به گزارش خبرنگار مهر، سردار سرلشکر غلامعلی رشید جانشین ستاد کل نیروهای مسلح امروز دوشنبه در نخستین همایش نیروی دریایی راهبردی که در دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش (دافوس) برگزار شد، ایران را از نظر تاریخی و راهبردی دارای وضعیت و موقعیت ممتازی در خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند دانست و افزود: باید ببینیم با توجه به مؤلفه‌های مؤثر بر ژئوپولیتیک ایران مانند، سواحل طولانی در دریای جنوب، فرصت‌های توسعه راهبردی کشور در این منطقه برای ایجاد توسعهای و نیرویی کدام است.
رشید با اشاره به اینکه یکی از مسائل اصلی که با رویکرد توسعه ایران در ابعاد مختلف در اختیار است، گفت: موقعیت دریایی جمهوری اسلامی ایران و موضوع تبدیل شدن ایران به یک قدرت منطقه‌ای است. اما بدون توسعه زیرساختی و همه جانبه نمی‌توان موقعیت ایران را محکم کرد و از طرف دیگر بدون انجام این مراحل نمی‌توان از ایجاد یک نیروی دریایی قدرتمند سخن گفت.
وی با تاکید براینکه بدون داشتن یک نیروی دریایی مقتدر نمی‌توان زیرساخت‌های مناسب را برای توسعه کشور بوجود آورد، افزود: ایجاد یک قدرت دریایی برآیند نگرش توسعهای نسبت به دریاست و دستیابی به رویکرد توسعه پایدار در دریا چه در سواحل و چه در عمق، مستلزم داشتن یک نیروی دریایی مقتدر است.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح با بیان اینکه کشوری یافت نمی‌شود که رویکرد دریایی داشته باشد اما صاحب یک نیروی دریایی قوی نباشد، بیان داشت: وقتی به کشورهایی مانند چین، فرانسه، انگلیس و آمریکا نگاه می‌کنیم می‌بینیم که به دلیل رویکرد توسعهای به دریا، دارای یک نیروی قوی شده‌اند.
وی با اشاره به چهار دوره در توسعه ژئوپولیتیک آمریکا گفت: دو دوره آن از بقیه مهمتر است که یکی دوران توجه به توسعه قاره‌ای و سرزمینی است که در طول قرن نوزدهم اتفاق افتاد و دیگری که مهمتر است، دوره توجه به توسعه دریایی است که با آغاز جنگ جهانی دوم شروع شد و تا امروز نیز ادامه دارد.
رشید با تاکید بر اینکه توجه به توسعه دریایی مستلزم ایجاد یک عزم ملی در کشور است، گفت: هرچند در گذشته ما وضعیت خوبی در رویکرد توسعهای در دریا نداشتیم اما امروز یک حرکت کلی در نظام مشاهده می‌شود که البته کافی نیست.
وی با اشاره به تاریخ گذشته و اشغال برخی سواحل کشور توسط ابرقدرت‌ها تصریح کرد: این دوره اشغال و تهدید یا به دلیل ضعف شدید ایران بود، مانند آنچه در زمان قاجار صورت گرفت و یا اینکه ناشی از قدرت رو به گسترش ایران مانند عصر صفوی بود.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح یادآور شد: در یک دوره کوتاه که البته انتخاب ما هم نبود، ایران بعنوان حافظ منافع آمریکا در خلیج فارس عمل کرد که تاریخ 1970 میلادی تا 1979 را در بر می‌گیرد که در آن زمان، ارتش، از طرف آمریکا مامور حفظ منافع آنها در منطقه شد.
وی با بیان اینکه در طول تاریخ عمدتا رویکرد ما "سرزمین محور " بوده و ما همواره از موضوع دریاها غافل و منفعت آن را درک نکردیم، گفت: برای مثال در یکی از جلسات پذیرش قطعنامه در ژنو، وزیر خارجه وقت عراق که امروز در زندان به سر می‌برد با همان زبان خصمانه به ما فهماند که اهمیت دریاها را نمی‌دانیم.
رشید با بیان اینکه امروز هم رویکرد مناسبی در دریا نداریم، افزود: من در جلسه‌ای گفتم 24 استان کشور از دسترسی به دریا محرومند و ما عمده دریای جنوب را به دو استان بسیار ضعیف سپرده‌ایم.
وی با طرح این پرسش که چرا نباید جایی مانند بندر پارسیان را به استان مهمی مانند استان فارس بدهیم تا این استان نیز به دریا دسترسی داشته باشد؟ گفت: آقای رئیس جمهور هم در این رابطه گفتند که قصد داشته تا در سفر استانی این موضوع را عملی کند اما کسانی در بندرعباس در نمازجمعه مردم را تحریک کردند و اجازه این کار را ندادند.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح با بیان اینکه ما به رئیس جمهور و شورای عالی امنیت عالی این پیشنهاد را دادیم که برخی از استانها باید به گونه‌ای تغییر کند تا دسترسی به دریا داشته باشند، گفت: چه ایرادی دارد جاسک را به کرمان بدهیم باید کاری کنیم تا استان‌هایی مانند خراسان و اصفهان نیز به بخش‌هایی از سواحل کشور دسترسی داشته باشند؟
وی افزود: تصمیمی که فرمانده معظم کل قوا برای استقرار نیروی دریایی ارتش در دریای عمان گرفت بسیار گسترده‌تر از رژیم گذشته در دهه 40 و 50 بود که با کمک آمریکا در خلیج فارس گرفت.
رشید ادامه داد: با توجه به نبود زیرساخت‌ها و امکانات لازم، حضور در دریای عمان نیازمند یک عزم ملی است و کاری بزرگ تلقی می‌شود.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح اضافه کرد: امروز شکل تهدیدات از دهه 80 به بعد تغییر کرده و اگر در گذشته تهدید اول ما عراق بود اما دیدیم که عراق پس از شکست از ایران به تهدیدی برای آمریکا و کویت تبدیل شد.
وی ادامه داد: البته ما از دهه 70 تا 80 غفلت کردیم اما دیدیم که در ابتدای دهه 80 آمریکایی‌ها با حادثه مشکوک 11 سپتامبر به دو کشور مسلمان حمله کرده و راهبرد جدیدی را مانند تغییر در خاورمیانه برای پیشبرد اهداف خود طراحی کرد که با شکست‌هایی که متوجه او شد، این دستاوردها نیز به سبد ایران ریخته شد.
رشید با بیان اینکه امروز تهدیدات آمریکا ساختارمند شده است، گفت: امروز آمریکا در جنوب خلیج فارس زیرساخت‌هایی را ایجاد کرده که اگر ما نیروی دریایی مقتدر نداشته باشیم این موضوع جای نگرانی خواهد داشت.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به تدبیر رهبر معظم انقلاب مبنی بر راهبردی نامیدن نیروی دریایی، اظهار داشت: ایشان این هشدار را به ما دادند که باید نگرش خود نسبت به مقوله دریا را تغییر دهیم.
وی در بخش دیگری از سخنانش به تأثیرات ایجاد یک نیروی دریایی مقتدر اشاره کرد و گفت: ایجاد یک نیروی دریایی مقتدر می‌تواند در انتقال محدوده نبرد به سرزمین دشمن بسیار مؤثر باشد.
رشید با بیان اینکه تسریع در نفوذ ایران در منطقه، حفاظت از منافع کشور و تعیین سرنوشت جنگ از دیگر تاثیرات داشتن یک نیروی دریایی راهبردی است، گفت: این نیروی دریایی می‌تواند خنثی کننده تهدیدات بوده و در مقابل تهدیدات دشمن، بازدارنده باشد.
وی همچنین 4 عامل را دلایل اهمیت ایجاد یک قدرت دریایی عنوان کرد و افزود: دربرگرفتن 70 درصد کره زمین توسط دریاها، انجام 90 درصد حمل و نقل تجاری و ایجاد اکثریت شهرهای بزرگ پرجمعیت در کنار دریاها را از جمله این عوامل دانست و افزود: مهمترین دلیل البته حقوق بین‌الملل است که آزادی دریاها را به رسمیت شناخته است.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح ادامه داد: به همین دلیل هر کشور می‌تواند برای توسعه اهداف خود حتی در زمینه نظامی، بدون اینکه مزاحم دولت‌ها شود از دریاها استفاده کند، بنابراین ما می‌توانیم تا 12 مایلی سواحل آمریکا نیز برویم.
وی با بیان اینکه در ایجاد یک توسعه دریایی، علاوه بر مؤلفه‌های مختلف نیازمند یک دولت دریاگرا نیز هستیم، افزود: روس‌ها علی‌رغم اینکه با 3 اقیانوس بزرگ ارتباط دارند اما آرزو می‌کنند که 50 کیلومتر از سواحل جنوبی دریای ما را داشته باشند چرا که 98درصد سواحل دریایی آنها در طول سال یخ‌زده و بلااستفاده است.
رشید ادامه داد: در کشور ما 2 ملاحظه مانع توسعه راهبردی در دریا شده است که یکی تکیه بر رویکرد برّی و قاره‌ای است که ما به دلیل دسترسی‌های زمینی به دیگر کشورها، چندان به دریا احساس نیاز نکرده‌ایم و اگر ما جای کشوری مانند تاجیکستان بودیم اهمیت دریا برایمان صد چندان می‌شد.
وی افزود: رویکرد تهدیدمحور بجای فرصت‌محور، ملاحظه دوم است چرا که ما همیشه به دریا با یک نگاه تهدیدمحور نگاه کرده‌ایم و هیچگاه سعی نکردیم که آنرا تبدیل به فرصت کنیم که باید این دو رویکرد تغییر کند.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به بازدید اخیرش از کنارک، جاسک و بندرعباس یادآور شد: در آنجا گفتیم که این مسائل از سطح ارتش و ستاد کل نیروهای مسلح بالاتر است و باید در شورای عالی امنیت ملی و دولت مطرح شود که به آقای رئیس جمهور نیز پیشنهاد کردیم سالانه حداقل یک جلسه در این خصوص برگزار کنند تا ما گزارش‌های لازم را بدهیم و پشتیبانی‌های لازم نیز در این امر از سوی دولت صورت بگیرد.
نظر شما