به گزارش خبرنگار مهر، اولین همایش بانوان داستان‌نویس ایران با حضور حدود 100 نفر از زنان نویسنده کشور و تعدادی از مسئولان فرهنگی از جمله محسن پرویز و به میزبانی بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان صبح امروز در هتل انقلاب تهران برگزار شد.
بنیاد ادبیات داستانی نمی‌خواهد قیّم اهالی ادب باشد
در ابتدای این برنامه محمود سالاری مدیرعامل بنیاد مذکور، در سخنانی گفت: بنیاد ادبیات داستانی می‌خواهد نه به عنوان یک قیم بلکه به عنوان خدمتگذاری در خدمت اهالی ادبیات باشد و در همین راستا کارگاه‌های آموزشی داستان در بسیاری از استان‌ها برگزار شده است.
وی از انعقاد تفاهم‌نامه این بنیاد با همه استان‌های کشور خبر داد و افزود: از استان‌های مختلف خواسته‌ایم که آثار نویسندگانشان را برای ما بفرستند تا ما به این نویسندگان حق التالیف بدهیم. این کارها در طول سال آینده به جدّ دنبال می‌شود و امیدوارم از این طریق به رشد ادبیات داستانی و نمایشی در کشور کمک کنیم.
سرشار خطاب به نویسندگان زن: کم کار بوده‌اید
در ادامه محمدرضا سرشار دبیر جایزه کتاب سال به پشت تریبون رفت و در ابتدا از آنچه "کم‌کاری نویسندگان زن" خواند، گله کرد و خطاب به بانوان نویسنده حاضر در مراسم، گفت: کار نکرده‌اید و به هر دلیل کم‌کار بوده‌اید و انشاء‌الله جبران کنید.
وی گفت: هیچ فرقه‌ای به اندازه شیعه باز و راحت به زن نگاه نکرده و حال آنکه در بعضی فرق بر حضور زنان در نماز جماعت مساجد هم تاکید نشده است.
قبل از انقلاب فقط 5 نفر خانم داستان‌نویس جدی داشتیم
سرشار با ارائه مثالی به "حضور فعال زنان در جامعه" اشاره کرد و افزود: اخیراً فیلمی از همین جریان فتنه عاشورا دیدم که در آن زنان برای سرکوب فتنه‌گران افتاده بودند جلو و نیروی انتظامی پشت سر آنها حرکت می‌کرد و این حضور جدی زنان در سایه نظام اسلامی اتفاق افتاده است. البته بعضی وقت‌ها حضور خانم‌ها در بعضی عرصه‌ها زیاده از حد هم شده است؛ مثل دانشگاه‌ها.
دبیر جوایز کتاب سال و فصل، جلال آل‌احمد و پروین اعتصامی سپس با نیم‌نگاهی به دوران قبل از انقلاب به ارائه تحلیلی از وضعیت فعلی جریان داستان‌نویسی زنان ایران پرداخت و گفت: ما قبل از انقلاب فقط 5 نفر خانم داستان‌نویس جدی داشتیم که پرکارترین آنها هم فقط سه اثر چاپ کرد.
اولین کتاب دانشور بسیار بسیار ضعیف بود
وی افزود: اولین زن داستان نویس ایرانی مریم فیروز است که در سال 1323 کتابی چاپ کرد. چهار سال بعد از او سیمین‌دانشور مجموعه داستانی چاپ کرد که بسیار بسیار ضعیف هم بود و در 30 سال بعد از آن هم فقط دو کتاب (یک مجموعه داستان و نیز رمان سووشون) چاپ کرد و این پرکارترین نویسنده زن ماست.
سرشار ادامه داد: گلی ترقی هم فقط یک کتاب شاخص قبل از انقلاب چاپ کرد و شهرنوش پارسی‌پور هم یک کتاب چاپ کرد. غزاله علیزاده هم که در سال 67 خودکشی کرد، فقط یک کتاب چاپ کرد و اینها جدی‌ترین نویسندگان زن ما قبل از انقلاب بودند در حالی که الان اگر بخواهیم فهرست داستان‌نویسان بعد از انقلاب را برشمریم، بسیار طولانی می‌شود.
تعداد نویسندگان نسبت به قبل از انقلاب 3400 درصد رشد داشته است
وی با اشاره به آماری، گفت: در دهه 60 حدود 710 نویسنده مرد و 168 نویسنده مرد داشتیم و الان بیش از 3000 نویسنده داریم که حداقل یک کتاب از آنها منتشر شده و بر اساس آخرین آمار در زمینه تعداد نویسندگان و نسبت به قبل از انقلاب 3400 درصد رشد داریم.
دبیر جایزه کتاب سال افزود: تغییر دیگری که در ادبیات داستانی ما با وقوع انقلاب پدید آمده، تغییر جایگاه و منزلت زن در آثار داستانی است؛ به عنوان مثال نگاه کنید به جایگاه زن در آثار صادق هدایت؛ او در همه جا با نفرت از زن یاد می‌کند.
بعد از انقلاب جایگاه زنان در آثار داستانی از یک لکاته به یک قدیسه ارتقاء یافت
به گفته سرشار به دلایلی مانند ارتقاء نقش اجتماعی زن و ورود بانوان نویسنده به جریان داستان‌نویسی ایران بعد از انقلاب "نقش و منزلت زنان در آثار داستانی از یک لکاته به یک قدیسه ارتقاء یافت".
وی سپس تاکید کرد: تا به امروز هیچ داستان فمینیستی نه از نویسندگان زن و نه مرد در ایران چاپ نشده است. آثار پرمخاطب را معمولاً زنان می‌نویسند و همانطور که بیشترین آثار بازاری بعد از انقلاب را هم نویسندگان زن چاپ کرده‌اند
محمدرضا سرشار داستان‌نویسی را "کاری دشوار و پررنج برای یک نویسنده" دانست که "بهترین تعبیر برای آن عرق ریزان روح فاکنر" است.
وظیفه ارشاد این است که وقتی نویسندگان مُردند از آنها تجلیل کند
دبیر جایزه کتاب سال در پایان با ذکر مثالی از این مشقت نویسندگی، گفت: پژوهشگری ادبی مثل خسرو فرشیدورد در خانه سالمندان می‌میرد و 10 روز بعد همه می‌فهمند که او مرده است. بعضی هم به اشتباه از ارشاد انتقاد می‌کردند در حالی که وظیفه ارشاد پیگیری مرگ و میر نویسندگان نیست؛ ارشاد وظیفه‌اش این است که وقتی نویسندگان مردند از آنها تجلیل کند.
در این مراسم منیژه آرمین نویسنده هم در سخنانی از مسئولان فرهنگی کشور خواست "نویسندگان زن را در سیاستگذاری‌هایشان جدی بگیرند چرا که آنها می‌توانند منبعی جدی برای اندیشیدن و تفکر باشند".
پاسخ آرمین به سرشار
وی گفت: از زمان مشروطه به بعد خانم‌های نویسنده و روزنامه‌نگار شروع به کار کردند اما افسوس که نام خانم‌ها مثل همیشه در تاریخ گم می‌شود حال آنکه در هر جنبش مردمی که اتفاق می‌افتاد، خانم‌ها پیشتاز بودند.
آرمین که بعد از سرشار به پشت تریبون رفته بود، با انتقاد از سخنان وی ادامه داد: اینکه آقای سرشار می‌گویند زنان نویسنده بیشتر به شخصیت‌پردازی زنان در داستان‌هایشان می‌پردازند تا مسائل اجتماعی، درست نیست؛ من خودم برای نوشتن هر کدام از رمان‌هایم 40، 50 هزار صفحه کتاب خوانده‌ام.
نویسندگان اصولاً موجوداتی دوجنسی‌‌اند
این نویسنده گفت: من با ادبیات زنانه و مردانه موافق نیستم؛ نویسندگان اصولاً موجوداتی دوجنسی و چندبُعدی‌اند. بسیاری از نوینسدگان موفق مرد کسانی هستند که صفت شخصیت‌پردازی زنان در آنها قویتر است.
وی در پایان جزئی‌نگری و فطرت خداجوی نویسندگان زن را دو ویژگی عنوان کرد که می‌تواند در موفقیت آنها تاثیرگذار باشد.
در پایان این برنامه هم محسن پروین معاون فرهنگی وزیر ارشاد در سخنانی گفت: اینکه تعداد زیادی از اهل ذوق و استعدادمان در سال‌های پس از انقلاب چه از بین آقایان و چه از بین خانم‌ها فرصتی برای عرض اندام پیدا کردند، موهبتی است که مربوط به انقلاب اسلامی است و قطعاً با گذر زمان و افزایش جمعیت و پیشرفت تکنولوژی حاصل نشده است.
تقدیر معاون فرهنگی وزیر ارشاد از رمان "سووشون"
معاون فرهنگی وزیر ارشاد به نویسندگان زن توصیه کرد کیفیت داستان‌هایشان را فدای کمیت و تعداد کتابهایشان نکنند و در همین باره با ذکر مثالی یادآور شد: کتاب سوو شون خانم سیمین دانشور در قیاس با کل آثاری که در آن مقطع عرضه شد، اثری قوی و ماندگار و محکم است و خیلی از آقایان در آن دوره آثاری را نوشتند که جز پُرگویی و صفحه‌پرکنی چیزی نداشت.
توقعم این بود که اگر داستانی می‌خوانیم، نتوانیم حتی یک کلمه از آن حذف کنیم
پرویز افزود: توقعم این بود که اگر داستانی می‌خوانیم، نتوانیم حتی یک کلمه از آن حذف کنیم چه برسد به یک فصل از آن که این جزو ابتلائاتی است که بسیار به آن برمی‌خوریم و کتاب‌هایی می‌بینیم که نه تجربه‌ای را منتقل می‌کند نه ماندگاری دارد و نه بعد از بستنش چیزی از آن در ذهنمان می‌ماند.
نظر شما