمی و تولید سفال از مهمترین صنایع دستی سیاهکل است

دستبافتهای پشمی و تولید سفال از مهمترین صنایع دستی سیاهکل و برنج، جو، توتون، چای، فندق، سیب‌زمینی، گردو و مواد لبنی از مهمترین محصولات این ناحیه است.

"دیلمان" و "اسپیلی" با پیشینه تاریخی خود مهمترین ناحیه شهرستان سیاهکل است، دیلمان در گذشته وسعت بسیاری داشته و از یک ‌طرف به مازندران و از طرف دیگر به قزوین محدود بوده است.

دیلمان فعلی در قرون چهارم و پنجم هجری‌ قمری مقر حکومت دیلمیان و "گیلان" یکی از ولایات آن بوده است اما پس از انقراض خاندان آل‌ بویه و تعرض سرداران محلی این سرزمین وسیع کم‌کم کوچک شده تا امروز که یکی از بخشهای گیلان به ‌شمار می‌آید.

در این ‌خصوص، "مقدسی" در کتاب "احسن التقاسیم" می‌نویسد: "دیلم (دیلمان) دارای پنج کوره (شهرستان) است که از جانب خراسان به قومس (حدود دامغان) محدود شده و گرگان، طبرستان، دیلمان و خزر در میان این نواحی قرار دارد".

" ابن حوقل" تاریخ نگار دوره سامانیان نیز در کتاب خود می‌نویسد: "ناحیه دیلم شامل سهل و جبل و سرزمینی بوده که از جنوب تا قزوین و طارم و قسمتی از آذربایجان و بخشی از ری، از مشرق تا طبرستان و دیگر نواحی ری، از مغرب تا قسمتی دیگر از آذربایجان و بلاد آران و از شمال به دریای خزر متصل و محدود بوده است".

سیاهکل به جهت پیشینه پررمز و راز تاریخی‌اش از آثار دیدنی و تاریخی بسیاری برخوردار است، قومیت اهالی شهرستان سیاهکل گیلک است و به زبان گیلکی با لهجه بیه ‌پیش "شرق گیلان" و گویش دیلمی سخن می‌گویند، مذهب رایج این شهرستان شیعه اثنی‌عشری است.

کوه درفک، منطقه سرسبز دیلمان و اسپیلی، آبشار لونک، چشمه آب معدنی لاریخانی، منطقه آغوزی، آبشار بابا ولی، غار اسپهبدان، تی تی کاروانسرا، مناطق باستانی قلعه کوتی،  کوه پس  و حسنی محله، قلعه کوتول شاه، قلعه دیده بانی، روستای گرماور، حمام تاریخی دیلمان، غار لوعلی (زاگام )، پناهگاه سنگی گیلارکش  و شلمان ازجاذبه های گردشگری و تاریخی شهرستان سیاهکل است.

بقاع متبرکه سید اسماعیل، سید ابراهیم، سید محمد صالح، سید احمد سید حسین، بقعه امام زاده تورار اززیارتگاهها و اماکن مذهبی این منطقه است.

بافت طبیعی سیاهکل یک مزیت بی نظیر برای توسعه گردشگری در منطقه است

فرماندار سیاهکل با اعلام اینکه بافت طبیعی سیاهکل یک مزیت بی نظیر برای توسعه گردشگری در منطقه است، گفت: سالانه مسافران زیادی به این منطقه سفر می کنند.

محمد آقاجانزاده افزود: شهرستان سیاهکل با هزار و 48 کیلومتر وسعت دارای 50 هزار هکتار جنگل است که همانند نگینی این منطقه را در برگرفته است.

وی در ادامه بافت طبیعی بی نظیر این منطقه را یکی از زیباترین مناطق گردشگری کشور دانست و یادآورشد: محور سیاهکل - دیلمان، گردنه اسپیلی معروف به گاودیلان، غار دیارجان، مناطق تی تی کاروانسرایی و حمام دیلمان و آبشار لونک از مناطق دیدنی مهم این شهرستان است.

آقاجانزاده ادامه داد: ازمجموع 60 نقطه گردشگری که در سفر هیئت دولت به استان گیلان تصویب شد، سه منطقه شامل گردنه اسپیلی، تی تی کاروانسرا و منطقه اسپیلی در این منطقه واقع شده است.

هم‌اینک شهرستان سیاهکل با وسعت 6/1048 کیلومترمربع وسعت دارای 60 هزار نفر جمعیت است که 31 درصد این افراد شهرنشین و بقیه در روستا زندگی می کنند.

این شهرستان دارای دو شهر سیاهکل و دیلمان، دو بخش مرکزی و دیلمان، پنج دهستان پیرکوه، دیلمان، توتکی، خرارود و مالفجان و 251 پارچه آبادی است.

شهر سیاهکل نیزهم اکنون  افزون بر 17 هزارنفر جمعیت دارد که  در سال 1309 شهرداری در سال 1311 بخشداری و در اواخر سال 1376 فرمانداری در این شهرستان دایر شده است.