اسماعیلی: زندگی مودت‌آمیز باید مبنای حقوق بین‌الملل باشد

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر محسن اسماعیلی عضو حقوقدان شورای نگهبان یکشنبه 6 اردیبهشت در همایش "قرآن و روابط بین‌الملل"  در "کرامت انسانی و حقوق اقلیتها در قرآن کریم"  اظهار داشت: اگر بتوانم بحث را خوب بیان کنم می‌تواند مبنای حقوق بین‌الملل اسلامی قرار گیرد. هدف حقوق بین‌الملل ایجاد یک زندگی مسالمت آمیز است و این موضوع در منشور ملل متحد نیز ذکر شده است.

وی در ادامه یادآور شد: مبنای حقوق بین‌الملل، زندگی مسالمت آمیز نیست بلکه باید زندگی مودت آمیز باشد. قرآن به بیش از آنچه که بشریت می‌اندیشد فکر می‌کند. زندگی مسالمت آمیز بشر، زندگی مودت آمیز نیست. اصول حاکم در زندگی مسالمت آمیز تا جایی مهم و محترم است که بتواند به تأمین منافع بینجامد در غیر اینصورت زیر پا گذاشته می‌شود.

رئیس دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه گفت: قرآن بر زندگی مودت آمیز تأکید می‌کند و برای طراحی چنین نظامی باید دست از منافع برداریم و به مودت برسیم تا کرامت انسانی مبنای حقوق بین‌الملل اسلامی قرار گیرد.

وی تصریح کرد: مقصود از کرامت انسانی کرامت ذاتی است و نه کرامت اکتسابی. در قرآن به کرامت ذاتی در آیه 70 سوره اسراء اشاره شده ‌است. کرامت اکتسابی طبیعتا منشا برخی قوانین وضعی می‌شود. اگر بتوانیم کرامت ذاتی بشر را به عنوان مبنای احکام در نظر بگیریم می‌توانیم به اهدافی که قرآن برای بشر تعیین کرده، برسیم.

وی در ادامه افزود: انسان به حکم انسان بودن، محور حکم قرار می‌گیرد. بر اساس قرآن کریم انسان حق دارد که با او با احترام  برخورد شود و از عدالت برخوردار باشد. شهید مطهری در جلد سوم "مجموعه یادداشتها" این بحث را به صورت مجمل مطرح کرده‌اند. شهید مطهری می‌گوید همین که انسان پا به جهان می‌گذارد حقی بر جهان و همنوعانش دارد و چون همه به دنیا می‌آیند از حقوق طبیعی و مشترک و واحدی برخوردار می‌شوند. لذا انسان همین که به دنیا می‌آید دارای کرامت ذاتی است.

اسماعیلی گفت: قرآن مخاطب مسلمانان  را به سه دسته تقسیم می‌کند و هر سه دسته نیز بر اساس زندگی مودت آمیز تقسیم می‌شوند. گروه اول مسلمانان هستند. در این زمینه  صحبت قرآن روشن است و قرآن در سوره حجرات مسلمانان را با مسلمانان دیگر برادر می‌داند. حتی جنگ بین دو گروه مسلمان، جنگ بین دو برادر تلقی می‌شود. گروه دیگر غیر مسلمانان (اهل کتاب) هستند و گروه سوم ملحدان .

عضو شورای نگهبان گفت: در مورد کفار حربی قرآن امیدوار است که این رابطه عداوت آمیز به یک رابطه مودت آمیز میان مسلمانان و کفار تبدیل شود. البته در زمانی که جنگ در حال رخ دادن است که به طور طبیعی باید جنگید. لذا می‌بینیم که قرآن به کرامت کفاری که با ما در حال جنگند نیز توجه کرده‌است. خداوند در قرآن امیدوار است که بین مسلمانان و کفاری که در حال جنگ با مسلمانان هستند رابطه مودت حاصل شود  و می‌فرماید خداوند شما را نهی نکرده که با کافری که با شما جنگ ندارد، با عدالت برخورد کنید و به آنها نیکی کنید چرا که خدا این را دوست دارد.