آمارها نشان می‌دهد در 53 سال گذشته بیش از 12 هزار شهروند ایرانی بر اثر سیلاب جان خود را از دست داده اند. این در حالی است که بر خلاف ادعای سازمان مدیریت بحران مبنی بر انجام 1200 برنامه مقابله با سیلاب همچنان سیل جان شهروندان را تهدید می کند.

به گزارش خبرنگار مهر، موضوع سیل و وقوع سیلاب و راههای پیشگیری از آن پس از تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور دردستور کار این سازمان قرار گرفت ولی پس از گذشت چهار سال از تاسیس این سازمان همچنان سیل جان شهروندان را تهدید می کند. بر اساس این گزارش، بررسی آمار و ارقام نشان می دهد 58 درصد کل افرادی که در اثر بلایای طبیعی در جهان کشته شده اند مربوط به سیلاب بوده است. در واقع سیلاب از نظر تلفات جانی و مالی مهیب ترین بلای طبیعی در جهان محسوب می شود.

آمارها حاکی از آن است که در ایران‌ طی ‌53 سال یعنی از سال 1330 تا 1383 تعداد چهار هزار و 185 مورد سیل حادثه خیز رخ داده است. 

مرگ 12 هزار شهروند ایرانی بر اثر سیلاب در 53 سال

در این مدت پنج هزارو 821  شهر و 245 هزار واحد مسکونی بر اثر سیلاب‌خسارت‌ دیده‌ اند و 12 هزار نفر تلفات ‌انسانی  این حوادث بوده اند. همچنین471 هزار رأس دام  قربانی و یک میلیون هکتار از اراضی کشاورزی هم تخریب شده است.

از سوی دیگر بر اساس آخرین آمارها 13 درصد تلفات انسانی در ایران بر بلایای طبیعی بر اثر سیل بوده است.

شرکت مدیریت منابع آب ایران وابسته به وزارت نیرو نیز در گزارشی اعلام کرده است: از سال 1331 تا 1370 یعنی در یک دوره 40 ساله بیش از 1890 رخداد سیل ثبت شده است که خسارات جبران ناپذیر اقتصادی در بر  داشته است.

دهه 60-  تعداد سیل: 1008 رخداد ..................... خسارت سالانه سیل 88 میلیارد تومان

دهه 50-  تعداد سیل: 440 رخداد ...................... خسارت سالانه سیل 44 میلیارد تومان

دهه 40-  تعداد  سیل: 251 دخداد ....................... خسارت سالانه سیل 15 میلیارد تومان

دهه 30-  تعداد سیل: 191 رخداد ...................... خسارت سالانه سیل 12 میلیارد تومان

مرگ سالانه 75 نفر بر اثر سیلاب در 25 سال

همچنین آمارها نشان می دهد از سال 1350 تا 1375 در مدت 25 سال، سیل 916 میلیارد تومان خسارت و جان 1882 نفر را گرفته است یعنی سالانه 75 نفر در این 25 سال جان خود را بر اثر سیل از دست داده اند.

سازمان مدیریت بحران آمار بلایای طبیعی و میزان خسارات و تلفات را ارائه نمی کند

متاسفانه این آمارها قدیمی و به روز نشده است. رسانه ها و حتی کارشناسان  نیز به این آمارها دسترسی ندارند. البته ناگفته  نماند که اعلام آمار بلایای طبیعی و میزان خسارات برعهده سازمان مدیریت بحران است ولی سایت این سازمان حتی لینکی برای ارائه اینگونه آمارها ندارد در حالی که سازمان پزشکی قانونی که مهمترین آمارها (مرگ و میر) را روایت می کند آخرین آمارها را هر ماه اطلاع رسانی می کند.

مرگ 7 شهروند بر اثر سیلاب در 24 ساعت گذشته

بر اساس این گزارش هنوز هفته کاهش اثرات بلای طبیعی به پایان نرسیده که درهفته جاری بر اثر بارندگی شدید در بهشهر 7 نفر از شهروندان جان خود را از دست دادند این در حالی است که برخی از مسئولان دلیل آن را تعلل در اطلاع رسانی به موقع حادثه سیل عنوان کرده اند.

نکته قابل تامل این است که حسین درخشان سخنگوی سازمان امداد و نجات هلال احمر به مهر می گوید: از ابتدای سال 90 تا کنون 40 مورد سیل و آب گرفتگی در مازندران داشته ایم که بیشتر در بهشهر و ساری و نکا بوده است و 3900 نفر هم حادثه دیده اند!

اطلاع رسانی48 ساعت قبل از وقوع سیل

با این حال ایرانمنش رئیس مرکز اطلاعات حوادث سازمان مدیریت بحران کشور در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: سازمان مدیریت بحران به تازگی سیستم هشدار سریع را به صورت 24 ساعته فعال کرده است. در این سامانه 2 نیروی فعال همیشه آن لاین بوده و تمامی امکانات ارتباطی از تلفن همراه، تلفن ثابت، تلفن ماهواره ای، بی سیم و... را در اختیار دارند و هر گونه خطر و بلایای طبیعی را 48 ساعت قبل از وقوع به ستاد مدیریت بحران استان اعلام می کنند.

وی گفت: در حادثه اخیر هم ما بر اساس اعلام سازمان هواشناسی اخطار داده بودیم. حتی موضوع را به کارگروههای مربوطه مانند صدا و سیمای استان هم مخابره می کنیم تا اطلاع رسانی به سرعت انجام شود. من نمی گویم صدا و سیما و رسانه ها در اطلاع رسانی سریع کوتاهی کردند ولی کارگروهها باید اخطار ها و هشدارها را جدی بگیرند.

پاسخهای مدیریت بحران و مسئولان!

سیل اخیر نشان داد وعده های مسئولان در مورد اجرای پروژهای پیشگیرانه و امدادرسانی و اطلاع رسانی به هنگام تا عمل فاصله بسیار دارد. هر چند رئیس سازمان مدیریت بحران می گوید هزارو 200 طرح اجرایی کردیم ولی جزئیات  این اقدامات اعلام نشد.. این اظهارات همانند نشست خبری چندی پیش رئیس سازمان مدیریت بحران کشور بود. وی در پاسخهای مکرر خبرنگاران عنوان کرد که آمارهای بافتهای فرسوده کاهش نیافته و خانه های زیادی در روستاهای آذربایجان شرقی مقاوم سازی نشده بود و خود روستایی ها نخواستند خانه هایشان مقاوم شود!

وعده های مسئولان

عنوان اظهار نظر در مورد پیشگیری از وقوع سیل
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور مشکل اصلی ما تجاوز به حریم رودخانه‌ها است. در مورد قطع درختان هم باید بگویم اگر مشاهده شد سریعاً اطلاع دهید ولی در بحث پیشگیری از وقوع سیل هزار و 174 پروژه را اجرایی کرده‌ایم!
 
رئیس سازمان محیط زیست کشور  قرار شد؟ با همکاری سازمان هواشناسی و وزارت جهاد و با مسئولیت و مدیریت سازمان محیط زیست به زودی گروهی از کارشناسان و متخصصان این حوزه از ارمنستان به ایران بیایند و در مسیر هایی که امکان بروز تگرگ و سیل بیشتر است تکنولوژی پیش بینی سیل را راه اندازی کنند.
 
رئیس سازمان جنگلها و منابع طبیعی  سازمان جنگلها طرح آبخیزداری شهری را به زودی؟ اجرایی می‌کند.
 

در این میان کارشناسان و صاحب نظران اعلام کرده اسند که با برطرف کردن 5 دلیل وقوع سیل می توان بخشی از خسارات را جبران کرد.

دلایل وقوع سیل:

1-  از دست رفتن پوشش گیاهی و خاک

2-  تغییر در مسیر طبیعی رودخانه ها و نهرها

3-  تغییر در عرصه های طبیعی و شکل زمین

4- سدسازی های غیر اصولی و کار شناسی

5- زیر کشت رفتن اراضی حاشیه رودخانه ها

کارشناسان می گویند: انجام عملیات آبخیزداری و مدیریت صحیح آبخوان ها، حفظ پوشش جنگلی و مرتعی، احیای رویشگاه های آسیب دیده و ساماندهی فعالیتهای عمرانی بر اساس سند آمایش سرزمین اقداماتی است که برای جلوگیری از وقوع سیل و کاهش خسارات ناشی از آن برشمرده شده است. 

 ---------------------

گزارش از سید هادی کسایی زاده