۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۱، ۸:۴۳

گزارش مهر/

فراموشی مفاخر کرد زبان در کشور/غلامرضا ارکوازی؛ شاعری از یاد رفته

فراموشی مفاخر کرد زبان در کشور/غلامرضا ارکوازی؛ شاعری از یاد رفته

ایلام - خبرگزاری مهر: مردم کردستان، کرمانشاه و ایلام از دیرباز تاکنون دارای مفاخر زیادی در بخش های مختلف ادبی و هنری بوده اند که متاسفانه کمتر از آنها در کشور یادی شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، سابقه ادبیات و به ویژه شعر در میان کلهرها و دیگر گویشوران کردی جنوبی بسیار طولانی است.

قدیمی ترین اشعار به دست آمده به کردی جنوبی به قرن سوم هجری بر می گردد که مجموعه سروده های دینی یارسان اهل حق است.

 ملا پریشان دیوری، غلامرضا ارکوازی، شاه خوشین، شاکه، خان منصور، ترکه و نجف نقی خان آزاد و...نمونه هایی از آن هستند.

در عصر حاضر شاعرانی همچون: شامی کرماشانی، یداله بهزاد ، جلیل آهنگرنژاد، رضاموزونی، سعید عبادتیان، ظاهر سارایی، پرویز بنفشی، علی الفتی و حبیب الله بخشوده ، ... آثار قابل توجهی خلق کرده اند.

.از بزرگان ادبیات کلاسیک کردی می‌توان به جزیری، احمد خانی، نالی، مولوی کردومستوره اردلان اشاره کرد

غلامرضاخان ارکوازی از چهره های شناخته شده ی شعر وادب کردی است.

وی شاعری شیعی است که دارای اعتقادات عمیق و اردات استوار به مذهب تشیع و امامان آن، به ویژه حضرت علی (ع) است و در مناجات نامه ابعاد ارادات او به خوبی پیداست.

وی به پیروی از فضاهای مذهبی زمان خود که متاثر از آموزه ها و تبلیغات شیعی عصر صفوی است و به پیروی از حماسه های دینی، حضرت علی (ع) را از نظر گاهی حماسی و اسطوره ای به تماشا می نشیند.

غلام رضا ارکوازی به سبب آثاری که پدید آورده و سرگذشتی که داشته و تلاش هایی که در جهت نشر معارف تشیع در غرب کشور کرده است، در میان بزرگان ادب کردی از جایگاهی والا برخوردار است.

هرکسی از ظن خود یار او می شود و مراد و مقصود خود را در آینه اشعار او می یابد و او را از خود و با خود می داند.

چنان که نام و آوازه او در اقصا نقاط مناطق کردنشین وجود دارد و اکنون همگان به دور از گرایش های فرقه ای و مذهبی و قبیله ای از اشعارش بهره می بردند.

بی تردید، طرح و شناخت شاعر بلند آوازه ای چون استاد ارکوازی می تواند به همگرایی بیشتر ملی و مذهبی کشور منجر شود.

ضمن این که مطالعه گویش و ساختار زبان شعری او نیز می تواند ما را به سیر و سرگذشت یکی از گویش های ایرانی آشنا سازد.

غلامرضا ارکوازی شاعر تاریخی ایلامیان مطابق گفته کهنسالانی که از اعقاب شاعر هستند، غلام رضا ارکوازی فرزند حسن بگ، حسن بگ فرزند میرزابگ، میرزابگ فرزند "میه سم"،  میه سم  فرزند احمدقلی و او فرزند  میاخ است.

وی از خانواده ای مرفه و اهل ادب متولد شد و پدرش ملا حسن اهل تحقیق بوده است.

شاعر آموزش های ابتدایی را نزد پدر و ملا های دیگر آن زمان آموخت است و با بررسی اشعار گرانبهای این شاعر می توان گفت اشعار وی دارای فلسفه، حکمت، نجوم جهانشناسی وخدا شناسی است.

غلامرضا خان ارکوازی سال ها پیش از سرایش مناجات نامه چند سالی به ریاست ایل خود مشغول بوده است و پس از مدتی دوستی با والی وقت ایلام(حسن خان والی) به دلیل ظلم و ستم والی ، شاعر به دشمنی با او بر می خیزد و حسن خان والی شاعر را به زندان می اندازد و او را به شدت شکنجه می کنند.

غلامرضا خان ارکوازی مانند دیگر شاعران کرد اهل عرفان بوده و شعر هایی نغز در این زمینه سروده است. و سرانجام در سال 1260 هجری قمری در دیار غربت دیده از جهان فرو می بندد.

از آثار گرانقدر این شاعر توانا می توان به مناجات نامه و  شاهکار ادبی باوه یاڵ اشاره کرد.
 

چند بیت از باویاڵ"

ئه و روو واوه یلا وه باوه یاڵ دیم      هاواس په‌ریشان حاڵش حاڵ حاڵ دیم

من وباوه یاڵ عه هدێکمان که رده    من ‌خه م و ئه وته م تا رۆژمه رده ن

رووڵه ژه هجرت ئه فسۆرده گیانم   جۆز روو روو گوو یا نیه ن زووانم

شه و خاوم شه ریک تاف تێژاوه ن     یا حۆباب نه رو گیژه گر دا وه ن

غلامرضاخان اکوازی شایسته تمجید است زیرا در فضایی عاری از علم و کتاب، پاره‌ای از خاک ایران اهورایی را به آموزه‌های معنوی و مذهبی خود روشنی بخشیده است.

سزاوار تکریم است زیرا که با مبارزه فرهنگی به تعهد اجتماعی خود عمل کرد و نهایتا شایسته سپاس است بدان دلیل که آثاری گرانسنگی همچون "مناجات نامه" و "باویال" را آفریده و پاره‌هایی درخشان از ذوق و ادب را برای کشور و زادگاهش به یادگار نهاده و صفحاتی ارجمندتر بر پشتوانه فرهنگی ایران و قوم کرد افزوده است.

باوه‌یال" یا "باویال" اثر شاعر است که در رثای فرزند جوانش احمدخان سروده است و بی‌شک در زمینه مرثیه شاهکاری است که با هر مرثیه وزینی قابل مقایسه است.

قالب اشعار کردی مثنوی است و تنها در سال های اخیر در قالب های دیگری همچون قصیده و غزل به تقلید از شاعران فارسی اشعاری سروده شده است.

متاسفانه در کشور به مفخر کرد زبان توجه جدی نشده است و از سوی مسئولان کمتر نشست تخصصی، تجلیل، جشنواره و... برای این مفاخر برگزار شده است.

 

 

کد خبر 1595516

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha