متن كامل ابلاغيه رهبر انقلاب و سند چشم‏انداز جمهورى اسلامى ايران در افق 1404

به گزارش خبرگزاري مهر، رهبر معظم انقلاب اسلامى در ديدار جوانان و دانشجويان دانشگاههاى استان همدان به جوانان ازجمله فرمودند:
 
 «شما جوانهاى عزيز اين سند چشم‏انداز را مطالعه كنيد. اگر كسى دقت نكند، ممكن است خيال كند افرادى نشسته‏اند و انشاء نوشته‏اند؛ ولى نه، بدانيد انشاء نيست. كلمه كلمه‏ى اين چشم‏انداز - با تأكيد مى‏گويم - محاسبه شده است. اينككه ما گفتيم در بيست سال آينده مى‏خواهيم كشورِ اول منطقه در اين خصوصيات باشيم و اين شاخصها را داشته باشيم - كه در سند دو صفحهييىِ چشم‏انداز ذكر شده - كلمه كلمه‏ى اينها بررسى و محاسبه و كارشناسى شده است. ما مى‏توانيم؛ منتها اين توانستن شروطى دارد.
 ببينيد عزيزان من! همه‏ى شما مثل فرزندان من هستيد. من يكييك شما جوانهاى عزيز را از ته دل دوست مى‏دارم و معتقدم هر كارى در اين مملكت بايد بشود و بتوان كرد، بايد به دست شماها انجام شود. البته هر كارى ساز و كار دارد. مايلم صادقانه مطلب براى شما روشن شود. ما معتقديم اين چشم‏انداز، تحقق يافتنى است؛ اما بايد برنامه‏ريزى و راه حركت را پيدا كرد. كسى هم كه عامل و مباشر اين كار است، نسل جوان است.»
 
 به اين انگيزه و نظر به اهميت موضوع متن كامل نامه‏ى معظمٌ‏له به رياست محترم جمهورى اسلامي ايران وهمچنين  متن كامل چشم‏انداز به شرح ذيل براى علاقه‏مندان منتشر مِشود:

جناب آقاى خاتمى رياست محترم جمهورى اسلامى ايران‏
 با سلام و تحيت‏
 
 در پى ابلاغ سند چشم‏انداز بيست‏ساله كه به حول و قوه‏ى الهى و توجهات حضرت بقيةاللَّه ارواحنافداه خواهد توانست مسير توسعه و سازندگى كشور را در جهت هدفهاى والاى جمهورى اسلامى نمايان و مشخص سازد، اينك سياستهاى كلى برنامه چهارم كه نخستين برنامه دوران 20 ساله است برابر اصل 110 قانون اساسى ابلاغ مى‏گردد.
 انتظار مى‏رود چارچوب اين سياستها و نقاط مورد تكيه در آن بتواند به تدوين برنامه‏اى جامع و عملياتى براى دوره پنج ساله بينجامد. بى‏گمان اهتمام و دقت‏نظر جنابعالى و هيأت محترم دولت و از آن پس مجلس محترم شوراى اسلامى مى‏توانند در اين‏باره نقش تعيين كننده خود را ايفا كنند.
 تأكيد بر اين معنا بدين علت ضرورت مىييابد كه برخى از سياستهاى كلى مصرح در برنامه سوم از توجه كافى در تقنين و اجرا برخوردار نگشت. مجمع محترم تشخيص مصلحت و نيز خود دستگاههاى تقنينى و اجرايى مى‏توانند اين كمبود را به نحو شايسته‏اى در اين برنامه برطرف كنند. لازم مى‏دانم از مجمع محترم تشخيص مصلحت و هيأت محترم دولت و سازمان مديريت و برنامه‏ريزى و دبيرخانه مجمع و نيز كارشناسان فعال و همكار با اين مجموعه‏ها كه در تنظيم سياستهاى كلى برنامه‏ى چهارم نقش‏آفرينى كردند، صميمانه سپاسگزارى كنم.
 نسخه حاوى مجموعه سياستها، همزمان براى مجلس شوراى اسلامى و مجمع تشخيص مصلحت ارسال مى‏شود.
 
    سيدعلى خامنه‏اى‏
    11ر9ر82

بسم‏اللَّه الرّحمن الرّحيم‏
چشم‏انداز جمهورى اسلامى ايران در افق 1404 هجرى شمسى‏
 
 با اتكال به قدرت لايزال الهى و در پرتو ايمان و عزم ملى و كوشش برنامه‏ريزى شده و مدبرانه‏ى جمعى و در مسير تحقق آرمانها و اصول قانون اساسى، در چشم‏انداز بيست ساله:
 ايران كشورى است توسعهييافته با جايگاه اول اقتصادى، علمى و فناورى در سطح منطقه، با هويّت اسلامى و انقلابى، الهام‏بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بين‏الملل.
 جامعه‏ى ايرانى در افق اين چشم‏انداز چنين ويژگيهايى خواهد داشت:
  توسعهييافته، متناسب با مقتضيات فرهنگى، جغرافيايى و تاريخى خود، و متكى بر اصول اخلاقى و ارزشهاى اسلامى، ملى و انقلابى، با تأكيد بر: مردم‏سالارى دينى، عدالت اجتماعى، آزاديهاى مشروع، حفظ كرامت و حقوق انسانها، و بهره‏مند از امنيت اجتماعى و قضايى.
  برخوردار از دانش پيشرفته، توانا در توليد علم و فناورى، متكى بر سهم برتر منابع انسانى و سرمايه اجتماعى در توليد ملى.
  امن، مستقل و مقتدر با سامان دفاعى مبتنى بر بازدارندگى همه‏جانبه و پيوستگى مردم و حكومت.
  برخوردار از سلامت، رفاه، امنيت قضايى، تأمين اجتماعى، فرصتهاى برابر، توزيع مناسب درآمد، نهاد مستحكم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعيض و بهره‏مند از محيط زيست مطلوب.
  فعال، مسؤوليت‏پذير، ايثارگر، مؤمن، رضايت‏مند، برخوردار از وجدان كارى، انضباط، روحيه‏ى تعاون و سازگارى اجتماعى، متعهد به انقلاب و نظام اسلامى و شكوفايى ايران و مفتخر به ايرانى بودن.
  دستييافته به جايگاه اول اقتصادى، علمى و فناورى در سطح منطقه‏ى آسياى جنوب غربى (شامل آسياى ميانه، قفقاز، خاورميانه و كشورهاى همسايه) با تأكيد بر جنبش نرم‏افزارى توليد علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادى، ارتقاء نسبى سطح درآمد سرانه و رسيدن به اشتغال كامل.
  الهام‏بخش، فعال و مؤثر در جهان اسلام با تحكيم الگوى مردم‏سالارى دينى، توسعه‏ى كارآمد، جامعه‏ى اخلاقى، نوانديشى و پويايى فكرى و اجتماعى، تأثيرگذار بر همگرايى اسلامى و منطقه‏اى بر اساس تعاليم اسلامى و انديشه‏هاى امام خمينى (ره).
  داراى تعامل سازنده و مؤثر با جهان بر اساس اصول عزّت، حكمت و مصلحت.
 ملاحظه: در تهيه، تدوين و تصويب برنامه‏هاى توسعه و بودجه‏هاى ساليانه، اين نكته مورد توجه قرار گيرد كه: شاخصهاى كمى كلان آنها از قبيل نرخ سرمايه‏گذارى، درآمد سرانه، توليد ناخالص ملى، نرخ اشتغال و تورم، كاهش فاصله‏ى درآمد ميان دهك‏هاى بالا و پايين جامعه، فرهنگ و آموزش و تواناييهاى دفاعى و امنيتى، بايد متناسب با سياستهاى توسعه و اهداف و الزامات چشم‏انداز، تنظيم و تعيين گردد و اين سياستها و هدفها به‏صورت كامل مراعات شود.  
سيدعلى خامنه‏اى‏
 
 
 
سياست‏هاى كلى برنامه‏ى چهارم توسعه‏ى جمهورى اسلامى ايران‏

    امور فرهنگى، علمى و فن‏آورى:
 1- اعتلا و عمق و گسترش دادن معرفت و بصيرت دينى بر پايه قرآن و مكتب اهل‏بيت (ع).
 - استوار كردن ارزشهاى انقلاب اسلامى در انديشه و عمل.
 - تقويت فضايل اخلاقى و ايمان، روحيه ايثار و اميد به آينده.
 - برنامه‏ريزى براى بهبود رفتارهاى فردى و اجتماعى.
 2- زنده و نمايان نگه داشتن انديشه دينى و سياسى حضرت امام خمينى (ره) و برجستهككردن نقش آن به‏عنوان يك معيار اساسى در تمام سياستگذاريها و برنامه‏ريزيها.
 3- تقويت وجدان كارى و انضباط اجتماعى و روحيه كار و ابتكار، كارآفرينى، درستكارى و قناعت و اهتمام به ارتقاى كيفيت توليد - فرهنگ‏سازى براى استفاده از توليدات داخلى، افزايش توليد و صادرات كالا و خدمات.
 4- ايجاد انگيزه و عزم ملى براى دستيابى به اهداف مورد نظر در افق چشم‏انداز.
 5- تقويت وحدت و هويت ملى مبتنى بر اسلام و انقلاب اسلامى و نظام جمهورى اسلامى و آگاهى كافى درباره‏ى تاريخ ايران، فرهنگ، تمدن و هنر ايرانى، اسلامى و اهتمام جدى به زبان فارسى.
 6- تعميق روحيه دشمن‏شناسى و شناخت ترفندها و توطئه‏هاى دشمنان عليه انقلاب اسلامى و منافع ملى، ترويج روحيه ظلم‏ستيزى و مخالفت با سلطه‏گرى استكبار جهانى.
 7- سالم‏سازى فضاى فرهنگى، رشد آگاهى‏ها و فضايل اخلاقى و اهتمام به امر به معروف و نهى از منكر.
 - اطلاع‏رسانى مناسب براى تحقق ويژگيهاى مورد نظر در افق چشم‏انداز.
 8- مقابله با تهاجم فرهنگى.
 - گسترش فعاليت‏هاى رسانه‏هاى ملى در جهت تبيين اهداف و دستاوردهاى ايران اسلامى براى جهانيان.
 9- سازماندهى و بسيج امكانات و ظرفيتهاى كشور در جهت افزايش سهم كشور در توليدات علمى جهان.
 - تقويت نهضت نرم‏افزارى و ترويج پژوهش.
 - كسب فن‏آورى، به‏ويژه فن‏آوريهاى نو شامل ريز فن‏آورى و فن‏آوريهاى زيستى، اطلاعات و ارتباطات، زيست محيطى، هوافضا و هسته‏اى.
 10- اصلاح نظام آموزشى كشور، شامل: آموزش و پرورش، آموزش فنى و حرفه‏اى، آموزش عالى و كارآمد كردن آن براى تأمين منابع انسانى مورد نياز در جهت تحقق اهداف چشم‏انداز.
 11- تلاش در جهت تبيين و استحكام مبانى مردم‏سالارى دينى و نهادينهككردن آزاديهاى مشروع از طريق آموزش، آگاهى‏بخشى و قانونمند كردن آن.
 

     امور اجتماعى، سياسى دفاعى و امنيتى:
 12- تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعى و ايجاد فرصتهاى برابر و ارتقاى سطح شاخصهايى از قبيل آموزش، سلامت، تأمين غذا، افزايش درآمد سرانه و مبارزه با فساد.
 13- ايجاد نظام جامع تأمين اجتماعى براى حمايت از حقوق محرومان و مستضعفان و مبارزه با فقر و حمايت از نهادهاى عمومى و مؤسسات و خيريه‏هاى مردمى با رعايت ملاحظات دينى و انقلابى.
 14- تقويت نهاد خانواده و جايگاه زن در آن و در صحنه‏هاى اجتماعى و استيفاى حقوق شرعى و قانونى بانوان در همه عرصه‏ها و توجه ويژه به نقش سازنده آنان.
 15- تقويت هويت ملى جوانان متناسب با آرمانهاى انقلاب اسلامى.
 - فراهم كردن محيط رشد فكرى و علمى و تلاش در جهت رفع دغدغه‏هاى شغلى، ازدواج، مسكن و آسيبهاى اجتماعى آنان.
 - توجه به مقتضيات دوره جوانى و نيازها و تواناييهاى آنان.
 16- ايجاد محيط و ساختار مناسب حقوقى، قضايى و ادارى براى تحقق اهداف چشم‏انداز.
 17- اصلاح نظام ادارى و قضايى در جهت: افزايش تحرك و كارآيى، بهبود خدمت‏رسانى به مردم، تأمين كرامت و معيشت كاركنان، بهككارگيرى مديران و قضات لايق و امين و تأمين شغلى آنان، حذف يا ادغام مديريتهاى موازى، تأكيد بر تمركززدايى در حوزه‏هاى ادارى و اجرايى، پيشگيرى از فساد ادارى و مبارزه با آن و تنظيم قوانين مورد نياز.
 18- گسترش و عمق بخشيدن به روحيه تعاون و مشاركت عمومى و بهره‏مند ساختن دولت از همدلى و تواناييهاى عظيم مردم.
 19- آمايش سرزمينى مبتنى بر اصول ذيل:
 - ملاحظات امنيتى و دفاعى.
 - كارآيى و بازدهى اقتصادى.
 - وحدت و يكپارچگى سرزمين.
 - گسترش عدالت اجتماعى و تعادلهاى منطقه‏اى.
 - حفاظت محيط زيست و احياى منابع طبيعى.
 - حفظ هويت اسلامى، ايرانى و حراست از ميراث فرهنگى.
 - تسهيل و تنظيم روابط درونى و بيرونى اقتصاد كشور.
 - رفع محروميتها خصوصاً در مناطق روستايى كشور.
 20- تقويت امنيت و اقتدار ملى با تأكيد بر رشد علمى و فناورى، مشاركت و ثبات سياسى، ايجاد تعادل ميان مناطق مختلف كشور، وحدت و هويت ملى، قدرت اقتصادى و دفاعى و ارتقاى جايگاه جهانى ايران.
 21- هويت‏بخشى به سيماى شهر و روستا.
 - بازآفرينى و روزآمدسازى معمارى ايرانى، اسلامى.
 - رعايت معيارهاى پيشرفته براى ايمنى بناها و استحكام ساخت و سازها.
 22- تقويت و كارآمد كردن نظام بازرسى و نظارت.
 - اصلاح قوانين و مقررات در جهت رفع تداخل ميان وظايف نهادهاى نظارتى و بازرسى.
 23- اولويت دادن به ايثارگران انقلاب اسلامى در عرصه منابع مالى و فرصتها و امكانات و مسؤوليتهاى دولتى در صحنه‏هاى مختلف فرهنگى و اقتصادى.
 24- ارتقاى توان دفاعى نيروهاى مسلح براى بازدارندگى، ابتكار عمل و مقابله مؤثر در برابر تهديدها و حفاظت از منافع ملى و انقلاب اسلامى و منابع حياتى كشور.
 25- توجه ويژه به حضور و سهم نيروهاى مردمى در استقرار امنيت و دفاع از كشور و انقلاب با تقويت كمّى و كيفى بسيج مستضعفين.
 26- تقويت، توسعه و نوسازى صنايع دفاعى كشور با تأكيد بر گسترش تحقيقات و سرعت دادن به انتقال فن‏آوريهاى پيشرفته.
 27- توسعه نظم و امنيت عمومى و پيشگيرى و مقابله مؤثر با جرايم و مفاسد اجتماعى و امنيتى از طريق تقويت و هماهنگى دستگاههاى قضايى، امنيتى و نظامى و توجه جدى در تخصيص منابع به وظايف مربوط به اعمال حاكميت دولت.
 
 
    امور مربوط به مناسبات سياسى و روابط خارجى:
 28- ثبات در سياست خارجى بر اساس قانون اساسى و رعايت عزت، حكمت و مصلحت و تقويت روابط خارجى از طريق:
 - گسترش همكارى‏هاى دوجانبه، منطقه‏اى و بين‏المللى.
 - ادامه پرهيز از تشنج در روابط با كشورها.
 - تقويت روابط سازنده با كشورهاى غيرمتخاصم.
 - بهره‏گيرى از روابط براى افزايش توان ملى.
 - مقابله با فزون‏خواهى و اقدام متجاوزانه در روابط خارجى.
 - تلاش براى رهايى منطقه از حضور نظامى بيگانگان.
 - مبارزه با تك‏قطبى‏شدن جهان.
 - حمايت از مسلمانان و ملتهاى مظلوم و مستضعف به‏ويژه ملت فلسطين.
 - تلاش براى همگرايى بيشتر ميان كشورهاى اسلامى.
 - تلاش براى اصلاح ساختار سازمان ملل.
 29- بهره‏گيرى از روابط سياسى با كشورها براى نهادينه كردن روابط اقتصادى، افزايش جذب منابع و سرمايه‏گذارى خارجى و فن‏آورى پيشرفته و گسترش بازارهاى صادراتى ايران و افزايش سهم ايران از تجارت جهانى و رشد پرشتاب اقتصادى مورد نظر در چشم‏انداز.
 30- تحكيم روابط با جهان اسلام و ارائه تصوير روشن از انقلاب اسلامى و تبيين دستاوردها و تجربيات سياسى، فرهنگى و اقتصادى جمهورى اسلامى و معرفى فرهنگ غنى و هنر و تمدن ايرانى و مردم‏سالارى دينى.
 31- تلاش براى تبديل مجموعه كشورهاى اسلامى و كشورهاى دوست منطقه به يك قطب منطقه‏اى اقتصادى، علمى، فن‏آورى و صنعتى.
 32- تقويت و تسهيل حضور فرهنگى جمهورى اسلامى ايران در مجامع جهانى و سازمانهاى فرهنگى بين‏المللى.
 33- تقويت هويت اسلامى و ايرانى ايرانيان خارج از كشور، كمك به ترويج زبان فارسى در ميان آنان، حمايت از حقوق آنان و تسهيل مشاركت آنان در توسعه ملى.
 
 
    امور اقتصادى:
 34- تحقق رشد اقتصادى پيوسته، با ثبات و پرشتاب متناسب با اهداف چشم‏انداز.
 - ايجاد اشتغال مولد و كاهش نرخ بيكارى.
 35- فراهم نمودن زمينه‏هاى لازم براى تحقق رقابت‏پذيرى كالاها و خدمات كشور در سطح بازارهاى داخلى و خارجى و ايجاد ساز و كارهاى مناسب براى رفع موانع توسعه صادرات غيرنفتى.
 36- تلاش براى دستيابى به اقتصاد متنوع و متكى بر منابع دانش و آگاهى، سرمايه انسانى و فن‏آورى نوين.
 37- ايجاد ساز و كار مناسب براى رشد بهره‏ورى عوامل توليد (انرژى، سرمايه، نيروى كار، آب و خاك و ...) پشتيبانى از كارآفرينى، نوآورى و استعدادهاى فنى و پژوهشى.
 38- تأمين امنيت غذايى كشور با تكيه بر توليد از منابع داخلى و تأكيد بر خودكفايى در توليد محصولات اساسى كشاورزى.
 39- مهار تورم و افزايش قدرت خريد گروه‏هاى كم‏درآمد و محروم و مستضعف و كاهش فاصله بين دهك‏هاى بالا و پايين درآمدى جامعه و اجراى سياستهاى مناسب جبرانى.
 40- توجه به ارزش اقتصادى، امنيتى، سياسى و زيست محيطى آب در استحصال، عرضه، نگهدارى و مصرف آن.
 - مهار آبهايى كه از كشور خارج مى‏شود و اولويت استفاده از منابع آبى مشترك.
 41- حمايت از تأمين مسكن نيروهاى كم‏درآمد و نيازمند.
 42- حركت در جهت درآمد نفت و گاز به دارايى‏هاى مولد به منظور پايدارسازى فرآيند توسعه و تخصيص و بهره‏بردارى بهينه از منابع.
 43- توسعه روستاها.
 - ارتقاى سطح درآمد و زندگى روستاييان و كشاورزان و رفع فقر، با تقويت زيرساختهاى مناسب توليد و تنوع‏بخشى و گسترش فعاليتهاى مكمل به‏ويژه صنايع تبديلى و كوچك و خدمات نوين، با تأكيد بر اصلاح نظام قيمت‏گذارى محصولات.
 44- هم‏افزايى و گسترش فعاليتهاى اقتصادى در زمينه‏هايى كه داراى مزيت نسبى هستند از جمله صنعت، معدن، تجارت، مخابرات، حمل و نقل و گردشگرى، به‏ويژه صنايع نفت، گاز و پتروشيمى و خدمات مهندسى پشتيبان آن، صنايع انرژى‏بر و زنجيره پايين دستى آنها با اولويت سرمايه‏گذارى در ايجاد زيربناها و زيرساختهاى مورد نياز و ساماندهى سواحل و جزاير ايرانى خليج فارس در چارچوب سياستهاى آمايش سرزمين.
 45- تثبيت فضاى اطمينان‏بخش براى فعالان اقتصادى و سرمايه‏گذاران با اتكا به مزيتهاى نسبى و رقابتى و خلق مزيتهاى جديد و حمايت از مالكيت و كليه حقوق ناشى از آن.
 46- ارتقاى بازار سرمايه ايران و اصلاح ساختار بانكى و بيمه‏اى كشور با تأكيد بر كارآيى، شفافيت، سلامت و بهره‏مندى از فن‏آوريهاى نوين.
 - ايجاد اعتماد و حمايت از سرمايه‏گذاران با حفظ مسؤوليت‏پذيرى آنان.
 - تشويق رقابت و پيشگيرى از وقوع بحرانها و مقابله با جرمهاى مالى.
 47- توانمندسازى بخشهاى خصوصى و تعاونى به‏عنوان محرك اصلى رشد اقتصادى و كاهش تصدى دولت همراه با حضور كارآمد آن در قلمرو امور حاكميتى در چارچوب سياستهاى كلى اصل 44 قانون اساسى كه ابلاغ خواهد شد.
 48- ارتقاى ظرفيت و توانمنديهاى بخش تعاونى از طريق تسهيل فرآيند دستيابى به منابع، اطلاعات، فن‏آورى، ارتباطات و توسعه پيوندهاى فنى، اقتصادى و مالى آن.
 49- توجه و عنايت جدى بر مشاركت عامه مردم در فعاليتهاى اقتصادى كشور و رعايت جهات زير در امر واگذارى مؤسسات اقتصادى دولت به مردم.
 - امر واگذارى در جهت تحقق اهداف برنامه باشد و خود هدف قرار نگيرد.
 - در چارچوب قانون اساسى صورت پذيرد.
 - موجب تهديد امنيت ملى و يا تزلزل حاكميت ارزشهاى اسلامى و انقلابى نگردد.
 - به خدشه‏دار شدن حاكميت نظام يا تضييع حق مردم و يا ايجاد انحصار نينجامد.
 - به مديريت سالم و اداره درست كار توجه شود.
 50- اهتمام به نظم و انضباط مالى و بودجه‏اى و تعادل بين منابع و مصارف دولت.
 51- تلاش براى قطع اتكاى هزينه‏هاى جارى نفت و تأمين آن از محل درآمدهاى مالياتى و اختصاص عوايد نفت براى توسعه سرمايه‏گذارى بر اساس كارآيى و بازدهى.
 52- تنظيم سياستهاى پولى، مالى و ارزى با هدف دستيابى به ثبات اقتصادى و مهار نوسانات.
 
 ملاحظه: شاخصهاى كمّى و نحوه انطباق محتواى برنامه‏ها و بودجه‏هاى سالانه متناسب با سياستهاى كلى برنامه چهارم تهيه و ارائه شود.

* منبع: www.khamenei.ir