بعد از پخش " گفتار تلویزیونی" چهار نامزد انتخابات دهم ریاست جمهوری از شبکه یک سیما، در روزهای گذشته، اولین سری فیلم تبلیغاتی آقایان "احمدی نژاد، موسوی ، رضایی و کروبی" نیز از شبکه یک سیما پخش شد تا پازل تبلیغات تلویزیونی نامزدها کامل تر و ماراتن انتخابات به میانه برسد.
هرکدام از فیلم ها "سی دقیقه" بود، البته ستادهای انتخاباتی نامزدها فرصت خواهند داشت یک فیلم دیگر نیز برای پخش در هفته آخر تبلیغات به سیما بدهند. با این اوصاف و اگر هفته آخر تبلیغات را "فینال تبلیغاتی" نامزدها بدانیم، هفته جاری را می توان "نیمه نهایی تبلیغات تلویزیونی" نامزدها توصیف کرد.
بازتاب فیلمهای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در رسانه ها هم خود مبحثی جداگانه است و حتی می توان گفت بحث و گفتگو پیرامون فیلم تبلیغاتی نامزدها رابطه مستقیمی با پایگاه اجتماعی و محبوبیت آنها دارد، هرچند که عدم حذف یا سانسور فیلم های انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری نیز خود نشانه ای از بلوغ سیاسی در بخشهای مختلف به خصوص رسانه ملی بود.
آنچه که در ادامه می خوانید بررسی و تحلیلی از چهار فیلم تبلیغاتی نامزدها به ترتیب پخش از سیما است.
- همان احمدی نژاد سال 84
واقعیت این است که اولین فیلم تبلیغاتی احمدی نژاد بسیار ساده تر از آنی که تصور می شد ساخته شده بود. پیش بینی بسیاری از صاحبنظران این بود که فیلم تبلیغاتی احمدی نژاد - به عنوان رسانه ای ترین رئیس جمهور ایران - ساختار و ماهیتی عمیق تر و جذاب تر از وضع فعلی داشته باشد. درطول چهار سال گذشته، سفرها و دیدارهای احمدی نژاد مملو از حاشیه ها، اتفاقات و "ویژه هایی " بود که شمقدری می توانست از دل آنها فیلمی قوی تر بسازد.
این نکته هم قابل تامل است که بخش اعظم فیلم تبلیغاتی احمدی نژاد در هفته اول خرداد کلید خورده بود، شاید اطمنیان از پیروزی و تکرار سنت ابقای رئیس جمهور اول در دوره چهارساله دوم باعث شده بود دغدغه ای جدی برای ساخت فیلمی قوی وتاثیر گذار در ستاد انتخاباتی احمدی نژاد ایجاد نشود، دغدغه ای که در بین دیگر نامزدهای انتخابات جدی تر بود.
در فیلم شمقدری طیف مخاطبان، رویکرد ها، نوع نگاه احمدی نژاد به مردم، مسائل کشور وچالشهای موجود کشور چندان تفاوتی با فیلم انتخاباتی وی درسال 1384 ندارد (اتفاقا آن فیلم را هم شمقدری برای احمدی نژاد ساخته بود) بطوری که به نظر می رسد استراتژیست های ستاد انتخاباتی احمدی نژاد تلاشی برای جلب سبد آرای مختلف ندارند و ترجیح می دهند با جذب و همراه کردن همان پایگاه رای و جایگاه اجتماعی که وی را در سال 1384 به قدرت رساند مجددا در انتخابات ریاست جمهوری 1388 نیز پیروز شوند، بی جهت نبود که بخشهایی از سخنرانیهای انتخاباتی احمدی نژاد در رقابتهای سال 84 عینا دراین فیلم نیز پخش شد.
- نگاه شاعرانه به یک نامزد انتخابات ریاست جمهوری
اولین فیلم تبلیغاتی مهندس میرحسین موسوی حاصل نگاه شاعرانه مجید مجیدی به یک نامزد "انتخابات ریاست جمهوری" بود، فیلم با عیادت میرحسین از یک شاعر آغاز شد، فیلم موسوی، اولین تجربه مستندسازی سیاسی مجید مجیدی بود که سعی شده بود " مردم گرایی، اصولگرایی" با چاشنی "احیای خاطرات خوش دهه شصت" شاخصهای اصلی فیلم موسوی باشد.
موسوی مثل نخستین حضورش در سیما ترجیح داده بود در دومین فرصت تلویزیونی برای سخن گفتن با مردم به سراغ توده ها و مشکلاتی چون " بیکاری، فقر، گرانی ، تورم و واردات بی رویه " برود تا اینکه با ادبیات اصلاح طلبانه با مخاطبان خود سخن گوید، هرچند که بعد از پخش این فیلم، رسانه های وابسته به ستاد انتخاباتی مهندس موسوی، وعده دادند که سکوت و عبور مجیدی از مفاهیم اصلاح طلبانه را "احمدرضا درویش" در فیلم دوم موسوی جبران می کند.
مجیدی می توانست از نیمه هنرمند، معمار و نقاش میرحسین، تصاویری ناب به قاب تلویزیون بیاورد اما ترجیح داد که چهره همان نخست وزیر محبوب سالهای دفاع مقدس برای مخاطبان میلیونی رسانه ملی زنده شود.
دو دهه انزوای مهندس موسوی و دور بودن از فضای رایج و معاصر در فیلم مجیدی نیز ناخودآگاه به چشم می آمد. روند فیلم از زندگی نامه موسوی شروع می شد، آشنایی وی با امام خمینی، انقلاب و جنگ تحمیلی را روایت می کرد و بعد نامزدی میرحسین موسوی در انتخابات دهم ریاست جمهوری با مخاطبان درمیان گذاشته می شد.
- اشکها و لبخندهای ژنرال های اصلاحات
بهروزافخمی سیاست را در دوره نمایندگی مجلس ششم آزمود. فیلم افخمی همان اول به سراغ موضوع "پیر بودن کروبی" می رود که طبعا می تواند یکی از سئوالات و ابهامات مردم و رای دهندگان باشد و توضیحات مفصلی در این خصوص به مخاطب می دهد که نگران سن زیاد کروبی و ناتوانی او در پیگیری خواسته های اصلاح طلبانه نباشد.
فیلم برای مخاطبی که از طریق رسانههای مکتوب در جریان برنامهها و اندیشه کروبی قرار گرفته نکته تازه ندارد و تصاویر نمیتوانند به ذهنیتی که مخاطب از شیخ مهدی کروبی دارد چیزی اضافه کند.
با این وجود فیلم افخمی چند نمای مهم داشت که کنایه غیر منتظره محمد علی ابطحی، سئوالات خاص جمیله کدیور، اشکهای کرباسچی از آن جمله اند. در واقع مستند افخمی برخلاف مجیدی و حتی شمقدری و فارسی که فیلمهای دیگر نامزدها را ساخته بودند ،عمیقا "سیاسی" است. از سوی دیگر مقایسه فیلمهای تبلیغاتی میرحسین موسوی و مهدی کروبی را می توان " مناظره زودهنگام این دو نامزد اصلاح طلب" دانست که به باور بسیاری از بینندگان این دومستند، فیلمی که افخمی برای مهدی کروبی ساخت در چارچوب معیارهای متعارف "اصلاح طلبانه" امتیاز بیشتری می گیرد.
لحن وصدای نه چندان مناسب و گوینده متن ــ مرجان شیرمحمدی ــ همسر افخمی و تاکید و تکرار بیش از حد به گریه های کرباسچی و تصاویر آرشیوی محدود و پخش چندباره و اسلوموشن یک صحنه استقبال از کروبی از جمله نقاط ضعف فیلم افخمی برای مهدی کروبی بود.
- سبزوار یا محسن رضایی؛ مسئله این نیست
شناسنامه المثنی رضایی و نام سابق اش "سبزوار" که می توانست یکی از ابهامات پیرامون محسن رضایی محسوب شود، توسط محمدعلی فارسی،مستند ساز پرسابقه دوران جنگ،دستمایه ساخت فیلم تبلیغاتی وی می شود و براین اساس عنوان فیلم هم سبزوار انتخاب می شود.
مستند "سبزوار" در میان سه فیلم پخششده از نامزدهای ریاست جمهوری بیشترین نزدیکی را به تعریف مستندهای تبلیغاتی دارد و تصویری تازه و کمتر دیدهشده از محسن رضایی برای مخاطب میسازد.
تاکید برانگاره های عاطفی چون زندگی ساده " پدر و مادر سالخورده " رضایی از ویژگیهای این فیلم انتخاباتی است.
محسن رضایی در اولین مصاحبه خود با خبرنگاران گفته بود از هر سه نامزد دیگر "رای " جمع می کند و در فیلمی که محمدعلی فارسی برایش ساخته بود این تلاش مشهود بود: تاکید بر جنبه قومیتی( لر و بختیاری بودن)، شجاع بودن، برنامه داشتن و مخالفت با وضع موجود، پیام هایی که در فیلم انتخاباتی رضایی موج می زد.
با وجود اینکه تم فیلم کمی خسته کننده به نظر می رسید اما استفاده از دو دوبلورحرفه ای -ناصر طهماسب و داوود نماینده- برای بازگویی زندگی محسن رضایی یکی از حرفه گریهای قابل توجه فارسی بود که باعث ایجاد حسی صمیمی و خودمانی با رضایی می شد، البته نباید انتظار داشت که فیلم فارسی بتواند ورود دیرهنگام رضایی به صحنه انتخابات را جبران کند.
نظر شما