تکذیب خبر سرقت از موزه کتابت تبریز/ مجموعه آثار بی نظیر در موزه کتابت

به گزارش خبرنگار مهر در تبریز، در پی فقدان برخی اموال ارزشمند موزه کتابت تبریز، محافل غیر رسمی از سرقت اموال این مجموعه و پنهان کار مسئولان در خصوص این امر خبر دادند.

در پی این ماجرا، خبرنگار مهر نیز در محل حضور یافته و در گفتگو با تراب محمدی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، دلیل نبود برخی اموال این موزه را جویا شد.

وی ضمن تکذیب خبر سرقت موزه کتابت تبریز گفت: تغییر اموال موزه ها به صورت دوره ای امری عادی در موزه داری است.

موزه کتابت در سال 1380 در مسجد صاحب الامر، مربوط به دوره شاه تهماسب صفوی ایجاد شده است

به گفته محمدی، ممکن است برخی اموال منحصر به فرد موزه ها برای بازدید دیگر هموطنان به موزه های تهران یا دیگر شهرهای کشور ارسال شود.

در همین حال، حسین اسماعیلی، معاون فرهنگی و ارتباطات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز به خبرنگار مهر گفت: انتشار چنین شایعه بزرگی در خصوص موزه ارزشمند کتابت تبریز جای تعجب دارد.

وی با بیان اینکه هیچگونه سرقتی از موزه های استان صورت نگرفته است افزود: تمام موزه های آذربایجان شرقی از سیستم های ایمنی روز برخوردار بوده و حتی اخیرا" برخی از مکان های یاد شده که سیستم های ایمنی آن ها قدیمی بود، تقویت شده است.

اسماعیلی با بیان اینکه جابجایی در اسناد و اموال موزه ها کاری تخصصی و معمول در موزه داری است تشریح کرد: ممکن است برخی از اموال داخل ویترین موزه ها به دلیل نیاز به مرمت به کارگاه منتقل شوند و تا یکسال در آنجا بمانند.

وی با یادآوری اینکه تمام اموال یک موزه آنهایی نیست که در ویترین نمایش داده شده است، تصریح کرد: دیگر دلیل جابجایی اموال موزه ها، محدودیت جاست لذا همواره برخی از اموال انبار موزه ها هر از چندگاهی با اموال ویترین جابجا می شوند.

یکی از تالارهای موزه کتابت تبریز

معاون فرهنگی و ارتباطات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در ادامه خاطرنشان کرد: دلیل دیگر جابجایی در اموال، ارسال موقت آن به موزه های دیگر شهرهای کشور است که این امر نیز در موزه داری امری معمول به شمار می رود.

***

اما دلیل اهمیت و حساسیت موزه کتابت تبریز چیست؟ باید گفت، در این مجموعه آثار و اشیای تاریخی و قدیمی منحصر به فردی نگهداری می شود که در جهان بی نظیر هستند.

موزه تاریخی کتابت تبریز، مجموعه ای از کتابت های قرآن مجید، نسخ خطی و قطعاتی از آثار خوشنویسان بنام ایران را در خود جای داده است. علاوه بر این، انواع قلمدان های مقوایی تذهیب دار به نقوش مینیاتوری و روکش لاکی، همچنین انواع پلاک های فلزی منقوش به ادعیه و اوراد، ظروف چینی- سفالی- برنجی مزین به آیات قرانی و بسیاری از آثار و تصاویر بزرگان دینی در این موزه به نمایش در آمده اند.

نفیس ترین اموال موزه، یک صفحه از قرآن کریم به دستخط مبارک حضرت امام رضا (ع) است که بر روی تکه ای از پوست آهو نوشته شده است. این قرآن به خط کوفی با مرکب مشکی و در 25 سطر در اوایل قرن سوم هجری قمری به رشته تحریر درآمده است.

یکی دیگر از اموال تاریخی ارزشمند این موزه، کتیبه ای میخی است که قدمت آن به دوران عیلامی باز می گردد.

از برجسته ترین آثار دیگر این موزه "پیراهن قسم" است که ارزش و سابقه ای تاریخی در آذربایجان دارد. این لباس که بر روی آن کل آیات قرآن نقش بسته است در سالیانی که آئین دادرسی و قوانین دادگاهی به سبک جدید تدوین نشده بود، در محکمه های دوران پیش از قاجار یکی از مهمترین اصول محاکمات به شمار می رفت. متهمان، شاهدان و حتی شاکیان برای اثبات ادعا یا به هنگام سوگند خوردن، این پیراهن را به تن می کردند تا سنگینی بار معنوی این پیراهن، مانع از دروغگوئی آنها شود.

کوچکترین قرآن خطی مطلای جهان نیز دیگر شیء با ارزش موزه کتابت تبریز است. این قرآن توسط "مسیح الطالقانی" در سال 1293هجری قمری به خط نسخ غبار نوشته شده است.‌طول این قرآن شش و عرض آن چهار سانتی متر بوده و با این ابعاد، کوچکترین قرآن مطلای جهان به شمار می رود. آیات این قرآن با مرکب مشکی نوشته شده و صفحه اول و دوم آن مذهب و مطلا و بین آیات طلاکاری شده است. همچنین تمام صفحات کادربندی به رنگ قرمز و طلایی کار شده، جلد آن لاکی و طلا و تذهیب دار است. نشان جزء و حزبها تذهیب و طلاکاری شده، داخل جلد کتاب نیز با زمینه قرمز رنگ با گل و بوته طلایی کار شده است.

.........................

گزارش و عکس: مهرداد خوشکار مقدم