سرما؛ میزبانی باغات یزد از بهار زودرس را لغو کرد

به گزارش خبرنگار مهر در یزد، سال گذشته در آغازین روزهای ماه اسفند بهار در حالی وارد استان یزد شد و شکوفه های خود را نثار درختان میوه این استان کرد که هنوز سنگینی برف بر دوش بسیاری از درختان در استانهای دیگر کشورمان بود.

آن روزها همه خبرگزاریها خبر بهار زودرس و به شکوفه نشستن درختان بادام در یزد را مخابره کردند و این روزها همه خبرگزاریها خبر خسارات میلیاردی به باغات استان را مخابره می کنند.

امسال اسفند و فروردین جای خود را با یکدیگر عوض کردند تا کشاورزان ذوق زده از شکوفه های بهاری به فکر سختی سالی بی حاصل باشند و به عوض برنامه ریزی برای جمع آوری محصول، میزان خسارات وارد شده به باغات خود را محاسبه کنند.

طی سالهای اخیر در این هنگام از سال آفتاب تقریبا تند بهاری به یاری درختان می شتافت تا از شکوفه های سرمست میوه های ریز بسازد و باغداران را مهیای برداشت محصولات باغها کند اما امسال بر خلاف سالهای گذشته سرما به ستیز درختان آمده و شکوفه های زیبای درختان را یک به یک تاراج کرد.

در اثر این سرما که از نخستین روزهای بهار بر آسمان شهرهای استان یزد سایه افکند خسارات بسیار زیادی به بخش کشاورزی و دامداری استان یزد وارد شد و در نیمه های فروردین نیز بارش شدید باران، تگرگ، جاری شدن سیل و وزش طوفان شن بر حجم این خسارات افزود.

مسئولان جهاد کشاورزی شهرستانهای مختلف استان یزد در مصاحبه های خود ارقام میلیاردی از آسیبهای وارد شده به باغات و اراضی کشاورزی اعلام می کنند و این حجم خسارات نگرانیهای بسیاری برای مردم و مسئولان به لحاظ اقتصادی به دنبال دارد.

بحرانهای ناشی از سرمازدگی شدید زمستان 86 و خشکسالی سال گذشته هنوز از استان رفع نشده که بار دیگر باید شاهد سرمازدگی حجم انبوهی از محصولات باغی و کشاورزی در بهار امسال باشیم.

استان یزد علاوه بر اینکه یکی از استانهای صنعتی و معدنی کشور به شمار می رود در زمینه کشاورزی نیز به رغم کویری بودن و خشکی آب و هوا دستی پرتوان دارد و شاید به جرات بتوان گفت به جز مرکز استان در 9 شهرستان دیگر و شهرها و بخشهای آن، 90 درصد مردم به کشاورزی اشتغال دارند و اگر به کار در کارخانه ها و ادارات می پردازند حتما در اوقات فراغت از کار دستی در کشاورزی نیز دارند.

به همین دلیل نمی توان به طور دقیق گفت کدامیک از شهرستانها در این زمینه محوریت دارند از این رو حتی خسارت به باغات و اراضی کوچکترین روستاها نیز برای استان بحران ایجاد خواهد کرد.

استان یزد در زمینه کشاورزی و باغداری محصولات استراتژیک که رتبه های نخست جدول تولید کشور را به خود ا ختصاص داده اند بسیار دارد بسیار دارد که از آن جمله می توان به پسته، انار، زعفران،‌ محصولات گلخانه ای و ... اشاره کرد.

بر اساس آمار استان یزد در زمینه تولید پسته و زعفران رتبه دوم، انار رتبه پنجم و محصولات گلخانه ای رتبه چهارم کشور را دارند و خسارت به هریک از این بخشها، رکود تولید محصولات کشاورزی را در مجموعه کشور به دنبال خواهد داشت.

در این میان پسته به لحاظ جایگاه و موقعیت ویژه در بازارهای داخلی و به ویژه بازارهای بین المللی و به لحاظ جایگاه اقتصادی و صادراتی آن برای استان و کشور بیش از سایر محصولات مد نظر است.

این محصول از سالهای گذشته نه تنها از طریق آفات دچار آسیب شده بلکه از سرمای زمستان 86، خشکسالی تابستان 87 و سرمای بهار امسال گزندهای بسیاری دیده است.

معاون بهبود کیفیت محصولات باغی جهاد کشاورزی یزد در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: سرمازدگی سال 86 خسارات هنگفتی به این محصول و کشاورزان زد به نحوی که شاید حتی تا سالهای آینده نیز پیامدهای این سرمازدگی را شاهد باشیم.

سیدجمال سجادی پور عنوان کرد: سرمازدگی و خشکسالی سال گذشته بیش از 780 میلیارد ریال به کشاورزان خسارت وارد کرد و تولید این محصول را نیز بیش از 19 هزار تن کاهش داد.

وی افزود: خسارات کلی امسال نیز هنوز برآورد نشده اما در بسیاری از شهرهای پسته خیز استان خسارت به باغات در اثر سرمازدگی بهاره، بین 20 تا 80 درصد گزارش شده است.

وی در خصوص محصول زعفران و انار استان یزد نیز عنوان کرد: این محصولات نیز امسال و سالهای گذشته دچار خسارات بسیار شدند به نحوی که 80 درصد باغات انار کف بری شدند و تا چهار سال دیگر انار مرغوب سالهای گذشته را نخواهیم داشت.

سجادی پور یادآور شد: زعفران نیز که بخش عمده آن در شهرستان طبس و بهاباد تولید می شد به علت یخ زدگی پیاز گیاه در زیر خاک به شدت دچار افت تولید شد.

وی خاطرنشان کرد: در شهرستان طبس تولید این محصول 90 درصد کاهش یافته و در مجموعه استان شاهد کاهش 70 درصدی این محصول هستیم.

سجادی پور ادامه داد: طی سالیان گذشته بیش از سه تن زعفران از شهرستانهای زعفران خیز استان یزد برداشت می شد اما این رقم امسال به حدود هزار و 200 کیلوگرم رسیده است که با احتساب هر کیلو زعفران معادل 17 هزار تومان خواهیم دید که خسارات وارد شده به کشاورزان چندین میلیونی بوده است.

این روند در همه شهرستانهای کشور به همین نحو است به طوری مسئول زراعت جهاد کشاورزی بهاباد نیز میزان خسارت سرمازدگی بهار امسال در باغات این شهر را 48 میلیارد ریال اعلام کرده است.

به گفته علی اکبر رحمتیان، محصولات زراعی در این شهر 40 درصد و محصولات باغی بین 30 تا 80 درصد خسارت دیده اند.

بهاباد باغات و اراضی کشاورزی بسیاری دارد که از مهمترین محصولات زراعی آن می توان به گندم، جو، زیره، گیاهان علوفه ای و جالیزی و از مهمترین محصولات باغی می توان به پسته، گردو، زردآلو، بادام و انگور اشاره کرد.

مدیر جهاد کشاورزی ابرکوه نیز خسارات سرمازدگی بهار امسال در این شهرستان را قابل توجه اعلام کرد و افزود: 300 هکتار از باغات زردآلو، گوجه سبز، انار شیرین و پسته دچار خسارت شده اند و محصولات این شهرستان بین 20 تا 300 تن دچار افت تولید شده اند.

در تفت، اردکان، میبد، یزد، خاتم، بافق، صدوق و ... نیز وضعیت به همین منوال است هر روز بر نگرانیهای اقتصادی کشاورزان و مسئولان استان افزوده می شود.

اما آنچه جای بحث دارد این است که آیا به واقع هیچ راهی برای جلوگیری از این همه آسیب و زیان وجود ندارد.

درست است که شاید بیمه محصولات کشاورزی بتواند بخشی از خسارت کشاورزان را جبران کند اما به طور قطع نمی تواند برای کشور محصول تولید کند بر این اساس بحران غذا و میوه به رغم همه تدابیر بیمه ای و ... تداوم می یابد.

شاید همه آسیبها و سرمازدگی ها و خشکسالی ها را بتوان در جرگه حوادث غیرمترقبه و پیش بینی نشده و دست توانای پروردگار گنجاند اما به نظر می رسد جای انجام امور تحقیقاتی در این زمینه بسیار خالی است.

شاید انجام امور تحقیقاتی در زمینه محصولات مقاوم کشاورزی، حتی پیش بینی زمانها بارش، سرما، گرما، خشکسالی و... بسیاری امور بازدارنده دیگر بتواند تا حد زیادی نگرانی کاهش تولیدات کشاورزی در کشور زرخیز ایران را بکاهد.