سایت پسماندهای هسته‌ای ایجاد شد/ جزئیات دفع زباله نیروگاههای هسته‌ای

به گزارش خبرنگار مهر، نیمه عمر یکی از مهمترین کمیت های مواد رادیواکتیویته است و به مدت زمانی گفته می شود که ماده پرتوزا به نصف مقدار اولیه خود بر اثر واکنشها پرتوزا تقلیل یابد. تحقیقات نشان ‏می دهد که از هر یک میلیون اتم پلوتونیوم218 موجود در یک نمونه تازه تهیه شده از ماده ‏رادیواکتیو پس از 20 دقیقه فقط حدود 10 هزار اتم پلوتونیوم باقی می ماند و بقیه به ‏اتمهای سرب 214 و محصولات نوزاد آن مبدل می شوند.

از این رو با توجه به شدت و نوع مواد پرتوزا، پسماندهای هسته ای به سه سطح پسماندهای سطح پایین، پسماندهای سطح متوسط و پسماندهای سطح بالا تقسیم می شوند که هر کدام از این پسماندها باید با استفاده از روشهای خاصی دفع شود تا آلاینده های زیست محیطی را منجر نشود.

هر چند که به گفته معاون سازمان انرژی اتمی، زباله هسته ای در کشور از نوع سطح پایین است ولی محققان این حوزه به منظور دفع صحیح این نوع پسماندها اقدام به طراحی و ساخت سایت پسماند هسته ای کردند تا در آینده پسماندهای ناشی از فعالیت های صنعتی و پزشکی در این سایت دفع و انبار شوند.  

مهندس ناصر راستخواه معاون سازمان انرژی اتمی و رئیس مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر اینکه این مرکز در همه زمینه های پرتوزا ضوابطی را تعیین کرده است اعلام کرد که 80 درصد از مواد پرتوزا در بخشهای کشاورزی و بخشهای پزشکی به ویژه در بخشهای رادیولوژیها، رادیو تراپی و پزشکی هسته ای مصرف می شود و هر کدام از این بخشها دارای ضوابط موبوط به دفع پسماندهای هسته ای هستند.

وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر زباله های هسته ای در کشور وجود ندارد خاطر نشان کرد: زباله های هسته ای موجود در کشور منحصر به زباله های بیمارستانی ناشی از پزشکی می شود ضمن آنکه چشمه هایی که برای کاربردهای صنعتی فعال می شوند نیز دارای زباله های هسته ای هستند.

رئیس مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور، این دسته از زباله ها را از نوع زباله های سطح پایین توصیف کرد و ادامه داد: مراکز پزشکی هسته ای و صنعتی بر اساس مجوزهایی که از شرکت پسمانداری سازمان انرژی اتمی دریافت کرده اند ملزم به دفع زباله های هسته ای خود بر اساس ضوابط مربوط هستند.

راستخواه به زباله های هسته ای نیروگاه های هسته ای اشاره کرد و به مهر گفت: زمانی که نیروگاه های هسته ای وارد چرخه زندگی می شود، چندین نوع پسماند تولید می شود که ناشی از فیلترها، نشتی های احتمالی و عملیات شستشو می شود. 

وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر زباله های هسته ای تولید نشده است خاطر نشان کرد: با توجه به توسعه فعالیت ها در نیروگاه های هسته ای تا ظرف دو سال آینده انتظار تولید زباله های هسته ای می رود که پیش بینی های لازم برای دفع آن در نظر گرفته شده است.

معاون سازمان انرژی اتمی از ایجاد سایت کشوری دفع زباله های هسته ای خبر داد و ادامه داد: در حال حاضر سایتهای فعال در حوزه فناوری هسته ای دارای سایتهای دفع پسماند هستند ولی پس از ایجاد سایت پسماندهای کشور، دفع زباله های هسته ای که از نوع زباله های سطح پایین هستند در این ساختگاه صورت می گیرد. 

راستخواه با اشاره به شرایط دفع زباله های هسته ای خاطرنشان کرد: برای دفع پسماندهای هسته ای در دنیا روشهای مختلفی وجود دارد. پسماندهای متوسط و سطح بالا معمولا در زیر زمین دفع می شود که قبل از دفع لازم است این پسماندها متراکم شوند تا فضای کمتری را اشغال کنند. ضمن آنکه لازم است عملیاتی بر روی آن انجام شود تا از انتشار آن به محیط زیست جلوگیری شود.

وی با تاکید بر اینکه این مواد هرگز قابل بازیافت نیستند ادامه داد: زمانی که مواد پرتوزا به عنوان پسماند معرفی می شوند قابل بازیافت نیستند و باید از چرخه خارج شوند.

رئیس مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور، مواد آلاینده موجود در پسماندهای هسته ای را مربوط به نوع فعالیت های مراکز دانست و توضیح داد: در بخش صنعتی، پسماندها حاوی موادی چون "سزیم"، "کبالت"، و "ایریدیم" هستند. این مواد، مواد رادیواکتیو است که دارای نیمه عمرهای متفاوتی هستند.

راستخواه با تاکید بر اینکه پسماندهای پزشکی هسته ای دارای نیمه عمرهای کمتری هستند، اظهار داشت: کبالت دارای نیمه عمر 5 ساله است که در هر نیمه عمر از شدت پرتوزایی آن کاسته می شود. "سزیم" نیز دارای نیمه عمر 30 ساله است و "ایریدیم" از نیمه عمر 74 روزه برخوردار است.