اختلاف نظر در مورد آلودگی دریاچه ارومیه به مواد خطرناک شیمیایی

به گزارش خبرنگار مهر، طبق گمانه زنی زمین شناسان دریاچه ارومیه در حالی حد معینی از مواد شیمیایی را در خود دارد که هیچ مطالعه ای برای شناسایی و تشخیص تجاوز نکردن این مواد از حد مجاز در این منطقه بحرانی از سوی هیچ سازمان و دانشگاهی در کشور انجام نشده است. 

به عقیده بسیاری از زمین شناسان بخشهایی از خاک و آب مناطقی از کشور مثل آذربایجان (اهر، مشکین شهر)، بخشهایی از مناطق شمالی کشور و مرکزی (چغارت) به مواد شیمیایی و سرطان زا آلوده است که امکانات برای شناسایی و مطالعه این مواد آلوده کننده در اختیار دانشگاههای مطالعاتی کشور وجود ندارد.

شوره زاری دریاچه خطرناک تر از آلودگی شیمیایی

با این حال کم آبی و خشک شدن دریاچه اورمیه و گسترش هولناک توده های نمک در زمینهای کشاورزی حاشیه دریاچه و همین طور نیاز 3 میلیارد متر مکعبی آب دریاچه مسئله ای است که ذهن بسیاری از کارشناسان و علاقمندان به این اکوسیستم بی نظیر را به خود درگیر کرده است و به عقیده این کارشناسان موضوع خشک شدن دریاچه مهمتر از هر حادثه دیگری در این منطقه به نظر می رسد و شوره زار شدن منطقه کمتر از آلودگی شیمایی اهمیت ندارد.

در همین خصوص رئیس دپارتمان زمین شناسی دانشگاه آزاد اهر به خبرنگار مهر گفت:  آنالیزهایی که ما در دریاچه اورمیه و کل منطقه آذربایجان به خصوص در منطقه مشکین شهر و اهر انجام دادیم نشان می دهد بخشهایی از این منطقه کشور دارای آلودگیهای سرطانی هستند و نمونه هایی نیز در روستاهای آلوده شناسایی شد اما اینکه دریاچه ارومیه آلوده به این مواد باشد یا نه را نمی توانم تایید کنم چون متاسفانه هنوز مطالعاتی در این زمینه انجام نشده است.

این استاد دانشگاه مسئله شوره زار بودن و نمکین شدن دریاچه را بسیار با اهمیت توصیف  و اظهار کرد: هیچ راهی برای نجات دریاچه وجود ندارد مگر اینکه آبی را از مناطق دیگر به دریاچه اورمیه که دومین دریاچه با این ویژگی منحصر بفرد در جهان است وارد کنیم.

ملک قاسمی مطالعه روی رودخانه زاب در کردستان و دیگر رودخانه های منطقه مثل ارس در شمال غرب را علی رغم هزینه بر بودن بسیار با ارزش دانست و گفت: نباید بگذاریم دریاچه ارومیه بمیرد که کل منطقه به یقین خواهد مرد و اگر این هزینه ها صرف شود دریاچه یک عمر دیگر زنده خواهد ماند و نسلهای آینده حق دارند از این موهبت بهره مند باشند.

دریاچه ارومیه ظرف 10 سال آینده نابود می شود

دکتر اسماعیل کهرم با این پیش بینی که دریاچه ارومیه ظرف 10 سال آینده نابود خواهد شد گفت: وقتی ظرف 30 سال دریاچه از 13 متر به 6 متر سقوط می کند چه امیدی 15 سال دیگر به زنده بودن دریاچه وجود دارد و با این وضعیت حق آبه و کمبود بارش و آبهای زمین های کشاورزی دریاچه نابود خواهد شد.

این استاد دانشگاه نیاز دریاچه اورمیه را 7 میلیارد متر مکعب دانست و تاکید کرد: یک جوی کوچک آب دردی را برای دریاچه ارومیه دوا نخواهد کرد و دولت باید حق ابه 20 درصدی دریاچه را از پشت این همه سدی که روی رودخانه های منتهی به دریاچه زده به دریاچه بدهد تا شاید بتوان امیدی به حیات منطقه داشت چرا که درصورتی که شدت زوال دریاچه به همین صورت ادامه یابد حیات در آذربایجان را باید به فراموشی سپرد.

آلودگی دریاچه ارومیه به مواد سرطان زا غیر ممکن است

مدیر کل طرح ملی تالابها درباره احتمال تغیرات شیمیایی و ترکیبات فیزیکی در دریاچه ارومیه و تبدیل به ماده سرطانی گفت: چنین چیزی غیر ممکن است که دریاچه و زمینهای حاشیه آلوده باشد.

نظری دوست تاکید کرد: هیچ عنصری نمی تواند دریک دوره خیلی کوتاه در طبیعت به مواد خطرناک شیمیایی تبدیل شود. با این همه عوامل و عناصر شوری دریاچه اورمیه سدیم و کلر است و البته درصد بالایی پتاسیم و نیترن نیز در آن وجود دارد اما این عناصر ماهیت خطرناک ندارند و در فرایند تبدیل نیز نمی توانند خطرناک باشند اما در بعضی چشمه ها و رودخانه در کشور این مسئله دیده شده که حالتی طبیعی است.    

 دریاچه آرال روسیه درس عبرتی برای ارومیه

یک کارشناس محیط زیست سرنوشت دریاچه ارومیه را به دریاچه آرال در روسیه تشبیه کرد که چند سال قبل روسها برای کشت پنبه و رونق کشاورزی  آب رودخانه ها را به مزارع پنبه هدایت کردند و چند سالی توانستند از آب کافی و تولید مطلوب کشاورزی کنند اما غافل از اینکه با این کار دریاچه و حیات منطقه آرال را از بین برده اند.

بختیاری با تاکید بر اینکه زمینهای اطراف دریاچه های شور بسیار سریع به شوره زار تبدیل می شوند و تغیرات بشر ساخت در اکوسیستم این مناطق می تواند باعث نابودی آنان شوند گفت: با عقب نشستن دریاچه بر اثر بی آبی زمینها به شوره زار تبدیل می شوند و ما تجربه 30 ساله روسها را داریم در اورمیه تکرار می کنیم.

این کارشناس محیط زیست از بین رفتن گونه نادر و منحصر بفرد " آرتمیا " در دریاچه اورمیه را بسیار تاسف برانگیز خواند و تاکید کرد: این گونه جانوری را سابقا با " آرتمیا سالینا" که در دیگر مناطق دنیا وجود دارد اشتباه می گرفتند در حالی که مطالعات نشان داد این گونه منحصر به دریاچه ارومیه است.

این کارشناس محیط زیست همچنین پیرامون گردشگری منطقه و آسیبهای وارده به دریاچه ارومیه افزود: این صنعت در منطقه همراه با وضعیت کشاورزی نابود خواهد شد و منطقه از این صنعت بی بهره خواهد ماند.