مردم سه کشور فارسی زبان یک "خلق فرهنگی"‌اند

به گزارش خبرنگار مهر، هفتمین نشست هم‌اندیشی تعامل ادبی ایران و جهان با عنوان "ترجمه ادبیات معاصر به ویژه ادبیات پس از انقلاب اسلامی به دیگر زبانها" ظهر دیروز با حضور قهرمان سلیمانی (دبیر مرکز گسترش زبان فارسی)، عباسعلی وفایی (دبیر شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی)، محمد یعقوب یسنا (از افغانستان)، فائزه میرزا (از پاکستان) و حسن صفار مقدم (مولف کتاب "فارسی بیاموزیم") در محل برپایی نشست‌های سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

دفاع رایزن سابق فرهنگی ایران در تاجیکستان از کارنامه‌اش

در ابتدای این نشست قهرمان سلیمانی با اشاره به تجربه چندین ساله‌اش از تدوین کتب درسی در کشورهای حوزه زبان فارسی، گفت: در تالیف کتاب برای قلمرو فرهنگی زبان فارسی باید به مذاق زبانی بسیار توجه کرد. تجربه دو دوره‌ای بنده در تدوین کتب‌ آموزشی در تاجیکستان، در تالیف کتب درسی بسیار سودمند است.

وی در توضیح این موضوع افزود: درست است که همه ما در سه کشور ایران، تاجیکستان و افغانستان به یک زبان سخن می‌گوییم اما مذاق هر کدام از ما با آن یکی فرق می‌کند. نمونه‌اش این است که جریان بیدل شناسی که از سالها پیش در افغانستان بوده شاید تنها 20 سال است در ایران قوام گرفته یا اینکه ما در ایران آنگونه که در تاجیکستان به جایگاه "مادر" توجه می‌شود و مادرنامه‌های متعددی سروده می شود توجه نمی‌کنیم. همه اینها به تفاوت مذاق زبانی برمی‌گردد.

دبیر مرکز گسترش زبان فارسی اضافه کرد: بار سنگین این مسئله به دوش استادان کرسیهای زبان و ادب فارسی خارج از کشور است که به امر تالیف کتاب توجه دارند. مولفین بومی به این مقوله بیشتر توجه خواهند کرد. از طرف دیگر ما هم می‌توانیم این موضوع را به صورت یک برنامه تکلیفی به رایزنی‌هایمان در خارج از کشور محول کنیم. ضمن اینکه باید به رویکردهای نوین و تکنولوژیک در امر آموزش زبان فارسی توجه ویژه‌ای بکنیم.

مردم سه کشور افغانستان، تاجیکستان و ایران یک "خلق فرهنگی" هستند

در ادامه محمد یعقوب یسنا از افغانستان به عنوان نخستین مهمان خارجی این نشست درباره وضعیت آموزش زبان فارسی در این کشور سخنرانی کرد.

وی در سخنانش با اذعان به اینکه "امروز شکوه زبان فارسی را نه در تاجیکستان و افغانستان که در ایران می‌بینیم" گفت: رابطه فرهنگی بین زبان فارسی دری و پشتو در افغانستان بسیار نیک است. البته در این میان توجه به زبان دری بسیار واجب است چرا که این زبان توانسته شاخصه‌های زبان فارسی میانه را در خود حفظ کند.

یسنا در عین حال زبان و ادبیات فارسی را جانمایه منطقه بزرگی که مردم آن به این زبان سخن می‌گویند دانست و افزود: یگانگی این منطقه به زبان فارسی حفظ شده است. همانطور که در نظرات یاکوبسن آمده است می‌توان مردم این سه کشور (افغانستان، تاجیکستان و ایران) را یک خلق فرهنگی نامید.

انتقاد استاد پاکستانی از توقف دوره‌های دانش‌افزایی برای دانشجویان این کشور و پاسخ مسئول ایرانی

در ادامه فائزه میرزا از پاکستان در گزارشی که از وضعیت زبان فارسی در این کشور ارائه کرد گفت: در حال حاضر 40 نفر دانشجو در دانشگاه کراچی مشغول به تحصیلند و 6 استاد زبان فارسی این کار را بر عهده دارند. اما متاسفانه دانشجویان که عموماً از شمال پاکستان‌ هستند زمانی که به دانشگا‌ه می‌آیند اصلاً زبان فارسی بلد نیستند و این کار ما را دشوار می‌کند چرا که نمی‌دانیم باید به آنها فارسی بیاموزیم یا ادبیات فارسی؟!

وی افزود: از جمله کتابهای مهم درسی دانشجویان پاکستانی کتابی است از شادروان غلام سرور درباره دستور ترجمه و متن که با استفاده از آن دانشجویان می‌توانند بعد از یکسال جملات کوتاه را یاد بگیرند و در کلاسهای بعدی متنهای قدیمتر و نیز معاصر به آنها تدریس می‌شود.

این استاد پاکستانی زبان و ادبیات فارسی در پایان سخنانش از توقف دوره‌های دانش افزایی زبان فارسی مرکز گسترش زبان فارسی (وابسته به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی) برای دانشجویان این کشور انتقاد کرد. پس از سخنان وی عباسعلی وفایی دبیر این همایش و رئیس پیشین این مرکز در پاسخ به این انتقاد از حضور مستمر دانشجویان پاکستانی در ایران برای دوره‌های دانش افزایی خبر داد و با دفاع از این روند و به نیابت از قهرمان سلیمانی رئیس جدید مرکز گسترش زبان فارسی از همه دانشجویان پاکستانی مایل به شرکت در این دوره‌ها برای حضور در ایران دعوت کرد.

زبان فارسی آینه‌ای است که سه هزار سال تاریخ ملت ما را در خود منعکس می‌کند

در پایان این نشست نیز حسن صفار مقدم مولف مجموعه 9 جلدی آموزشی "فارسی بیاموزیم" - که در کشورهای فارسی زبان به عنوان متنی درسی تدریس می‌شود - در سخنانی به سلطه غیر ایرانیها بر کشورمان در 8 قرن میانه اشاره کرد و گفت: با وجود اینکه 8 قرن از 15 قرن اخیر را غیر ایرانیها و و پادشاهانی مانند تیمور و چنگیز بر این سرزمین حکمروایی کرده‌اند، زبان فارسی بر  جای خود محکم ایستاده است و ما امروز در این مکان همگی به این زبان حرف می‌زنیم.

وی دلیل این امر را قدرت این زبان و نه قدرت نظامی ایرانیان عنوان کرد و ادامه داد: زبان فارسی دو نقش مهم ایفا کرده و می‌کند. نقش ارتباطی به عنوان زبانی شیرین و دلنشین و خوش آهنگ و دوم نقش محتوایی و فرهنگی. زبان فارسی آئینه‌ای است که سه هزار سال تاریخ ملت ما را در خود منعکس می‌کند.

در این نشست پروفسور چندرشیکهر (از هندوستان)، محمد رجبی (رئیس موسسه فرهنگی اکو)، غلامحسین غلامحسین زاده و  چند مهمان خارجی دیگر نیز حضور داشتند.