به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، همایش "جایگاه خیام نیشابوری در ادبیات عرب" به مناسبت روز بزرگداشت خیام، در مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب (ایرانشناسی) در دمشق برگزار شد.
شرکتکنندگان در این نشست خیام نیشابوری را حکیمی برجسته دانستند که استفاده اندیشمندان و دانشمندان عرب از آثارش بیانگر جایگاه بلند این دانشمند ایرانی است. همچنین استادان، دانشجویان و دوستداران ادبیات فارسی سوری، ابعاد شخصیتی این حکیم فرزانه را تشریح و برخی اشعار وی را قرائت کردند.
دکتر خالد حلبونی رئیس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دمشق به ارائه مقاله خود با عنوان "سیمای حقیقی خیام و دیدگاههای نوین در رباعیات" پرداخت.
وی نیز اتهامات وارده به خیام مبنی بر بدبینی، انتقال ندادن علم و قدرتطلبی را رد کرد. اگر خیام قدرت طلب بود هرگز امارت نیشابور را رد نمیکرد زیرا او به دنبال کسب علم بود و هرگز مجادله را دوست نداشت.
"الحلبونی" خیام را دارای ضمیری پاک، آزاد و روح متعالی برشمرد و گفت: خیام فردی زاهد بود که غنا را در غنای نفس میدید لذا هرگز نکوشید از راه شعر یا علم ثروت اندوزی کند گرچه زمینه آن برایش فراهم بود.
وی ادامه داد: خیام هرگز نه منکر گفت نه منکر انجام داد و نه از صراط مستقیم خارج شد.
الحلبونی گفت: خیام آنقدر از جایگاه والا نه فقط در میان اعراب بلکه در میان غیر عرب و غیرمسلمان برخوردار است که حتی غربیها به آثار وی اهمیت خاصی می دهند.
وی افزود: خیام از عالمترین دانشمندان زمان سلجوقی نه فقط در زمینه شعر بلکه در زمینه علوم فلکی، فلسفه، ریاضیات و موارد مشابه بود.
وی با بیان این نکته که خیام نیشابوری توانست در طول مسیر زندگی ادبی و فکری و از خلال آثار و مؤلفات خود توجه دهها و صدها اندیشمند، ناقد و ادیب را از گوشه و کنار جهان جلب نماید که کمتر شاعر و اندیشمند دیگری را میتوانیم تا این اندازه مرکز توجه و برانگیزاننده بحثها و جدلهای متفاوت بیابیم.
در ادامه این مقاله دکتر حلبونی به زندگی و آثار خیام نیشابوری و اینکه در محضر چه استادانی شاگردی نمود و با چه متفکران و اندیشمندانی هم عصر بود پرداخت و به برخی آراء و نظرات از سوی اندیشمندان و مورخین در خصوص خیام همچون شاهان سلجوقی، شهرورزی، عمادالدین، زمخشری، بیهقی و ابن اثیر اشاره کرد.
روانشناختی خیام نیشابوری و بیان روحیات و ویژگی های روحی و فردی وی بخش دیگری از مقاله و سخنرانی دکتر حلبونی را تشکیل می داد. انتقادات و بحث و جدل های پیش آمده در خصوص مفاهیم و اصطلاحات بکار برده شده در رباعیات خیام، ادامه سخنان رئیس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دمشق بود که به برخی از برداشت ها و سوءتفاهمهای موجود در این بخش اشاره گردید.
معرفی برخی از کتابهای ترجمه شده به زبانهای رایج دنیا از آثار خیام نیشابوری بویژه رباعیات این حکیم بلند آوازه ایران زمین بخش دیگری از سخنرانی دکتر حلبونی بود که به ترجمه ی انگلیسی رباعیات خیام توسط «توماس هاید»، ترجمه اتریشی «فون هامر برگستل»، ترجمه فرانسوی «نیکولاس»، ترجمه انگلیسی «فیتز جرالد» و ترجمههای عربی رباعیات خیام نیشابوری توسط محمد السباعی، محمد الهاشمی، احمد الصافی النجفی، احمد رامی، جمیل صدقی الزهاوی، احمد الصراف، عبدالحق فاضل، احمد زکی ابوشادی، محمد غنیمی هلال، مصطفی وهبی، توفیق مفرج و .... اشاره نمود.
وی به نمونههایی از آنچه که به نام «رباعیات خیام» در گوشه و کنار جهان منتشر شده است که غالباً فاقد اعتبار و صحت هستند پرداخت و در خاتمه بحث خود به اشکالات پیش آمده و دلایل بروز آنها در فهم نادرست معانی رباعیات خیام با اشاره به نمونههایی از آنها اشاره نمود.
"سعد ربیع"، استاد گروه ادبیات و زبان فارسی دانشگاه دمشق پس از قرائت مقدمهای به زبان فارسی ، به نقش تمدنی و میراثی اندیشمندان و ادبایی همچون خیام نیشابوری در حفظ، گسترش و انتقال تاریخ و تمدن کهن ایران اشاره نمود.
وی گفت: خیام نیشابوری شاعر ایرانی، نه فقط متعلق به ایرانیان بلکه متعلق به همه ملتهای اسلامی است.
نظر شما