خانواده های زندانیان ؛ همچنان محروم از چتر حمایتی

به گزارش خبرنگار مهر ، بیش از 60 سال است که در اکثر شهرهای کشور موسساتی خیریه و با شخصیت حقوقی مستقل عهده دار رسیدگی به اصلاح و تربیت ، ارشاد ، بازسازی شخصیت معنوی ، مساعدت در بهبود وضع بهداشت و درمان ، کمک در جهت آموزش حرفه ای به زندانیان ، کمک به اشتغال زندانیان پس از آزادی ، ترغیب و تشویق فعالیتهای فرهنگی و آموزشی زندانها و مهمتر از همه موارد مذکور تامین معیشت خانواده های زندانیان و حفظ و حراست از کیان خانواده در مدت حبس سرپرست خانوار در زندان هستند .

امروزه ولو به صورت ظاهری در جامعه بین المللی وجود موسسات غیر دولتی به خصوص در جهت رعایت حقوق بشر یکی از اصول اجتناب ناپذیر است، گرچه بالاتر از این ، دین مبین اسلام و آموزه های آنان بر حفظ کرامت انسانی تاکید ورزیده است اما بهر حال ضرورت وجود انجمن های حمایت از زندانیان به خصوص از آنجا که مرتبط با قوه قضائیه است و هر گزارشی از وضعیت حقوق بشر در ایران تدوین می شود اهمیت خاصی می یاب.

مهمترین اهداف تشکیلات انجمنهای حمایت زندانیان کمک به زندانیان و خانواده های آنان و نوپروری و اصلاح زندانیان و همکاری با زندانها و موسسات تامینی و تربیتی و مراکز مراقبت پس از خروج زندانیان است. و بر اساس اساسنامه مصوب شده انجمن حمایت از خانواده زندانیان موظف به کمک به خانواده زندانیان ، بازسازی شخصیت و اصلح و ارشاد زندانیان ، کمک به اشتغال زندانیان پس از آزادی و مساعدت در بهبود وضع بهداشت و درمان آنان هستند .

بر اساس اعلام سازمان زندانها ، انجمن های حمایت از زندانیان در سالهای 70 تا 75 ، دارای اعتبارات دولتی بودند و تمامی خانواده های زندانیان را تحت پوشش قرار داشتند و خدمات بسیار قابل توجهی به این خانواده ها به خصوص در بحث تامین معیشت آنها و پرداخت هزینه های تحصیلی فرزندانشان ارائه می شد ، اما در طی سالهای 75 تا 80 به دلیل قطع اعتبار دولتی روند ارائه خدمات به خانواده های زندانیان با بحران جدی مواجه شد و انجمن های حمایت از زندانیان نتوانستند خانوادها را به طور کامل تحت پوشش قرار دهند و عملا این خانواده ها سرگردان شدند، اما در نهایت با تصمیم رئیس وقت قوه قضائیه مقرر گردید تا مجددا انجمن حمایت زندانیان به لحاظ اهمیت داخلی و همچنین ابعاد بین المللی احیا گردند و تلاش شد تا با یک برنامه ریزی مدون روند ارایه خدمات به خانواده های زندانیان ساماندهی شود.

در این سالها و علیرغم پیگیری های فراوان هیچ گونه اعتباری از سوی دولت به این انجمنها اختصاص نیافت و با تلاش های صورت گرفته امروز تنها 25 درصد خانوانده زندانیان تحت پوشش قرار گرفته اند و این در حالی است براساس برنامه سوم توسعه بنا بود که 100 درصد خانواده های زندانیان تا پایان این برنامه تحت پوشش خدمات حمایتی قرار گیرند .

این در حالی است که به گفته معاون دادستان تهران در امور زندانها از 145 هزار زندانی ، در حدود 30 هزار نفر از نظر اقتصادی ضعیف و نیازمند هستند و از سوی دیگر آنچه که بیش از هر موردی تاسف بار است افزایش طلاق در میان زندانیان است.

به گفته محمود سالارکیا زندگی 30 ال 40 درصد زندانیان منتهی به طلاق می شود و این امر نشات گرفته از فشارهای روحی و اقتصادی است که بر خانواده زندانیان وارد می شود.

مسئولان سازمان زندانها و کارشناسان قضایی بر این باورند که بیشترین آسیب زندان متوجه خانواده زندانیان است و فشارهای اقتصادی نیز بر مشکلات خانوادگی این قشر دامن زده است.

به گزارش خبرنگار مهر ، آنچه مسلم است یکی از وظایف سازمان زندانها پیشگیری از وقوع جرم است و به نظر می رسد این موضوع در مورد زندانیان مصداق پیدا نکند اما بهترین تعریف برای این بخش از وظایف سازمان زندانها ، اقدامات و پیشگیریهایی است که باعث می شود از ورود خانواده های زندانیان به چرخه جرم جلوگیری شود.

یکی از وظایف کلان سازمان زندانها در آئین نامه اجرایی و قانونی ، قانون برنامه چهارم توسعه و سایر قوانین و دستورالعملها، حمایت از خانواده های زندانیان است و بدیهی است اگر بپذیریم که هدف زندان اصلاح و تربیت است نمی توانیم از اثرات زندانیان شدن بر خانواده فرد زندانی غفلت کنیم اما به راستی در این میان انجمن های حمایت از زندانیان بهترین مجرای تحقق این وظیفه خطیر سازمان هستند.

تحقیقات علمی نشان داده که وقتی زندانی دغدغه کمتری نسبت به خانواده اش اعم از وضعیت سکونت ، تحصیل فرزندان و معیشت آنها داشته باشد امر اصلاح و تربیت بهتر انجام می شود بنابراین انتظار می رود توجه به زندانی و خانواده آن بیش از پیش مورد توجه مسئولان امر قرار گیرد.