به گزارش خبرنگار مهر، فرا رسیدن هفته کتاب بهانه ای شد تا برای تهیه گزارشی در مورد وضعیت مطالعه کتاب و کتابخانه در روستاهای نهاوند به اداره کتابخانه های نهاوند برویم چراکه در هفته کتاب و کتابخوانی و معمولا در طول سال از ترویج فرهنگ کتاب خوانی و گسترش فضای مطالعه حرفای قشنگ و امیدوار کننده ای از مسئولان مختلف منتشر می شود و توسعه فضاهای کتابخانه ای به عنوان یکی از ارکان ارتقای فرهنگی و بسترسازی برای رشد و شکوفایی استعدادها در حوزه های مختلف بویژه در مناطق محروم و روستاها مورد توجه قرار می گیرد.
وقتی به اداره کتابخانه های شهرستان نهاوند رفتم و گزارش را تهیه کردم جوابش آنقدر غیر منتظره بود که باور نمی کردم از 161 روستای نهاوند فقط یک روستا دارای کتابخانه است و این در حالی است که مسئولان رده بالای کشور در سالهای اخیر طرح توسعه روستاها را یکی از مهمترین برنامه ها عنوان کرده اند.
نگاهی به گذشته نشان می دهد طرح هادی روستاها با اعتبارات هنگفت آغاز شد و تسهیلات بانکی مختلف به منظور مقاوم سازی و ساماندهی روستا با کمترین سود بانکی صادر شد و در همه زمینه ها کارها و اقدامات مفیدی صورت گرفت اما توجه به فرهنگ و زمینه های مختلف آن در طرح توسعه روستاها جای نداشت و کمتر به آن توجه شد.
این در حالی است که علاوه بر اینکه عدم دسترسی به کتب حوزه های متعدد برای گروه های سنی مختلف در روستاها یکی از موانع توسعه فرهنگی روستا است، نبود فضاهای مطالعاتی موجب شده سرانه مطالعه در روستاها در حداقل مقدار ممکن باشد که این موضوع یکی از مهمترین دلایل فاصله فرهنگ شهر نشینی با روستایی است.
به عقیده جامعه شناسان و متولیان فرهنگی از جمله دلایل پرداخت حداقلی به توسعه کتابخانه در روستاها بی توجهی طرح های بنیادین تحول روستایی به این مهم است بطوریکه طرح هادی روستایی با پرداخت حداقلی به این مهم نسبت به توسعه فضاهای مطالعاتی در روستاها خروجی مطلوبی نداشته است.
مشکل اعتبار بزرگترین مانع برای احداث کتابخانه های روستایی است
مسئول اداره کتابخانه های نهاوند با ابراز تأسف از این موضوع معتقد است مشکل اعتبار بزرگترین مانع برای احداث کتابخانه های روستایی است.
زینب سیف ادامه داد: بنا بر قانون فعلی باید برای روستاهای دارای سه هزار و 500 نفر جمعیت و بالاتر کتابخانه احداث کرد اما برای تحقق این موضوع هیچ اعتباری نیست و تنها دو راه حل وجود دارد یکی کمک خیرین کتابخانه ساز و دیگر راه اندازی کتابخانه های سیار.
سیف ادامه داد: علاوه بر غفلت از ظرفیت طرح هادی روستایی، طرح کتابخانه سیار نیز فرصت مناسب برای توسعه فضای مطالعه در روستاها است که تاکنون روستاهای شهرستان نهاوند از آن بی بهره بوده اند و این در حالی است که با اجرای طرح کتابخانه های سیار تمامی روستاهای کم برخوردار و عشایر می توانند از خدمات کتابخانه سیار از جمله امانت و سفارش کتاب برخوردار شوند.
وی از تشکیل مجمع خیرین کتابخانه ساز در شهرستان نهاوند خبر داد و افزود: این مجمع با 14 عضو بعنوان هئیت امنا و پنج نفر بعنوان هئیت موسس قصد دارد موانع و مشکلات ترویج فرهنگ کتاب خوانی و توسعه فضای مطالعه در شهرستان نهاوند را شناسایی و حل کند که استفاده و مشارکت خیرین در این زمینه مورد تأئید و توجه خاص قرار دارد.
سهم روستاها از پروژه های کتابخانه سازی ناچیز بوده و پاسخگوی نیاز روستانشینان نیست
مسئول اداره کتابخانه های شهرستان نهاوند با اشاره به اینکه در چهار شهر نهاوند، برزول، گیان و فیروزان هفت باب کتابخانه با مجموع بیش از 70 هزار جلد کتاب وجود دارد و سرانه فضاهای مطالعاتی نهاوند به صورت میانگین 1.2 متر مربع برای هر نفراست اضافه کرد: سهم روستاها از پروژه های کتابخانه سازی ناچیز بوده و پاسخگوی نیاز روستانشینان نیست.
پرواضح است که باید برای حل این موضوع فکری کرد و حق و سهم روستاها در امور فرهنگی و احداث کتابخانه را مد نظرقرار داد تا فکر اساسی و تدبیر مناسبی برای آن اتخاذ شود.
صحبت های مدیر عامل انجمن خیرین کتابخانه ساز نهاوند نیز براین موضوع تأکید می کند که برای اولین و جدی ترین اقدام این مجمع رایزنی و استفاده از ظرفیت مجموعه دستگاه های اجرای در دستور کار قرار دارد.
غلامرضا مهرابی عنوان کرد: شهرستان نهاوند دارای روستاهای زیادی است که تعداد زیادی از آنها مانند کوهانی، شعبان، رزینی، فارسبان، توانه، دهفول، جهان اباد، گنبد کبود دارای جمعیت بالای سه هزار نفر هستند که عملا از فضا و امکانات مطالعاتی برخوردار نیستند.
مهرابی با تاکید بر اینکه روستای برخوردار از کتابخانه می تواند نیاز مطالعاتی روستاهای همجوار خود را تامین کند، گفت: با آغاز به کار انجمن خیرین کتابخانه ساز در شهرستان نهاوند می توان امیدوار بود که این افراد به صورت ویژه در احداث کتابخانه در روستاها مساعدت کنند.
وی گفت: با صحبت های انجام شده انجمن خیرین کتابخانه ساز و همکاری انجمن خیرین مدرسه ساز ساخت کتابخانه در روستاها و یا در محلات شهری برنامه ریزی شده است.
برنامه ریزی برای گسترش فرهنگ کتابخوانی از ضروری‌ترین اهداف فرهنگی دستگاه‌های اجرایی
وی بیان داشت: اگر قرار است طرح توسعه روستاها و وجود زیر ساخت ها و امکانات در روستا انجام شود تا از مهاجرت روستائیان به شهرها جلوگیری شود باید در مقوله فرهنگ نیز بستر سازی صورت گیرد و امکانات مورد نیاز مردم روستایی خصوصا دانش آموزان فراهم شود چراکه یکی از ضروری‌ترین اهداف فرهنگی دستگاه‌های اجرایی باید برنامه ریزی برای گسترش فرهنگ کتابخوانی در جامعه هدف باشد.
مهرابی با تاکید بر لزوم احداث کتابخانه‌های جدید در روستاها و مراکز بخش‌های شهرستان نهاوند به خبرنگار مهر گفت: تحقق این امر ارتقا سواد اجتماعی و کاهش معضلات و ناهنجاری‌ها را به همراه دارد.
با این تفاسیر و بر اساس اینکه مسئولین گسترش فرهنگ کتابخوانی را یک ضرورت می دانند آیا شایسته نیست با افزایش تعداد کتابخانه های عمومی، ارایه نرم افزار های آموزشی و کتاب هایی با مضامین مختلف، زمینه توسعه فرهنگ کتابخوانی را در جامعه فراهم کرد.
عرصه فرهنگ همواره بر تمام حوزه‌ها تأثیر گذار بوده و بر این اساس باید توجه ویژه‌ای به این حوزه از سوی دست‌اندرکاران صورت گیرد و تمام افراد در جامعه موظف هستند تا با مطالعه هر چه بیشتر کتاب عرصه را برای پیشبرد اهداف فرهنگی مهیا کنند و موجب آشنایی بیشتر جامعه با متون و ارزش‌های علمی و معنوی برای مقابله با تهدیدات و شبهه‌انگیزی‌های دشمنان شوند اما باید ابزار آن فراهم شود و سپس انتظار داشت.
_______
گزارش: حسین صادقی
نظر شما