فرسودگی ماشین آلات؛ سنگ لای چرخ صنعت سنگ

به گزارش خبرنگار مهر در اراک، استان مرکزی معدن سنگ تروارتن است و بهترین سنگهای ساختمان در شهرستان محلات استان مرکزی و بهترین آنها تراورتن را در آنجا می توان دید.

در این شهرستان بیش از ۲۶ میلیون تن ذخیره سنگ تراورتن، مرمریت و ساختمانی است و بیش از ۴۰ معدن فعال دارد و در حال حاضر بیش از ۲۰۰ واحد صنعتی تولید سنگ در محلات فعالیت می ‌کنند که در برنامه پنجم توسعه به ۳۰۰ واحد افزایش خواهند یافت.

استان مرکزی استان مستعدی در زمینه نیروی انسانی، صنعت و معدن، کشاورزی و گردشگری است که تنها بخش های از این قابلیتها بالفعل شده است.

"صنعت "رشد یافته ترین بخش از قابلیتهای استان مرکزی است و در زمینه معدن، کشاورزی و نیروی انسانی همچنان استان دارای قابلیت رشد و توسعه است.

سالانه 120 هزار تن سنگ تزئینی از کشور صادر می شود

با وجود توسعه صنعت استان مرکزی، بخش معدن استان به ویژه سنگ تراورتن، استان دچارعقب ماندگی‌هایی است که بدون ایجاد زیرساخت‌ها و نوسازی ماشین آلات معدنی میسر رشد طی نخواهد شد و همین فرسودگی منجر به خام فروشی بهترین سنگ جهان در این منطقه شده است.

مدیرکل توسعه صادرات کالا کشور در سفری که به استان مرکزی داشت در این زمینه گفت: سهم صادرات سنگ خام از کل صادرات سنگ 80 درصد و سهم واردات سنگ کارشده در کشور 79 درصد است.

مهرداد جلایی پور افزود: در حال حاضر خام فروشی سنگ و عدم فرآوری آن بیشترین لطمه را به این صنعت وارد می کند در حالی که با ایجاد زمینه های فرآوری سنگ می توان زمینه اشتغال خوبی در کشور فراهم کرد.

وی با بیان اینکه، اکنون هزار و 335 معدن سنگ در کشور وجود دارد، گفت: از این تعداد هزار و 140 واحد خصوصی، ‌11 واحد دولتی و 184 واحد تعاونی هستند.

وی خاطر نشان کرد: با اینکه سنگ های محلات شهرت جهانی دارد کویت، امارات، عراق، عربستان، هندوستان و آذربایجان کشورهای بازار صادراتی سنگهای کار شده ایران است و این صنعت نیازمند توجه و سرمایه گذاری است.

این مسائل در کنار هم زنجیره ای را درست کردند تا مسیر رشد سنگ تروارتن و گل کردن آن به نفع محلاتی ها و مردم استان را سد شود و موجب شده ارزش افزوده‌ ای که از محل فرآوری سنگ می تواند عاید کشور شود در جیب کشورهایی چون چین، دبی، ترکیه و دلالان و کشورهای فرصت طلب منطقه شود.

واحدهای فرآوری سنگ در کشور به بیش از پنج هزار واحد می رسد که تنها 300 واحد مجهز به تجهیزات روز هستند از این رو، تدوین استراتژی صنعت سنگ در وزات صنایع و معادن در دستور کار قرار گرفت.

میزان استخراج سنگهای تزئینی در کشور 2.4 میلیون تن در سال است و از مجموع سنگهای تزئینی تولید شده در کشور نزدیک به یک میلیون تن در شهرستان محلات تولید می ‌شود، ایران در صدور سنگ به صوت خام مقام نهم و صدور سنگهای فرآوری شده مقام چهاردهم را در جهان دارد.

جایگاه کشور در صدور سنگ به صورت خام نشانگر لزوم توجه به صنعت سنگ از جمله تراروتن محلات است.

سال گذشته بالغ بر 800 هزار تن سنگ تزئینی از کشور صادر شده که 640 هزار تن آن مربوط به صادرات سنگ خام و 160 هزار تن مربوط به سنگ کار شده بود.

به عقیده صاحب نظران ایجاد زمینه های فرآوری سنگ در کشور اشتغال 130 هزاری این بخش را می تواند به بیش از سه برابر افزایش دهد.

همچنین، ایجاد زمینه های فرآوری سنگ در داخل کشور، منجر به ایجاد صنایع پایین دستی معدنی و جان گرفتن صاحبان تجربه و سرمایه شود در حالیکه عدم برنامه ریزی و بی توجهی به نوسازی ماشین آلات این بخش مانع این امر می شود.

"کامران نان کلی" دبیر انجمن سنگبران محلات با اشاره به اینکه، فرسوده بودن ماشین آلات و خام فروشی سنگ منجر به از دست رفتن بسیاری از فرصتهای اقتصادی در منطقه شده است، در این باره می گوید: دلالان نیز در این عرصه نفش منفی بازی می کنند و با احتکار و فروش سنگ به چند برابر قیمت به سنگبران موجب افزایش قیمت نهایی و غیر قابل رقابت شدن آن با بازارهای کشورهای خارجی می شوند.

وی با اشاره به اینکه، این دلالان، بدون پرداخت هزینه‌ ای و با دلالی سنگ خام را به شرکت‌های چینی و ترکیه ‌ای می فروشند افزود: با امکانات و وسایل موجود، کمترین بهره ‌وری صورت می گیرد و پرت کار بالاست.

وی بهبود تولید و کاهش ضایعات را در گروی استفاده از ماشین آلات و تکنولوژی جدید خواند و گفت: استفاده از ماشین‌آلات نوین در عرصه معدن به وارد شدن متخصصان به بخش معدن جهت بهبود فرآیند تولید، کمک خواهد کرد.

کنکاش در موضوع نشان می دهد، عدم شناخت بانک‌ها از بازدهی و بازگشت سرمایه در معادن، به کارگیری واعطای وام با وثیقه پروانه بهره برداری، لزوم توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای و امکانات اولیه کارگاهی در مناطق معدنی، استفاده از ضمانت صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی برای استفاده از تسهیلات بانکی، توسعه و تجهیز کارگاهها، راههایی است که می تواند ضمن هموار کردن مسیر توسعه در این بخش، خام فروشی را کاهش دهد و کاهش قیمت تمام شده سنگ برای ورود به بازار صادرات سنگ‌های فرآوری شده را در پی داشته باشد.

معدن داران محلاتی معتقدند: سنگ نعمت و ثروتی است که نصیب کشور شده، آنان آماده به کار هستند و این دولت است که باید زمینه های رشد زیر ساخت ها و نوسازی تجهیزات سنگ را فراهم کند.

رئیس خانه صنعت و معدن استان مرکزی با اشاره به اینکه اگرزیرساخت‌های معدنی همانند بخش صنعت در استان ایجاد شود، عقب افتادگی‌های بخش معدن مرتفع خواهد شد، معتقد است: عدم توجه دستگاه‌ها به صاحبان و بهره‌برداران سنگ، نبود تشکل فراگیر جهت انتقال تجربیات علمی و عملی آفت بزرگ بخش معدن اس.

وی افزود: وجود مشکلات متعدد در بخش سنگ موجب شده معدنکاران نتوانند از قابلیت‌های موجود برای مبارزه با مشکلات برآیند.

منوچهر توسطی، ایجاد یک شرکت عرضه داخلی به منظور بسته بندی و فروش تولیدات را از ضروریات ساماندهی به وضعیت بی‌سر و سامان فروش محصولات تولیدی دانست و گفت: در وضعیت کنونی، برخی معدن‌کاران سنگ را به صورت خام و برخی فرآوری شده به فروش رسانده و به جای توسعه صادرات، خودزنی می‌کنند.

بهره برداران سنگ در محلات ماشین آلات کنونی را منجر به هدرروی معادن سنگ می دانند و می گویند: در حالی که بسیاری از کشورها از هر تن سنگ ‪ ۱۸‬تا ‪ ۲۰‬متر سنگ استحصال می‌شود در کشور ما، این میزان بین هشت تا ‪ ۱۰‬مترمربع است.

مهمترین درخواست آنان دادن تسهیلات و حمایت است و بر این باورند در فضایی که دم از اشتغال زایی زده می شود چرا باید گذاشت این منبع عظیم اشتغال و ثروت از دست برود.

رئیس سازمان صنایع و معادن استان مرکزی در گفتگو با خبرنگار مهر دراراک، سنگ محلات دربازارهای جهانی را دارای ازرش بالایی دانست و گفت: به دلیل بی توجهی به فرآوری سنگ های معادن محلات عایدات ین منبع نصیب دیگران می شود.

علیرضا زواشی تصریح کرد: کیفیت بالای سنگ تراورتن محلات بر اساس آمارهای جهانی و بررسی‌های صورت گرفته از بالاترین ارزش برخوردار است به گونه‌ای که این سنگ‌ها در بازارهای جهانی از ارزش و قیمت بالایی نسبت به دیگر سنگ‌ها برخوردار هستند.

وی با اشاره به مشکلات واحدهای سنگبری گفت: تهیه مواد اولیه سنگ از معادن و نیز مشکلات کارگری از جمله مسائلی است که واحدهای سنگبری محلات با آن روبه‌رو هستند لذا با برنامه ریزی دقیق باید برای رفع آن تلاش همه جانبه صورت گیرد.

رئیس سازمان صنایع و معادن استان مرکزی گفت: 64 معدن در بخش خصوصی و دو معدن نیز توسط کمیته امداد در زمینه بهره‌ برداری از ذخایر سنگ در محلات فعال هستند که میانگین درآمد در هر بخش 200 میلیارد ریال است.

زاوشی افزود: معادن فعال در شهرستان محلات بدون کمترین حمایتی همه هزینه های جانبی تولید از جمله، آب، برق و گاز را برعهده دارند.

آنچه نیاز ماست یاد گرفتن ماهی گیری است کاری که بسیاری از کشورهای نه پیشرفته، که کشورهای منطقه و اطراف ایران به آن رسیده اند، و نه تنها از دریا ماهیگیری می کنند که یاد گرفتند از آب گل آلود چگونه ماهی بگیرند.

نیاز امروز جامعه ما آموختم ماهی گیری است تا بتوانند از ثروت های خدادادی بهره ببرند.