کلیساهای غربی و شرقی مراسم عید پاک را همزمان برگزار می‌کنند

به گزارش خبرگزاری مهر، به رغم تفاوتهایی که در سنتهای کلیساهای شرقی و غربی در برگزاری مراسم عید پاک وجود دارد و تاریخ متفاوت این جشن در هر دو سنت کلیسایی این جشن به علت تقارن دو تقویم جولیانی و گریگوری امسال در یک زمان برگزار می شود.

اغلب سالها مسیحیان ارتدکس شرقی عید پاک را یک هفته یا بیشتر پس از مسیحیان کاتولیک و پروتستان برگزار می کنند.

مسیحیان ارتدکس از تقویم جولیانی استفاده می کنند که جولیوس سزار در سال 46 پیش از میلاد آن را مرسوم کرد، این درحالی است که مسیحیان غربی از تقویم گریگوری استفاده می کنند که از سوی پاپ گریگوری سیزدهم در قرن شانزدهم میلادی مرسوم شد.

امسال و سال پس از آن در تقارب غیر معمول هر دو تقویم عید پاک ارتدکس شرقی و مسیحیان غربی در یک تاریخ برگزار می شود.

پل ال. میر استاد تاریخ باستان دانشگاه میشیگان غربی که کتابهایی چون " زمان کامل: نگاه یک مورخ به کریسمس، عید پاک و کلیسا در روزهای نخستین" را منتشر کرده است در این رابطه گفت که این تقارن نادر است.

براساس اطلاعات پایگاه اینترنتی مارکوس جی. مونتس دانشمندی که واشنگتن دی سی فعال است، آخرین مرتبه ای که عید پاک کلیساهای ارتدکس و شرقی در یک روز قرار گرفت در سالهای 1942 و 1943 بود و این اتفاق تا سال 2037 و 2038 دیگر تکرار نخواهد شد.

از قرن شانزدهم تا کنون این تقارن حدود 30 مرتبه رخ داده است.

تاریخ برگزاری مراسم عید پاک تاریخ پیچیده ای دارد و براساس اظهارات کارشناس تاریخ روزهای نخست کلیسا، یکی از بزرگترین نزاعها در سه قرن نخست کلیسا در رابطه با زمان برگزاری عید پاک بود. در قرن چهارم نخستین شورای کلیسایی تصمیم گرفت عید پاک باید نخستین یکشنبه پس از نخستین ماه کامل اعتدال بهاری باشد.

نخستین شورای کلیسایی به دنبال ارجاع متن کتاب مقدس به نسبت زمانی تاریخ تصلیب مسیح و عید پسح یهودیان تاریخ عید پاک را تعیین کرد و در این تصمیم گیری، به چگونگی تعیین تاریخ عید پسح نیز توجه کرده است.

اما تا قرن شانزدهم مشخص بود که تاریخ اعتدال بهاری در تقویم جولیانی زودتر از زمان مسیح می افتاد، بنابراین پاپ گریگوری سیزدهم تقویم جدید گریگوری را پایه گذاری کرد که این رغم را از سالهایی که 366 روز دارند کم کند تا به تاریخ مد نظر نزدیک تر شوند.

بسیاری از مجامع مسیحی که در راستای نزدیکی کلیساهای مختلف مسیحی فعالیت می کنند تا کنون خواستار تعیین تاریخ واحدی برای برگزاری مراسم عید پاک میان تمام سنتهای مسیحی شده اند اما روند توافق در این رابطه بسیار کند بوده است.

الکساندر گاستیس کشیش کلیسای ارتدکس در لانکستر اظهار داشت که کلیسای ارتدکس نیز با عید پاک  مشترک موافق است اما در این رابطه موضوعات دیگری نیز دخیل هستند. در کلیسای ارتدکس تغییرات به سرعت سایر کلیساها اعمال نمی شود.

سنتهای عید پاک درکلیساهای غربی

مراسم سنتی و عبادی عید پاک در میان کاتولیکها، لوتریها و انگلیکنها از شنبه مقدس با مراسم شامگاهی عید پاک آغاز شده که به عنوان مهمترین عبادت سال محسوب می شود. این مراسم در تاریکی مطلق که در آن تنها یک شمع به نماد بلند شدن مسیح (ع) از دنیای مردگان روشن می شود و دعای ویژه عید پاک منسوب به "سنت آمروس" از میلان قرائت می شود.

پیش از این مراسم بخشهایی از عهد قدیم قرائت می شود که عمدتاً داستان آفرینش، قربانی اسحاق، گذشتن از دریای سرخ و پیش بینی ظهور مسیحی از عهد قدیم کتاب مقدس انتخاب می شود. این بخش از مراسم روز عیدپاک با سرود روحانی حمد خداوند و قرائتهای از رستاخیز در انجیل به نقطه اوج خود می رسد. موعظه پس از قرائت انجیل نیز از برنامه های این روز محسوب می شود. در قدیم، عید پاک به عنوان مناسب ترین زمان برای تعمید محسوب می شد که اکنون این سنت تنها در کلیسای کاتولیک رم صورت می گیرد. مراسم شامگاهی عید پاک با برگزاری عشای ربانی یا قربانی مقدس خاتمه می یابد.

مراسم دیگر عید پاک در روز یکشنبه برگزار می شود. برخی کلیساها ترجیح می دهند این مراسم شبانگاهی را در ساعات اولیه صبح یکشنبه برگزار کنند، البته تا شنبه شب، برخی کلیساها نیز پیش از روشن کردن شمع به قرائت عهد قدیم می پردازند.

کلیساهای شرقی و عید پاک

عید پاک مهمترین عید ارتدکس شرقی محسوب می شود و دیگر مراسم دینی چون کریسمس در تقویم ارتدکس شرقی از درجه دوم اهمیت برخوردار است. این امر بیشتر در فرهنگ کشورهایی به چشم می خورد که به صورت سنتی اکثریت جمعیت آنها را ارتدکسها تشکیل داده اند.

عید پاک تحقق هدف رسالت مسیح (ع) بر زمین است و این امر در سرودهای روحانی که در این روزخوانده می شود نیز مورد تأکید قرار می گیرد.

روز پس از شنبه مقدس که روز عید پاک محسوب می شود هیچ مراسم عبادی برگزار نمی شود، چرا که مراسم آن روز در ساعات اولیه بامدادی به اتمام رسیده است، اما عصر عید پاک مراسم دعای عصرگاهی و سهیم کردن دیگران در یک وعده غذایی برگزار می شود. در این مراسم که در طول چند قرن اخیر  به یک رسم تبدیل شده کشیش و دیگر حاضران در کلیسا یک بخش از انجیل یوحنا را قرائت به هر زبانی که می توانند قرائت می کنند.

هفته ای که پس از یکشنبه عید پاک می آید به هفته روشن شهرت دارد که روزه گرفتن ممنوع اعلام شده است و مسیحیان زمان دیدار با یکدیگر می گویند مسیح برخاسته است و در پاسخ می شنوند که به راستی که او برخاسته است.