به گزارش خبرگزاری مهر، سید محمد خاتمی در دیدار و گفتگو با جمعی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران با اشاره به مباحث مطرح شده از سوی استادان در ابتدای این نشست گفت: خوشبختانه جامعه دانشگاهی ما هم درد را میشناسد و هم تلاش میکند راه حلی را برای رفع درد ارائه دهد.
وی ادامه داد : یکی از مشکلاتی که در جامعه ما وجود دارد عدم درک جایگاه دانشگاه و دانشگاهیان در مجموعه نظام و عدم بهرهگیری از آنهاست.
توجه به ظرفیت دانشگاه در بهبود وضع کشور
خاتمی درباره تواناییهای دانشگاه در بهبود وضع کشور و پیشبرد همه جانبه گفت: بعد از انقلاب هم از این ظرفیت دانشگاه کمتر استفاده شده است. البته در یکی دو مورد عکس این اتفاق افتاد، یکی در تدوین برنامه چهارم توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور که مرحوم دکتر عظیمی محور کار قرار گرفت.
وی افزود: در جریان تدوین این برنامه هزاران نفرساعت از نیروهای مختلف دانشگاهی از دانشگاههای مختلف بحث و صحبت کردند به طوری که تقریبا کمتر نظر علمی و دانشگاهی بود که در حد امکان شنیده نشده باشد و بر اساس آن برنامه چهارم تدوین شد که به نظر من علمی ترین و واقع بین ترین برنامه ای بود که تنظیم شد ولی در عمل متاسفانه بر خلاف آنچه میبایست انجام شود انجام گرفت.
رئیس جمهور سابق مورد دیگر در توجه و تکیه بر ظرفیت دانشگاه را در جریان تدوین برنامه چشم انداز بیست ساله عنوان کرد و گفت: در این برنامه که در دولت اول اصلاحات مورد بحث قرار گرفت از نیروهای مختلف کارشناسی از دانشگاههای مختلف استفاده شد و سرانجام نیز با بحث در مجمع تشخیص مصلحت با نظر رهبری تدوین، نهایی و ابلاغ شد.
ضرورتهای مشارکت دانشگاهیان در تصمیم سازیهای کشور
سید محمد خاتمی با تاکید بر ضرورت استقلال دانشگاه یادآور شد: در دولت اصلاحات هم و غم دولت بر این بود که دانشگاه روی پای خود بایستد و مورد احترام باشد و تلاش کنیم نیروهای خارج از دانشگاه اجازه و توان دخالت و اعمال نظر به هر صورت را نداشته باشند.
وی در این باره گفت: اختیارات هیئت های امنا در اداره دانشگاهها و انتخابی شدن مدیریتهای دانشگاهی از جمله ضرورتهای مشارکت دانشگاهیان در تصمیم سازیهای کشور است که دولت در دوران اصلاحات توانست تنها گامهای اولیه در آن مسیر بردارد.
سید محمد خاتمی استقلال دانشگاه و رعایت حقوق و حرمت دانشگاهیان و دانشجویان را در هر شرایطی ضروری و لطمه مداخله های سیاسی و امنیتی را مخل ایفای نقشهای واقعی دانشگاه دانست.
وی انتظارات جامعه را از دانشگاه و دانشگاهیان در تامین سه هدف خلاصه کرد و گفت: دراولین هدف علماندوزی و پژوهش است که بدون دستیابی به آن هیچ گامی را نمیتوان برداشت و حتی حیات اجتماعی، تاریخی، سیاسی و مدنی با مشکلات مختلف مواجه و بلکه نابود خواهد شد.
خاتمی در ادامه گفت: دومین هدف کارآمدی بدین معنا است که افراد چگونه میتوانند علم را به کار گیرند و کشور و جامعه را با این علم اداره کنند. کارآمدی فقط تربیت نیروی علمی و انسانی کارآمد نیست بلکه این است که دانشگاه عالم به مدیران ما کمک کند که کارآمد شوند. یعنی راه مدیریت علمی و منطقی را به آنها بیاموزند و اگر تصمیمسازان ما عالمان ما باشند آنوقت مدیریت کار آمدی در کشور داریم و تصمیمگیران نیز درست عمل می کنند.
خاتمی تصریح کرد: هدف سوم روشنفکری است و روشنفکر یعنی کسی که از خود بیرون آمده و به سرنوشت جامعه میاندیشد و اهل نقد و نظر است وعظمت، پیشرفت، آزادی و اعتلای جامعه خود را میخواهد.
رئیس دولت اصلاحات افزود: روشنفکر کارآمد باید دو خصوصیت داشته باشد که دانشگاههای ما باید و میتوانند در این زمینه کار کنند. یکی اینکه چون وجود انسان تاریخی است کسی روشنفکر خواهد شد و میتواند در جامعه اثر مثبت بگذارد که با سنت آشنا و مانوس باشد.
نقش اسلام در شکلدهی سنت و ساختن هویت تاریخی و فرهنگی
وی ادامه داد: در کشور ما اسلام به طور خاص در شکلدهی این سنت و ساختن هویت تاریخی و فرهنگی جامعه ما موثر است و وقتی میگوییم اسلام، اسلامی را میگوییم که غیر مسلمان هم در آن امکان رشد پیدا بکند.
خاتمی خصوصیت دیگر روشنفکر را آشنا بودن به اقتضائات زمان عنوان کرد و گفت: کسی که زمان خودش را نمیشناسد، تاثیر وتاثرعوامل، خواستها و توقعات تاریخی جامعه را نمیشناسد و در زمان خودش نیست نمیتواند زبان مناسب برای جامعه خود پیدا کند و جامعه هم حرف او را نمیشنود و راه حلهایی که ارائه می دهد به جای اندیشه بر توهم استوار است.
رئیس موسسه بینالمللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها تصریح کرد: روشنفکر کسی است که با سنت و اقتضائات زمان خود آشنا باشد و بداند او در این زمان دارد زندگی میکند و چگونه میتواند از سنت که پایه اجتماعی اوست بهرهبرداری و حتی نوآوری کند تا بتواند گذشتهاش برای آیندهاش معنا داشته باشد و پیش برود.
وی تاکید کرد: روشنفکر کسی است که از امکانات عظیم موجود، بتواند استفاده کند و برای ملت سربلندی، استقلال و عظمت بیافریند تا همه احساس حرمت بکنند.
رئیسجمهور سابق کشور با تاکید بر نقش دانشگاهیان در این زمینه گفت: متاسفانه ما گرفتار بحران تفکر هستیم که باید با استمداد از سنت و روح زمانه بتوانیم این بحران را حل کنیم و به یک جمعبندی درستی برسیم و دانشگاهها و محافل علمی میتوانند در این زمینه نقش به سزایی داشته باشند.
وی لازمه تحقق این نقش را وجود امنیت اجتماعی و احساس رضایت همه افراد جامعه و نخبگان به خصوص جامعه دانشگاهی دانست و گفت: رضایت مبنای رشد اجتماعی و نقد به تعبیر امیرالمومنین علی (ع) وظیفه جامعه و حق والیان است و ایجاد محدودیت در مسیر نقد قدرت موجب کاهش رضایت عمومی و محروم کردن جامعه و حکومت از یک حق اساسی است.
رئیس بنیاد باران در این باره اظهار داشت: نظام اسلامی چنانکه در منابع دینی و تاریخی ما آمده است و در انقلاب و اندیشه حضرت امام نیز ریشه دارد نظامی است انسانی و اخلاقی که باید همه شهروندان را در بر بگیرد و محدود به سلیقه ها، افراد و گروههای خاص نشود و جلب رضایت نخبگان و آحاد جامعه را مد نظر داشته باشد.
نظر شما