به گزارش خبرنگار مهر، چهارمین جلسه نقد و بررسی کتاب در سال 89 با عنوان "سبک زندگی در رمانهای دهه 80" صبح امروز با حضور جهانگیر خسرو شاهی، احسان عباسلو و مهدی کاموس در سالن اجتماعات معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.
مهدی کاموس در این نشست گفت: برخی از انتشاراتی‌ها با معرفی نویسندگان جدید به تقلید از داستان‌های غربی می‌پردازند .
وی با اشاره به اینکه سبک زندگی و پژوهش درباره این موضوع از سوی آلفرد آلبردر سال 1929 مطرح شد، افزود: مجموع رفتارها، اندیشه‌ها و باورهای فردی و جمعی در یک کشور سبک زندگی را رقم می‌زند به طوریکه با جریان‌سازی تالیف و ترجمه ادبیات دهه 90 در ایران به مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی رسید.
این منتقد ادبی اظهارکرد: متاسفانه معضل ورود به سبک زندگی غربی در ادبیات تالیف و ترجمه ایران با پیشینه کهن و دارا بودن مردم مذهبی تنها از سوی بخش پژوهش مجمع تشخیص مصلحت نظام، دفتر امور پژوهش سازمان تبلیغات اسلامی و تعدادی پایان‌نامه مطرح شده است که بسیار ضعیف است.
وی با تاکید بر اینکه در رمانهای عامه‌پسند ایرانی درباره سبک زندگی پراکنده‌گویی می‌شود، بیان کرد: بر خلاف این در رمانهای ترجمه این پراکنده‌گویی وجود ندارد و سبک زندگی غربی به بهترین شیوه و شکل بیان می‌شود و از سوی برخی از انتشارات ایرانی هم منتشر و در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.
کاموس در ادامه سخنانش اینچنین توضیح داد: در ترویج سبک زندگی تلویزیون و ادبیات مهمترین شاخص هستند که غرب به بهترین نحو از آن استفاده می‌کند اما در داخل ایران اصلاً به آن توجه نمی‌شود.
وی رویکرد تقلیدی به تجدد، مصرف‌گرایی، سرنوشت‌گرایی و تقدیرگرایی را جزو مولفه‌های موجود در رمانهای تالیفی دهه 80 ذکر کرد و ادامه داد: این خصوصیاتی است که در ترجمه‌های وارد شده به ایران وجود دارد و متاسفانه نویسندگان ما هم از آن استفاده می‌کنند.
این منتقد ادبی اضافه کرد: در بررسی 100 رمان عامه پسند دهه 80 نداشتن فرزند به یک عادت تبدیل شده و در آنها بچه نقش کلیشه‌ای و تزئینی دارد و هیچ دیالوگی با پدر یا مادر ندارد.
وی یکی از موارد دیگر در این رمانها را ازدواج‌های نامتعارف دانست و گفت: ازدواج این داستان‌ها سنتی است تا شرعی و در مواردی که خانواده‌ها برای ازدواج فرزند ورود پیدا می‌کنند آن ازدواج به شکست منتهی می‌شود و ازدواج‌های عاشقانه به موفقیت می‌رسد.
کاموس افزود: "عشق در یک نگاه" در همه داستان‌ها اولویت دارد و رمان حول محور اسارت و عشق می‌چرخد و همه این عشق‌ها نیز زمینی است و هر حرکتی تنها به خاطر عشق زمینی انجام می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه باید فکری برای بت‌وارگی عشق‌های زمینی در رمانهای تالیفی صورت بگیرد، ادامه داد: رمانهای ایرانی تبدیل به فیلم‌های فارسی شدند که برای گریز از بدبختی و فقر ، عاشق شدن را ترجیح می‌دهند.
این نویسنده اضافه کرد: وجه متشرک همه این رمانها رفتن به خارج برای حل مسائل پیش آمده است، شخصیت‌های داستانی ایرانی وقتی در ایران به مشکل برمی‌خورند به خارج از کشور سفر می‌کنند و انگار حل المسائل در آن کشورها وجود دارد و وقتی بازمی‌گردند هیچ چیز آرام می‌شود و تمامی مشکلا حل.
وی با انتقاد از این جمله که "مگر با ادبیات می‌توان انقلاب کرد"، افزود: درست است که با ادبیات نمی‌توان انقلاب کرد اما همه شخصیت‌های انقلابی رمان می‌خواندند. خیلی از افراد پیش از انقلاب اعتراف کردند که با خواندن آثار "گورکی" به سمت چپ متمایل شدند و خیلی‌ها گفتند با جلال آل احمد و شریعتی انقلابی شدند.
کاموس بیان کرد: هم‌اکنون چراغ قرمز ادبیات داستانی در ایران روشن شده و باید به شدت نگران این موضوع باشیم که چرا کتاب‌هایی که ترویج طلاق می‌کنند یا فرقه‌گرا هستند مجوز انتشار می‌گیرند.
وی با اشاره به آمار سازمان ملی جوانان درباره افزایش 25 درصدی زندگی مجردی دختران در ایران گفت: از هر سه ازدواج یک ازدواج به طلاق منجر می‌شود و عشق‌های مثلثی نیز بیداد می‌کند .
کاموس همچنین با رد این مسئله که ادبیات باید پاستوریزه هم باشد، اظهارکرد: : توهم توطئه نداریم اما وقتی یک ناشر در سال 100 نویسنده با یک موضوع آن هم عشق زمینی دارد می‌توان چه بر‌آنها نام نهاد.
این منتقد ادبی تاکید کرد: برخی از انتشاراتی‌ها نویسندگان زنجیره‌ای دارند و در زیرزمین انتشاراتشان تصمیماتی برای ادبیات داستانی ایران می‌گیرند و اجرا می‌کنند.
وی اظهارکرد: برخورد با اینگونه ادبیات تنها بر عهده وزارت ارشاد نیست بلکه بقیه نهادهای فرهنگی نیز باید به میدان بیایند و با آنها برخورد کنند.
نظر شما