منا قفل شد/ 2.5 میلیون زائر حاجی شدند

به گزارش خبرنگار اعزامی مهر به سرزمین وحی، بیش از 2.5 میلیون زائر بیت الله الحرام از کشورهای مختلف اسلامی که بعد از نماز مغرب و عشاء جمعه، عرفات را به مشعرالحرام (مزدلفه) ترک کرده بودند، بعد از طلوع آفتاب و پس از دو کیلومتر پیاده روی به سرزمین الهی منا پا گذاشتند؛ سرزمینی که سرزمین آرزوها از آن یاد می‌شود.

زائران امروز همگی یک مسیر را طی کردند و سیل خروشان جمعیت راه‌های منتهی به جمرات را قفل کرد. آنان تکبیر گویان هفت سنگ به نماد شیطان حاضر زدند و بعد از قربانی نیز مردان حج اولی سرتراشیدند و کلاه (عرق چین) حاجی‌ها را بر سر گذاشتند. ما هم که حج اولی بودیم، پس از سنگ زدن به شیطان و قربانی، سر تراشیدیم و با گذاشتن عرق چین بر سر، رسما حاجی شدیم!

جمرات نام سه محل در منا است که اگر از سمت مکه ، رو به منا برویم ، از دامنه کوهی که فاصل میان مکه و منا است ، شروع می‌شود ، و به طرف عمق منا تا حدود 270 متر پیش می رود و در زمان ما ، هر یک بصورت ستونی چهارگوش است . 

هر یک از جمرات نامی دارد : به ترتیب از سمت منا رو به مکه ، به اوّلی "جمره اولی" و به دومی "جمره وُسطی" و به آخری "جمره عَقَبه" می گویند . شاید علت این نامها این باشد که چون حاجی از مشعر به طرف منا حرکت می‌کند و از دل منا به جانب جمرات روی می‌آورد ، نخستین جمره ای که به آن می‌رسد ، جمره اولی است و سپس جمره وسطی و بعد جمره عقبه .

سابقه تاریخی رمی جمرات

گفته شد که اعمال حج سرشار از ایماء و اشاره به آزمایشها و نیایشهای ابراهیم خلیل  (علیه السلام) و از آن جمله " رمی جمرات" ؛ یعنی سنگریزه زدن به سه محل یاد شده است که باید روز عید قربان و روز یازدهم و دوازدهم و در مواردی روز سیزدهم ذیحجه انجام گیرد.

در برخی روایات ، سابقه این عمل تا زمان حضرت آدم کشانده شده و برخی دیگر سابقه تاریخی آن را تا ابراهیم (علیه السلام) می رسانند . در مورد حضرت ابراهیم (علیه السلام) نیز سخن به اختلاف است :  پاره ای روایات ، آن را از تعالیم جبرئیل به ابراهیم هنگام آموزش مناسک حج می داند و پاره ای دیگر ظهور شیطان به ابراهیم و سنگ انداختن ابراهیم به او را آغاز پیدایش این عمل معرفی می کند و دسته دیگر ، آن را یادآور سنگهایی می داند که ابراهیم (علیه السلام) به قوچ قربانی زد. در این باره روایت‌ها وجود دارد.

از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است : نخستین کسی که "رمی جمار" نمود (به جمرات سنگ انداخت ) آدم (علیه السلام) بود، چون خداوند اراده فرمود که آدم را توبه دهد ، جبرئیل را نزد او فرستاد ، جبرئیل گفت: خداوند مرا نزد تو فرستاده تا مناسکی که بوسیله آن توبه تو پذیرفته می شود به تو آموزش دهم و آنگاه او را به مشاعر ( عرفات ، مشعر و منا ) برد. وقتی که خواست او را از منا به طواف خانه خدا آورد ، در ناحیه جمره عقبه شیطان بر آدم آشکار گشت و از او پرسید: آهنگ کجا داری ؟
جبرئیل به آدم گفت : او را هفت سنگ بزن و با انداختن هر سنگی تکبیر بگو . آدم چنانکه جبرئیل گفت ، انجام داد و شیطان رفت . جبرئیل روز دوم دست آدم را گرفت تا به جمره اولی رسید . ابلیس بر او آشکار شد، جبرئیل گفت : هفت سنگ به او بزن و با هر سنگی تکبیر بگو . آدم چنان کرد . ابلیس رفت و دوباره در محل جمره وسطی بر او آشکار شد و به آدم گفت : آهنگ کجا داری ؟ جبرئیل گفت : او را هفت سنگ بزن و با هر سنگی تکبیر بگو ، و آدم چنان کرد و ابلیس فرار کرد و این عمل را تا چهار روز انجام داد و جبرئیل بعد از آن به آدم گفت : شیطان را بعد از این هرگز نخواهی دید .  چون ابراهیم از ساختن خانه خدا فارغ گشت ، جبرئیل مناسک و آداب حج را به او آموخت و چون وارد منا شدند و از ناحیه "عقبه" فرود آمدند ، شیطان در ناحیه جمره عقبه بر او آشکار شد ، جبرئیل گفت : او را سنگ بزن ، ابراهیم هفت بار او را سنگ انداخت و شیطان پنهان شد.

دوباره در جمره وسطی بر او ظاهر شد ، جبرئیل گفت : او را سنگ بزن ، ابراهیم هفت بار سنگ انداخت و شیطان پنهان شد . برای بار سوم در محل جمره اولی بر او آشکار شد . مجدداً جبرئیل گفت : او را سنگ بزن ، ابراهیم نیز هفت سنگ بر او زد و شیطان مخفی شد . این روایات از طریق ائمه از پیامبر اسلام (صلّی الله علیه وآله وسلّم ) نیز نقل شده است و از این نظر از اهمیت بیشتری برخوردار است . چنانکه از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است : نخستین کسی که "رمی جمار" کرد ، آدم بود . بعد از آن جبرئیل نزد ابراهیم آمد و گفت : ای ابراهیم سنگ بزن ، ابراهیم به جمره عقبه سنگ انداخت زیرا شیطان نزد جمره بر او آشکار شده بود . 

روایات دیگر نیز که در زمینه ثواب و آداب رمی جمرات از ائمه معصوم نقل شده است ، این معنا را تأیید می کند؛ چنانکه از امام صادق (علیه السلام) روایت شده است : "هرکس رمی جمره کند ، خداوند به پاداش هر سنگی ، گناهی از وی پاک می کند . چون مؤمن سنگ اندازد ، فرشته ای آن را می گیرد و اگر غیر مؤمن اندازد ، شیطان به او ناسزا می گوید و می گوید : تو سنگ نزدی ."

از این رو جمرات نماد شیطان شمرده می شود و سنگ زدن به آنها نوعی اظهار نفرت و انزجار از شیطان محسوب می گردد ؛ چنانکه در دعای "رمی جمرات" نیز به این معنا اشاره شده است :" الله اکبر اللّهمّ ادحرْ عنّی الشیطان"؛ "خدایا شیطان را از من دور گردان."

فقهای شیعه و اهل سنت اتفاق دارند که یکی از واجبات حج و اعمال منا ، "رمی جمرات" است، همچنین تعداد سنگها و چگونگی انداختن آنها مورد اتفاق آنان می باشد . از کند و کاو در کتب لغت و کلام فقهای سلف و سفرنامه های حج ، چنین برمی آید که "جمره" نام آن محل و "زمین" است و ستونها فقط علامتند تا "زمینِ جمره" شناخته شود.

به گزارش مهر، بیش از دو میلیون زائر خانه خدا یکشنبه با سنگ زدن به شیطان، قربانی و مردانی که سرتراشیدند، آماده برگزاری طواف خانه خدا شدند.