خبرگزاری مهر ـ گروه استانها: ابرکوه که از شهرستانهای کهن و باستانی ایران است، دارای جاذبههای تاریخی بسیاری است به نحوی که نخستین اثر ثبت شده ملی استان یزد مربوط به این شهرستان است.
در کنار گنبدعالی، سرو ۴۵۰۰ ساله، خندقهای سنگی، خانه آقازاده و دهها اثر تاریخی دیگری که شهرت جهانی یافتهاند، بافت تاریخی ارزشمندی نیز در این شهر قرار دارد.
این بافت تاریخی متشکل از خانههای زیبای تاریخی، قلعه، مسجد، حمام و دهها عنصر زیبای دیگر تاریخی است که ریشه در هنر معماری و خلاقیت مردم این دیار دارد و همین ویژگیهای منحصر بهفرد سبب شد بافت تاریخی ابرکوه پس از سالها پیگیری ثبت ملی شود.
ثبت ملی بافت تاریخی ابرکوه در اول تابستان امسال
در نامه اعلام ثبت ملی شدن بافت تاریخی ابرکوه که به تازگی به میراث فرهنگی استان یزد رسیده اعلام شده که این بافت به شماره ۳۱۵۲۶ به تاریخ اول تیرماه ۹۵ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
هنوز مهر و امضای این نامه خشک نشده و تابلوی ثبت ملی شدن این بافت به خوبی بر پیکره دیوارهای کاهگلی این بافت جا خوش نکرده که بخشی از این بافت توسط برخی ساکنان آن تخریب شد.
این خبر در حالی نگرانی دوستداران میراث فرهنگی را برانگیخته که چندی پیش نیز بافت تاریخی میبد که آن هم در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، با تخریبهایی مواجه بود.
در بافت تاریخی میبد و در محلهها و مناطقی نظیر فیروزآباد، مهرجرد، رکنآباد، بفروئیه و محمودآباد تخریبهایی صورت گرفت که با هشدار میراث فرهنگی و معاون امور عمرانی استاندار یزد که حساسیتی ویژه روی بافتهای تاریخی دارد، موضوع رسانهای شد.
پس از تخریب بافت تاریخی میبد این بار نوبت تخریب بافت تاریخی ابرکوه است
هنوز یک ماه از این ماجرا نگذشته که این بار خبر از تخریب بافت تاریخی ابرکوه به گوش میرسد و این امر ظاهرا به یک روند در بافتهای تاریخی تبدیل شده و هر روز بخشی از بافت تاریخی یا خانههای قدیمی دستخوش تخریب میشوند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد تخریب بافت تاریخی ابرکوه اظهار داشت: این تخریب به دلیل ایجاد راه دسترسی به مسیر اصلی از داخل بافت تاریخی انجام شده و بخشی از حصار جنوبی بافت تاریخی شهر ابرکوه ویران شده است.
محمدمهدی شرافت بیان کرد: این تخریب روز جمعه گذشته رخ داده و عدهای که برخی از آنها ساکنان بافت تاریخی هستند، با استفاده از خلوتی بافت، اقدام به تخریب کردند.
وی افزود: یگان حفاظت میراث فرهنگی ابرکوه به سرعت و به محض اطلاع وارد عمل شده و اقدامات لازم را انجام داده و از تخریب بیشتر جلوگیری کرده است.
عاملان تخریب شناسایی شدند
شرافت یادآور شد: با همکاری نیروی انتظامی تعدادی از عاملان این تخریب شناسایی شدند و پرونده رسیدگی به این موضوع تکمیل شده و در دست بررسی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد بیان کرد: این تخریب در حالی صورت گرفت که چند روزی از اعلام ثبت ملی شدن این بافت نگذشته بود و این اقدام بسیار ناراحت کننده بود.
البته بافت تاریخی ابرکوه پیش از این نیز دستخوش دخل و تصرفات و تخریبهایی شده بود که توسط رسانهها به ویژه خبرگزاری مهر رسانهای شد.
تخریبهای مرحله قبل به دلیل وسعت فضا برای فعالیت هیئتهای مذهبی و به شکل خودسرانه توسط روسای برخی هیئات اتفاق افتاده بود که متاسفانه برخی از اعضای شورای شهر ابرکوه نیز در این امر دخیل بودند و در این زمینه سکوت اختیار کردند.
سرپرست اداره میراث فرهنگی ابرکوه در مورد پرونده تخریبهای قبلی اعلام کرده بود که تخریب بافتهای تاریخی جرم است و از طریق مراجع قانونی پیگیری میشود.
پروندههای قبلی بافت تاریخی ابرکوه هنوز باز است
هنوز پرونده تخریبهای قبلی که در واقع شکایتی از هیئت امنای یک حسینیه در ابرکوه بود، در دست بررسی است که تخریبی دیگر بدنه بافت کهن ابرکوه را لرزاند.
در شرایطی که بافتهای تاریخی یک به یک برای ثبت جهانی آمادهسازی میشوند، غفلت مسئولان از برخی مناطق، تغییرات نگرانکنندهای از بافتها را به دنبال داشته است.
مردم نیز هنوز از ارزش و اهمیت بافتهای تاریخی به عنوان میراث گرانبهای گذشتگان آگاه نیستند و برای آسایش و راحتی خود دست به تخریبهایی میزنند که در برخی موارد میتواند برای بافتهای تاریخی نابودکننده باشد.
مسئولان میراث فرهنگی استان یزد و کارشناسان این حوزه، بافتهای تاریخی استان یزد را پویا و فعال دانستهاند که علت آن زندگی و حیات مردم در این بافتها است بنابراین مردم نیز برای تداوم زندگی خود در این بافتها نیاز به برخی تسهیلات و امکانات دارند که در صورت پیگیری نشدن این نیازها از سوی مسئولان، خود دست به کار میشوند.
بیتوجهی مسئولان به مردم ساکن در بافت تاریخی عامل اغلب تخریبها
به نظر میرسد اگر نیازهای بافت تاریخی مورد بررسی قرار گیرد و به خواستههای مردم توجه شود، شاید بتوان راه حلی عاقلانهتر از تخریب برای دسترسی مردم به نیازهایشان در بافت تاریخی پیدا کرد.
زمانی که بافتهای تاریخی به حال خود رها شوند و تنها با نصب یک تابلو برای معرفی به عنوان اثر ملی بسنده شود، طبیعی است که مردم خودشان ناآگاهانه وارد عمل شده و دست به اقداماتی میزنند که بسیاری از آنها قابل جبران نیست.