رابطه ارزشهاي انساني با ارزشهاي الهی/ کمال از گذرگاه ارزشهای انسانی می گذرد

به گزارش خبرگزاری مهر، ايمان و عمل به ارزشهاي اسلامي، همراه و مستلزم ايمان و عمل به ارزشهاي انساني است. يعني بدون حفظ و ارزشهاي انساني نمي شود به ارزشهاي اسلامي وفادار شد. انسان وقتي مي تواند به سعادت و كمال خاص خود كه آفرينش و فطرت وي و همچنين دين مقدس اسلام و اديان الهي ديگر به آن دعوت مي نمايند دست يابد كه از راه واقعي، يعني راهي كه مطابق با نهاد خود انسان،كه آميخته با ارزشهاي انساني است قدم بردارد تا قابليت ها و استعدادهاي خود را شكوفا سازد. اين مساله مستلزم اين امر است كه انسان ارزشهاي وجودي خود را بشناسد و در اولين مرحله از مراحل كمال خود، از گذرگاه ارزشهاي انساني گذر نمايد و هيچ گونه خيانتي نسبت به آنها رو اندارد.

براي همين است كه مي گوييم كه فضيلت و شرف و ارزش انسان،در قدم اول در حفظ و رعايت ارزشهاي انساني است و بدون آنها قابليت ها و استعدادهاي انساني تلف مي شود و انسان نمي تواند امانت را سالم به مقصد برساند، يعني رسالت انساني و الهي خويش را انجام دهد. شايد شانه از زير بار حمل آن امانت خالي كردن و ترس آسمان ها و زمين و كوهها در پذيرش حمل امانت از آن جهت باشد كه مطابق با آفرينش آنها نبوده، ولي آن را موجود عظيم و بزرگ عالم آفرينش و خلقت، يعني انسان پذيرفته است و مي تواند با حمل آن نقص و ضعف خود را جبران نموده و به طرف كمال گام بردارد به شرط آنكه به ارزشهاي انساني خائن نباشد.

انسان وقتي موفق مي شود كه امانت الهی را به شایستگی به دوش بکشد که مقيد و وفادار به ارزشهاي انساني باشد. آیه مربوط به قبول امانت الهی از سوی انسان در قرآن (آیه 72 سوره احزاب) به ما نشان مي دهد كه انسان خاكي از عشق جان بخش الهي جان گرفته و داراي موقعيت عظيم انساني و الهي شده است، اما اگر به ارزشهاي انساني و الهي جاهل گردد بر خويشتن ظلم و ستم خواهد نمود. انسان در پذيرش حمل اين امانت از همه موجودات عظيم و بزرگ عالم،حتي فرشتگان، آن پاكدامنان حريم الهي پيشقدم بوده است، چرا كه آنها از پذيرش حمل اين امانت ابا نموده و اظهار ناتواني كردند.

پس آنچه بدست مي آيد، اين است كه حمل امانت به هر معنا و مفهومي كه تفسير و تاويل گردد براي كمال و سعادت انسان است و آن ميسر نيست مگر در شكوفايي استعدادهاي انسان با حفظ اهميت ارزشهاي انساني. به همين جهت مسلم و به طور يقين انسان در حمل اين امانت مسئوليت دارد يعني انسان مسئول خود و جامعه خويش است. بي تفاوتي و عزلت گزيني و گوشه نشيني با اداي امانت مغاير است.

به طور كلي هر مكتب و ديني كه به ارزش هاي انساني توجه ننمايد نمي تواند دين الهي و فطري باشد. همچنان كه توجه بسيار زياد دين مقدس اسلام به ارزشهاي فطري،مي تواند دليل محكمي بر شكوه و عظمت،ثبات و پايداري اين دين مقدس باشد.

درباره اهميت ارزش ها در اسلام كافي است كه به يك قطره از آن همه درياي پر از در و گهر و آيات و احاديث فراوان توجه نماييم. پيامبر گرامي اسلام(ص) مي فرمايد: سه خصلت است كه در هر كس كه باشد، منافق است هر چند نماز بخواند و روزه بگيرد و گمان برد كه مسلمان است كسي كه امينش قرار دهند خيانت بر امانت كند و چون سخن راند، دروغ گويد وچون وعده كند به وعده اش وفا نكند.

حضرت علي (ع) مي فرمايند: در شناخت انسان ها، تنها به زيادي نماز و روزه شان و نيز به زيادي حج و زكاتشان و به معروف بودن و شهرتشان در خوبي و شب زنده داري هايشان توجه نكنيم، بلكه صداقت و امانت داري آنان را در نظر بگيريم. و در جايي ديگر امام صادق(ع) مي فرمايند: ميزان ارزش انسان به ركوع و سجده هاي طولاني نيست، چرا كه او به اين اعمال عادت كرده است به طوري كه اگر ترك نمايد، وحشت زده مي شود بلكه ميزان و معيار،راستگويي و امانت داري اوست.

اين روايات بيانگر اهميت امانت و صداقت بوده و همچنين نشان مي دهد براي اينكه يك زندگي سالم و خوبي داشته باشيم بايد حقوق همديگر را رعايت كرده و براي ارزش هاي اسلامي اهميت قائل شويم چرا كه حقوق و ارزش هاي اسلامي مرز نمي شناسد اگر مسلماني حريم ارزش هاي انساني را بشكند هم حرمت دين را شكسته و هم ارزش هاي انساني را متزلزل نموده است.