تدوین برنامه مشترک ایران، افغانستان و پاکستان برای مبارزه با مواد مخدر

افغانستان که یکی از بزرگترین پایگاههای تولیدکننده مواد مخدر جهان محسوب می شود بیش از  90 درصد تریاک، کراک، شیشه و هرویین دنیا را تولید می کند  ودارای 1800 کیلومتر مرز مشترک با ایران است، این مسئله کشورمان را به یکی از اصلیترین بازارهای مقصد تولیدات مواد مخدر این کشور تبدیل کرده است.

علاوه بر این همسایگی با افغانستان در دو دهه اخیر و تلاشها برای مبارزه با ترانزیت مواد مخدر به خاک کشورمان‌3600 شهید و 11 هزار جانباز به مردم ایران تحمیل کرده که این میزان به غیر از هزینه های مادی سنگین آن بوده است.

آگاهی از سیاستها و برنامه های کشور افغانستان به عنوان کشوری که در محدوده جغرافیایی آن وسیعترین مزارع خشخاش وجود دارد و بزرگترین مراکز تولید تریاک، هروئین، کراک و دیگر مواد مخدر نیز در آن واقع شده می تواند واجد اهمیت فراوانی باشد، در همین راستا " محمد میرزا سیفی " رئیس اداره اطلاعات پلیس ویژه مبارزه با مواد مخدر کشور افغانستان در گفتگویی اختصاصی با خبرنگار مهر اصلیترین برنامه ها و رویکردهای کشور مطبوعش برای مبارزه با کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر را تشریح کرد.

* خبرگزاری مهر - گروه اجتماعی : آقای میرزا سیفی کشور افغانستان بزرگترین تولید کننده ماده مخدر تریاک و مشتقات آن است و از همین راه علاوه بر هزینه های که به مردم کشور خودتان تحمیل می شود به مردم و دولتهای کشورهای همسایه نیز هزینه ها و آسیبهای غیر قابل جبرانی وارد می شود، اصلیترین  و مهمترین راهکارهای شما برای مبارزه با کشت، تولید و قاچاق انواع مواد مخدر برای پیشگیری از این آسیبها چیست؟

- محمد میرزا سیفی : اصلیترین اولویت ما در افغانستان در جهت کاهش کشت کوکنار (خشخاش) در ولایتهای مختلف است که در همین راستا تلاش کرده ایم تعداد ولایتهایی که کشت این ماده در آنها به صفر رسیده را افزایش دهیم. در سال 2008 این تعداد 18 ولایت بود ولی با تلاشهای ما و حمایتهای بین المللی صورت گرفته هم اکنون این تعداد به 24 ولایت رسیده است. در این راه فعالیتهای زیادی در بخشهای اردوی ملی، امنیت ملی و همکاریهای مردمی صورت گرفت و از آنها خواسته شده هر جایی که این گیاه کشت شد بلافاصله به مرکز اطلاعات کشور یا مرکز ولایت خود اطلاع دهند. راهکار و اولویت دوم ما هم این است که تلاش می کنیم  با مدرک اثبات جرم قاچاقچیهای سازمان یافته را تحت تعقیب قرار داده و آنها را بازداشت کنیم. ما یک پلان مشترک برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و در جهت همکاری بیشتر و هماهنگی با برادران ایرانی و پاکستانی طراحی کرده ایم که در صورت اجرای آن خواهیم توانست بخش بیشتری از مواد قاچاق شده را کشف و ضبط کرده و قاچاقچیان بیشتری را هم دستگیر کنیم.  در راستای همین پلان 26 جولای یک عملیات مشترک با حضور ما و ایرانیها در "ترقندی"  و مرز "تایباد" اجرا شد که به زودی اطلاعات آن از طریق رسانه ها منتشر خواهد شد. ما در چهار ماه گذشته 896 قاچاقچی مهم مواد مخدر را دستگیر کرده ایم و در اواخر ژوئن هم یک عملیات در ولایت "نیمروز" انجام دادیم که در میان قاچاقچیهای دستگیر شده این عملیات چهار نفر بودند که ادعا می کردند ایرانی اند.

* راهکارهای شما برای پایین آوردن کشت خشخاش یا به قول شما کوکنار در میان کشاورزان افغانی چه بوده است؟

- هر ولایتی که عاری از کوکنار شده باشد و GPS  هم آن را تایید کند از سوی UNODC یک میلیون دلار جایزه خواهد گرفت تا کشت جایگزین را ترویج دهند که این مبلغ را از طریق والی هر ولایت به مناطق مختلف و " ولسوالی "ها برای توزیع میان دهاقین داده می شود تا وسایل و ابزار و ادوات زراعی مورد نیاز خود مثل تراکتور را تهیه کنند. 

* کشت جایگزین چیست؟

- بیشترین و بهترین محصولی که در برخی از ولایتها مثل ولایت هرات خوب جواب داده و مورد استقبال دهاقین واقع شده زعفران می باشد و سود زیادی را هم به همراه دارد، در این ولایت هم از طرف مسئولان و هم از طرف مردم همکاریهای خوبی صورت گرفته است. البته محصول زعفران بیشتر در ولایتهایی که دارای امنیت هستند کشت می شود و کوکنار هم بیشتر در ولایتهای نا امن و جنگی کشت می شود.

* همکاری نیروهای بین المللی حاضر در افغانستان در عرصه مبارزه با مواد مخدر با نیروهای افغانستان تا کنون چطور بوده است و آیا این نیروها در این زمینه با شما همکاری می کنند؟

- بله صد در صد همکاری می کنند و هر وقت ما درخواست کمک می کنیم نیروها، وسایل و تجهیزات خود مانند طیاره را در اختیار ما قرار می دهند، به ویژه در عملیاتهای مشترکی که در این زمینه داشته ایم حضور گسترده ای داشته اند و در این عرصه بسیار به ما کمک کرده اند.

* پلیس ایران در راه مبارزه با مواد مخدر تا کنون تعداد زیادی شهید و جانباز داده است تعداد شهدای شما در این راه چه تعداد بوده است؟ 

- ما هم در راه مبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر تا حالا شهدای زیادی داده ایم و فقط در همین سال 2009 در این راه 56 نفر از افسران ما شهید و 106 نفر نیز مجروح شده اند که البته این تعداد تنها تلفات پلیس مبارزه با مواد مخدر بوده است.

* به جز تریاک مواد دیگری که از افغانستان به کشورهای همسایه و به خصوص ایران وارد می شود هروئین و کراک است برای مقابله با تولید و قاچاق این مواد چه ترفندی در دست اجرا دارید؟

- اصلترین ماده مخدری که در افغانستان تولید می شود تریاک است. هروئین و کراک هم در کشور ما تولید می شود اما برای ساخت این مواد حتمأ به مواد کیمیاوی (شیمیایی) به عنوان مواد اولیه نیاز دارند که متاسفانه این مواد در مقدارهای زیاد از بنادر مختلف کشورهای همسایه وارد افغانستان می شود، اگرکشورهای ایران و پاکستان مانع صدور این مواد به خاک ما بشوند از تولید هروئین و کراک هم در افغانستان جلوگیری خواهد شد و ما با برخوردهایی که با لابراتوارهای ساخت این مواد می کنیم میزان تولیدشان را صفر خواهیم کرد. اما وقتی این مواد کیمیاوی از طریق مرزها وارد خاک افغانستان می شوند طبیعتأ لابراتوارهای تولید مواد مخدر کیمیاوی هم فعال می شوند.

* بیشترین مواد مخدر قاچاق شده از افغانستان در کدام ولایتها کشت و تولید می شود؟

- البته اینها چند ولایت محدود است که اختیار آنها هم در دست طالبان است و به خاطر گرفتن مالیات از دهاقین آنها را وادار به کشت این گیاه می کنند. همه لابراتوارهای تولید مواد مخدر کیمیاوی هم در همین ولایتها هستند. ولایتهای "هلمند" و "اوروزگان" اصلیترین پایگاههای آنها است. ولی در ولایتهایی که تحت تسلط دولت است به هیچگاه اجازه کشت کوکنار و فعالیت لابراتوارها داده نمی شود. مثل ولایت "بدخشان" که در امسال پلیس ویژه مبارزه با مواد مخدر چند عملیات در آن انجام داده است و تعداد زیادی لابراتوار را جمع کرد. همینطور در ولایتهای "ننگرهار" و " قندهار" هم چند عملیات انجام شد و چندین هزار تن مواد کشف و ضبط شد.

-----------------------

گفتگو : صدرا محقق