دکتر هوشنگ ثبوتی در گفتگو با خبرنگار مهر در زنجان گفت: بر اساس کاشیکاری نامطلوب صورت گرفته وزن گنبد سلطانیه به شکل چشمگیر افزایش یافته و این گنبد تغییر شکل هندسی داده و به صورت یک حجم تخم مرغی شکل در آمده است.
وی از عدم وجود ثبات رنگ و دو رنگی در این گنبد تاریخی خبر داد و افزود: با کاشیکاری غیر استاندار گنبد، شکل هندسی آن بر هم خورده و وزن هزار و 500 تنی گنبد به دو هزار و 200 تن افزایش یافته است.
دکتر ثبوتی با تاکید بر اینکه کاشیکاریهای صورت گرفته در گنبد غیر اصولی است، تاکید کرد: امکان ندارد کاشیهای نصب شده با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و نوع مصالح به کار گرفته شده دوام بیاورد و در زمان حاضر این کاشیها یا ترک می خورده اند یا از پوسته درآمده اند.
ثبوتی خاطرنشان کرد: کاشی از دو عنصر تشکیل شده یکی بیسکویت کاشی و دیگری لعاب، بیسکویت کاشی خمیری شکل و متاخر است و در مقابل گرما و سرما انبساط و انقباض کمی دارد و در مقابل شرایط جوی حرکت کمی دارد.
این استاد دانشگاه های زنجان یادآور شد: لعاب روی کاشیها چون سرب است و همانند یک لایه شیشه ای است و انقباض و انبساط آن زیاد است و پوسته و بیسکویت کاشی به شکل متفاوت هم انقباض و انبساط می شوند و این عمل موجب ترکیدگی و از بین رفتن کاشی به مرور زمان و در مدت زمان کوتاه می شود.
کاشف مردان نمکی تصریح کرد: اشکال کار کاشیکاری گنبد سلطانیه در این است که نتوانستند ترکیب مناسب شیمیایی بین بیسکویت کاشی و لعاب روی کاشی ایجاد کنند.
ثبوتی همچنین در خصوص رنگ سفید موجود در بدنه کاشیکاری گنبد سلطانیه نیز یادآور شد: لکه های سفید موجود در کاشیکاری گنبد سلطانیه موبوط به نمکهای موجود در مصالح است که با شستن رفع می شود و اگر این عمل صورت نگیرد فرایند بلور سازی در گنبد ادامه می یابد و به تدریج موجب از بین رفتن کاشیها می شود.
شهر سلطانیه تنها شهر کشور که رشد منفی دارد/ سلطانیه متروکه شده است
وی همچنین عدم توجه به شهر سلطانیه به عنوان یک اثر تاریخی یادآور شد: شهر سلطانیه اولین و تنها شهری است که بعد از انقلاب رشد منفی داشته است.
هوشنگ ثبوتی با تاکید بر اینکه شهر سلطانیه به یک شهر متروکه تبدیل شده است، افزود: شهر سلطانیه علی رغم پتانسیلها و توانمندیها بالایی که در بخشهای مختلف به خصوص گردشگری داشته است، پیشرفت نکرده است.
وی با تاکید لزوم توجه به ویژه مسئولان ارشد کشور و استان برای توسعه شهر سلطانیه، عدم نبود یک طرح مدون برای توسعه شهر سلطانیه را عامل اساسی در عدم توسعه شهر سلطانیه دانست و افزود: مسئولان مرتبط با امر توسعه شهر سلطانیه باید برای توسعه آن طرح بدهند ولی متاسفانه همواره عقب می افتند و دو سه فاز از روند توسعه شهر سلطانیه عقب هستند.
ثبوتی عدم وجود طرح هادی و شهرسازی برای شهر سلطانیه را به عنوان یک مشکل اساسی در زمینه توسعه شهر سلطانیه دانست و گفت: در زمان حاضر به دلیل نبود یک طرح مدون و کارشناسی برای شهر سلطانیه در مقابل بنای گنبد سلطانیه ساختمانهای چند طبقه ساخته می شود و کسی در این خصوص جوابگو نیست.
ثبوتی از توقف طرح جامع گردشگری شهر سلطانیه خبر داد و گفت: برای اجرای فاز صفر و قسمتی از فاز یک طرح جامع گردشگری سلطانیه مطالعاتی صورت گرفته و اعتباراتی اختصاص یافت ولی در فاز دوم که باید جزئیات اجرایی شود هنوز کاری صورت نگرفته و متوقف شده است.
گنبد سلطانیه بی شک امروز با توجه به جهت ثبت جهانی در آثار تاریخی یونسکو از حساسیت ویژه برخوردار است و نباید در فرایندهای موجود با عدم توجه به این اثر ارزشمند تاریخی زمینه معرفی هرچه بهتر آن را در عرصه بین المللی فراهم آورد.
نقس کاشیهای سلطانیه به شماره افتاده است
با همه این تحلیلها این روزها نفس کاشیهای این گنبد عظیم به شماره افتاده است و مردمان این شهر این‌بار شاهد کاشیهای چندرنگ و لب‌پر هستند. بیش از 30 سال قفس آهنی خرقه‌ای بر عیوب کاشیهای گنبد سلطانیه بود که با برداشتن آن، چهره درهم و رنگ در رنگ گنبد خودش را بیشتر نشان داده است.
به هر حال متولیان امر باید نسبت به از بین رفتن این گنبد عظیم و ارزشمند چاره اندیشی نمایند و اجازه ندهند دو گانگی در تصمیم گیریها و برنامه ریزیها موجب قربانی شدن این اثر ارزشمند بین المللی شود.
بی شک سلطانیه که روزگاری پایتخت سیاسی و اجتماعی و اقتصادی حکومتی بزرگ و مهم همچون ایلخانان مغول بوده، می تواند با برنامه ریزی مناسب به آنچه لیاقتش است، دست یابد.
نظر شما