توسعه همه جانبه نیازمند تفکر انتقادی است

دکتر انشاءالله رحمتی در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سؤال که جامعه ما تا چه اندازه به نقد و تفکر انتقادی برای توسعه همه جانبه نیاز دارد ؟ گفت : تفکر انتقادی در یک معنای عام یعنی عمل به توصیه پیامبر اسلام . یعنی ما نسبت به یکدیگر حکم آینه را داشته باشیم . در این صورت قوت و ضعف اندیشه ها آشکار می شود.

وی تأکید کرد: تفکر انتقادی تنها جنبه سلبی ندارد جنبه ایجابی آن هم باید مورد توجه قرار گیرد بدین معنا که ما فقط ضعف اندیشه ها را بیان نکنیم بلکه قوت اندیشه ها را نیز بیان کنیم تأکید من به خاطر این است که تا زمانی که قوتهای یک تحقیق علمی برجسته نشود همه کس متوجه آنها نخواهد شد بنابراین تأثیر لازم را بر جامعه نخواهد داشت.

این محقق و پژوهشگر تصریح کرد: با توجه به این به نظرم اگر ما تفکر انتقادی را با چنین نگاهی ،هم بعد سلبی و هم بعد ایجابی در نظر بگیریم می توان گفت که توسعه همه جانبه در گروی این نوع تفکر انتقادی است و بدون تفکرانتقادی توسعه ممکن نیست توسعه پایدار ،پخته و سنجیده فقط در پرتو چکش کاریهای علمی ، نقد و انتقاد ایجاد می شود. توسعه ای که آب دیده شود، در مقابل معضلات و موانعی که سر راهش قرار می گیرد پایداری لازم را خواهد داشت.  حتی اگر توسعه ای به حسب اتفاق ایجاد شود ولی اگر متکی بر تفکر انتقادی نباشد پایدار نخواهد بود .

رحمتی در پاسخ به این سؤال که فلسفه تاچه اندازه به بهبود تفکر انتقادی در جامعه کمک می کند ؟ گفت : اگر ما بخواهیم تفکر انتقادی را نظام مند کنیم و بصورت علمی در آوریم باید به دو جنبه تفکر یکی جنبه صوری و دیگری جنبه مادی توجه کنیم. برای تقویت صورت تفکر انتقادی ما به منطق و ترویج منطق به انحای مختلف در جامعه نیاز داریم . منظورم ازترویج منطق این نیست که لزوماً کلاس منطق برگزار شود ولی می توان در سطوح مختلف به قالب منطقی بحثها توجه داشت .

وی افزود : باید به جامعه آموخت براحتی نمی توان در هر قالبی استدلال کرد باید ذهن مردم را کنجکاو کنیم تا بسیاری از مغالطات را که در رسانه های مختلف و حتی در نوشته ها و مقالات صورت می گیرد تشخیص بدهند ولی تا آنجا که به ماده تفکر انتقادی مربوط می شود به نظرم می توان از فلسفه در شاخه های مختلف آن بهره بسیاری برد به خاطر اینکه اگر دقت داشته باشیم که فلسفه در یک معنای خیلی کلی شرط لازم برای تمامی تحولات و همینطور تصمیم گیریهای عملی و اخلاقی ماست ، من تصور می کنم ما به هر بعد زندگی خودمان که دقیق می شویم در آنجا به نوعی وارد تفکر فلسفی می شویم .