۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۹، ۱۰:۱۰

همایش علوم اجتماعی در ایران-5

نیازمند "برنامه پژوهشی مشخص" در علوم اجتماعی هستیم

نیازمند "برنامه پژوهشی مشخص" در علوم اجتماعی هستیم

استاد دانشگاه با اشاره به گسترده نبودن تحقیقات حوزه علوم اجتماعی در ایران گفت: به دلیل فقدان برنامه پژوهشی مشخص، امکان فرا تحلیل در حوزه علوم اجتماعی با دشواری همراه بوده و گاه غیر ممکن است.

به گزارش خبرنگار مهر، همایش "علوم اجتماعی در ایران: چالشها و چشم‌اندازها" که از سوی انجمن جامعه‌شناسی ایران برگزار شد صبح دیروز پنج شنبه 30 اردیبهشت به بررسی علوم اجتماعی و سیاستگذاری اجتماعی پرداخت.

دکتر حسین میرزایی استاد دانشگاه تهران در این همایش موضوع "تحقیقات اجتماع بنیاد و ضرورت تعامل میکرو- ماکرو پروبلماتیک" را مورد بررسی قرار داد و گفت: حدود 100 سال است که از ورود مفاهیم علوم اجتماعی در ایران می‌گذرد و حدود 50 سال از ورود رسمی علوم اجتماعی در ایران می‌گذرد.

وی افزود: حرکت از جامعه شناسی کلان به جامعه شناسی خرد و ایجاد رویکردهای تلفیقی در چند دهه اخیر گشایش نظری و کاربردی فراوانی به همراه داشته است. در عرصه پژوهش‌های اجتماعی نیز انجام تحقیقات جهانی، ملی، منطقه‌ای و محلی و مسأله‌شناسی‌های مرتبط با سطوح ذکر شده هر یک به نوبه خود از فوایدی برخوردار هستند.

وی خاطر نشان کرد: در این میان ابهام و فقدان استراتراتژی تحقیقاتی مشخص از ملی به محلی یا برعکس در دانشگاه‌ها، سازمان‌های پژوهشی و پژوهشگران علوم اجتماعی در ایران سبب گردیده است راهگشایی کافی در این خصوص کمتر فراهم گردد.

میزایی افزود: تحقیقات اجتماع بنیاد و محله محور رویکردی است که مبنای خود را از مسأله‌شناسی‌های محلی، محله‌ای و خرد آغاز می‌کند و در فرایند تحقیق از رویکردهای کیفی امکان بهره‌مندی داشته و منطق استقرایی را به کار می‌گیرد و در پی حل مسأله در سطح خرد است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: با این حال اگر این سطح از مسأله شناسی و پژوهش به سطوح بالاتر و منطق قیاسی مرتبط نگردد و فاقد حرکت نوسانی بین استقراء و قیاس و بین سطوح مذکور باشد کارآمدی لازم را نخواهد داشت. به همین دلیل تعامل میکرو- ماکرو پروبلماتیک و ارتباط تحقیقات اجتماع بنیاد با برنامه پژوهشی بالادستی موجود از لوازم کارآمدی مذکور است. به نظر می‌رسد از این حیث توجه به رویکرد مذکور برای علوم اجتماعی ایران از ضرورت برخوردار است.

این استاد دانشگاه با اشاره به گسترده نبودن تحقیقات حوزه علوم اجتماعی در ایران گفت: بررسی اجمالی پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی نشانگر آن است که بخش قابل توجهی از آنها معطوف به شهر تهران و بخش دیگر معطوف به نقاط کوچک و کاملا غیر مرتبط با یکدیگر است و به دلیل فقدان برنامه پژوهشی مشخص، امکان فرا تحلیل با دشواری همراه بوده و گاه غیر ممکن است.

محمدی: نظام قدرت می‌تواند ازعلوم اجتماعی جهت بهبود فرایندهای اجتماعی استفاده کند

دکتر محمد علی محمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در ادامه این همایش به بررسی "چالشهای میان گفتمان‌های علوم اجتماعی و پارادایم‌های قدرت" پرداخت و گفت: وضعیت علوم اجتماعی در جوامع گوناگون تا حد زیادی با نسبت بین گفتمان‌های رایج در عرصه علوم اجتماعی و پارادایم‌های قدرت ارتباط دارد. به نظر می‌رسد که اتهاماتی چون غرب زدگی، وابستی، وارداتی و ترجمه‌ای بودن علوم اجتماعی رهیافتی صحیح برای حل چالش‌های میان گفتمان جامعه شناسی و پارادایم قدرت نیست و چالشهای بین این دو قلمرو را باید در رویارویی سنت و مدرنیته در ایران جستجو کرد.
 
وی افزود: عدم کالایی شدن علوم اجتماعی و انسانی و عدم مصرف یافته‌ای پژوهش‌های اجتماعی در شرایط کنونی یکی از نشانه‌های این وضعیت است.  سیاسی شدن حوزه‌های مطالعاتی علوم اجتماعی همچون بررسی بیکاری، اعتیاد و مواد مخدر، حاشیه نشینی و بزهکاری، نابرابری‌های اجتماعی و مشارکت و سرمایه اجتماعی به محلی از اختلافات از آمارها گرفته تا راه‌حل‌ها تبدیل شده است.

وی خاطر نشان کرد: در این شرایط گاه گرایش انتقادی در علوم اجتماعی نیز در واکنش به تلاش دولت جهت مهندسی اجتماعی، در دام پژوهش اجتماعی به مثابه پیکار سیاسی می‌افتد.

وی افزود: با وجود چنین شرایطی که هر دو طرف یکدیگر را بر نمی‌تابند، نه علوم اجتماعی می‌تواند مطابق با انتظاراتی که از آن می‌رود، خدمت شایانی به جامعه بکند و یا اندیشمندی در قواره جهانی و یا حتی منطقه‌ای عرصه کند و نه نظام قدرت می‌تواند علوم اجتماعی را در اختیار داشته و از آن جهت بهبود فرایندهای اجتماعی استفاده کند.
کد خبر 1086441

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha