کتاب «روانشناسی فرهنگی» نوشته استیون جی. هین با ترجمه جمعی از مترجمان به ویراستار علمی علی فتحی آشتیانی به همت پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی سازمان سمت منتشر شد.

به گزارش خبرنگار مهر، از زمانی که روان‌شناسی فرهنگی شروع به جدی گرفته شدن در جریان اصلی روانشناسی کرده چند دهه می‌گذرد و محققان مدتی است که در زمینه روان‌شناسی فرهنگی کار می‌کنند اما تعداد آنها بسیار کم است. با وجود این روانشناسی فرهنگی به یک رشته فوق العاده جالب و مهم تبدیل شده است و به سرعت با یک بنیاد نظری و تجربی غنی، نقش فرهنگ را در بسیاری از گرایش‌های روانشناسی (به عنوان مثال، روانشناسی بالینی، روانشناسی شناختی، روان‌شناسی تحولی، روانشناسی اجتماعی و روان‌شناسی شخصیت) و سایر رشته‌ها (به عنوان مثال، انسان شناسی، زیست شناسی تکاملی، زبانشناسی، فلسفه و جامعه شناسی) بازی می‌کند. این در حالی است که روان‌شناسی فرهنگی در ایران تا کنون به خوبی معرفی نشده، کتابی در این زمینه به چاپ نرسیده و تحقیقات بسیار اندکی در این زمینه انجام شده است.

کتاب حاضر برای دانشجویان رشته روانشناسی به عنوان منبع اصلی دروس روانشناسی اجتماعی در مقطع کارشناسی و روانشناسی فرهنگی در مقطع کارشناسی ارشد، هر یک به ارزش ۲ واحد ترجمه شده است.

فهرست مطالب

پیشگفتار

فصل اول: روانشناسی فرهنگی چیست؟ / ترجمه علی فتحی آشتیانی

فصل دوم: فرهنگ و طبیعت انسان / ترجمه پرویز آزاد فلاح

فصل سوم: رشد و اجتماعی شدن / ترجمه فرهاد جمهری

فصل چهارم: خود و شخصیت / ترجمه امیرعلی مازندرانی

فصل پنجم: زیستن در جهان‌های چندفرهنگی / حجت الله فراهانی

فصل ششم: انگیزش / ترجمه ناصر آقابابایی

فصل هفتم: شناخت و ادراک / ترجمه علیرضا مرادی و حمید خانی پور

فصل هشتم: هیجان‌ها / ترجمه مهدی زارع بهرام آبادی

فصل نهم: جاذبۀ فردی و روابط نزدیک / فرامرز سهرابی

فصل دهم: سلامت روانی / علی فتحی آشتیانی

این کتاب دارای ۱۴ فصل است که به دلیل حجم زیاد مطالب، ۴ فصل آن حذف شد و ۱۰ فصل برای ترجمه انتخاب شد و مسئولیت ترجمه هر یک از این فصل‌ها به یکی از همکاران واگذار گردید.

معرفی اجمالی فصل‌های این کتاب عبارت است از: فصل اول روان‌شناسی فرهنگی چیست؟ در این فصل مباحث روان‌شناسی گونه‌های فرهنگی، فرایندهای روانشناختی می‌توانند در بین فرهنگ‌ها متفاوت باشند، آیا فرهنگ مستقل از ذهن است یا با ذهن درهم بافته شده است؟ ویژگی‌های جهانی روانشناختی و سطوح تحلیل، پایگاه داده‌های روانشناختی تا حد زیادی غیرمعمول است، چرا روانشناسی فرهنگی را مطالعه می‌کنیم؟ شما محصول فرهنگ خودتان هستید و روانشناسی فرهنگی از کجا می‌آید؟ مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل دوم فرهنگ و طبیعت انسان. مباحث این فصل شامل آیا انسان‌ها تنها موجودات برخوردار از فرهنگ هستند و چرا انسان‌ها در یادگیری فرهنگی مهارت دارند، است.

فصل سوم تحول و اجتماعی شدن. در این فصل مباحث تبدیل مغزهای مشابه به ذهن‌های ِ فرهنگی متفاوت، دوره‌های حساس اجتماعی شدن فرهنگی) اکتساب زبان و اکتساب فرهنگ (ظهور تفاوت‌های فرهنگی در فرایندهای روانشناختی با افزایش سن، تفاوت تجربیات اولیه کودکی در فرهنگ‌های مختلف، گذارهای تحولی دشوار و اجتماعی شدن از طریق آموزش مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل چهارم خود و شخصیت. در این فصل موضوعات من کیستم؟ دیدگاه‌های مستقل در برابر دیدگاه‌های وابسته به هم نسبت به خود، روابط با خودی‌ها و غیر خودی‌ها، فردگرایی و جمع گرایی، فراتر از فردگرایی و جمع گرایی، نکته‌ای درباره ناهمگنی افراد و فرهنگ‌ها، جنسیت و فرهنگ، چند تفاوت فرهنگی دیگر در زمینه خودپنداره) همسانی خود و خودآگاهی (، نظریه‌های تلویحی در ارتباط با ماهیت خود و شخصیت مورد بحث قرار گرفته است.

فصل پنجم زیستن در جهان چندفرهنگی. این فصل شامل موضوع‌های دشواری‌های مطالعه فرهنگ پذیری، هنگامی که افراد به یک فرهنگ جدید مهاجرت می‌کنند چه روی می‌دهد؟ مردمان چندفرهنگی و افراد چندفرهنگی ممکن است خلاق‌تر باشند، است.

فصل ششم انگیزش. در این فصل انگیزه خودافزایی و حرمت خود (عزت نفس)، انگیزش‌های شأن و پیشرفت خود، دین و انگیزش پیشرفت، عاملیت و کنترل، انگیزش‌های سازگار شدن یا کوتاه نیامدن بحث شده است.

فصل هفتم شناخت و ادراک. در این فصل تفکر تحلیلی و کل نگر، توجه، فهم رفتار دیگران) خطای بنیادی اسناد (، سبک‌های استدلال، تحمل امور متضاد، تفکر خالقانه، تکلم و تفکر، ارتباط آشکار در مقابل ارتباط ضمنی، نسبیت زبان شناختی مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل هشتم هیجان. این فصل شامل موضوعات هیجان چیست؟ آیا تجربه هیجانی بر اساس فرهنگ‌های مختلف، متفاوت است؟ هیجان و زبان، تفاوت فرهنگی در انواع تجارب هیجانی، تفاوت فرهنگی در شادکامی و بهزیستی ذهنی و نتیجه گیری در مورد تفاوت فرهنگی هیجان‌ها است.

فصل نهم جذابیت بین فردی و روابط نزدیک. در این فصل جاذبه بین فردی (جذابیت فیزیکی، زمینه‌های جذابیت بین فردی، اثر مشابهت جذابیت) و روابط نزدیک مورد بحث قرار گرفته است.

فصل دهم» سلامت روانی. این فصل شامل اختلال روان شناختی چیست؟ سندرم‌های وابسته به فرهنگ (اختلالات خوردن، کورو، آموک، هیستری و سایر اختلالات وابسته به فرهنگ)، سندرم‌های جهانی (افسردگی، اختلال اضطراب اجتماعی، خودکشی، اسکیزوفرنی) و درمان مشکلات روانی است.

در بخشی از پیشگفتار این اثر در معرفی آن آمده است: انسان‌ها، موجوداتی فرهنگی هستند و از بسیاری جهات به شیوه متفاوتی زندگی می‌کنند، با زبان‌های متفاوتی صحبت می‌کنند، آداب و رسوم متفاوتی دارند، غذاهای متفاوتی می‌خورند، باورهای دینی متفاوتی دارند، لباس‌های متفاوتی می‌پوشند، شیوه‌های فرزندپروری متفاوتی دارند، انواع متفاوتی از شوخی‌ها را دوست دارند، به احزاب سیاسی متفاوتی با دغدغه‌های متفاوتی رأی می‌دهند و....

روانشناسی فرهنگی حوزه‌ای از روانشناسی است که به بررسی تأثیر فرهنگ بر فرایندهای روانشناختی از جمله تفکر و رفتار می‌پردازد. موضوع روانشناسی فرهنگی این است که فرهنگ را نمی‌توان از ذهن تفکیک کرد، زیرا فرهنگ و ذهن همدیگر را می‌سازند. فرهنگ‌ها از تعامل اذهان متنوع افرادی که در درون آنها زندگی می‌کنند پدید می آیند و فرهنگ‌ها نیز به نوبه خود شیوه‌هایی که این ذهن‌ها از طریق آنها فعالیت می‌کنند را شکل می‌دهند. ۱ اشتباه گرفته می‌شود. روانشناسی روانشناسی فرهنگی اغلب با روانشناسی میان فرهنگی ً از فرهنگ به عنوان وسیله‌ای برای آزمایش جهانی بودن فرایندهای میان فرهنگی معمول روانشناختی استفاده می‌کند، ولی در روانشناسی فرهنگی، فرهنگ، فرایندهای روانشناختی را شکل می‌دهد و تأثیرات مهم و چشمگیری بر تفکر و رفتار ما دارد.

سهم منحصر به فرد روانشناسی فرهنگی و درونمایه اصلی این کتاب آن است که افراد متعلق به فرهنگ‌های متفاوت، از نظر روانشناسی نیز با هم تفاوت دارند. مضمونی که در سراسر این کتاب به آن پرداخته شده است این است که فرایندهای روانشناختی توسط تجربه‌ها شکل می‌گیرند و از آنجا که افراد متعلق به فرهنگ‌های متفاوت، دارای تجربه‌های بسیار متفاوتی هستند پس انتظار داریم تا تفاوت‌هایی را از نظر شیوه تفکر در آنها بیابیم.

از زمانی که روان‌شناسی فرهنگی شروع به جدی گرفته شدن در جریان اصلی روانشناسی کرده چند دهه می‌گذرد و محققان مدتی است که در زمینه روان‌شناسی فرهنگی کار می‌کنند اما تعداد آنها بسیار کم است. با وجود این روانشناسی فرهنگی به یک رشته فوق العاده جالب و مهم تبدیل شده است و به سرعت با یک بنیاد نظری و تجربی غنی، نقش فرهنگ را در بسیاری از گرای ش های روانشناسی به عنوان مثال، روانشناسی بالینی، روانشناسی شناختی، روان‌شناسی تحولی، روانشناسی اجتماعی و روان‌شناسی شخصیت و سایر رشته‌ها به عنوان مثال، انسان شناسی، زیست شناسی تکاملی، زبانشناسی، فلسفه و جامعه شناسی بازی می‌کند.

کتاب «روانشناسی فرهنگی» نوشته استیون جی. هین با ترجمه جمعی از مترجمان علی فتحی آشتیانی، پرویز آزاد فالح، فرهاد جمهری، امیرعلی مازندرانی، حجت الله فراهانی، ناصر آقابابایی، علیرضا مرادی، حمید خانی پور، مهدی زارع بهرام آبادی، فرامرز سهرابی به ویراستار علمی علی فتحی آشتیانی به همت پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) به تازگی به بهای ۶۵ هزار تومان منتشر شد.