تجارت ذغال جنگلهای لرستان را به خاک سیاه نشاند/ ضرورت برخورد با متخلفان

به گزارش خبرنگار مهر، در سالهای اخیر زیستگاههای منحصر به فرد زاگرس در استان لرستان مورد بی مهری های زیادی قرار گرفته است به طوریکه آتش سوزی، تغییر کاربری، تجاوز به مراتع و عرصه های جنگلی و در کنار این عوامل خشکسالی و ریزگردها  قلب زاگرس را نحیف و بیمار کرده است به طوریکه به نظر می رسد باید هر چه سریعتر برنامه ها برای احیا این منطقه از زاگرس آغاز شود.

ذغال بلوط موجود است!

استان لرستان به عنوان بام طبیعت ایران میزبان یکی از غنی ترین رویشگاه های اصلی گونه منحصر به فرد بلوط در غرب کشور است که از لحاظ وسعت جنگل بعد از استان های فارس و خراسان جنوبی در رده سوم کشور قرار گرفته است.

همچنین جنگلهای استان لرستان در بین استانهای زاگرس نشین بعد از استان فارس در رده دوم قرار دارد.

این در حالیست که در سالهای اخیر جنگلهای زاگرس تهدیدات بسیاری را تجربه کرده و در این بین بخش عظیمی از وسعت این جنگلهای ارزشمند از دست رفته اند. استان لرستان نیز از گزند آسیبها در امان نمانده و متاسفانه تخریبهای خرد و کلان بسیاری را تجربه کرده است.

جنگلهای بلوط استان لرستان در قلب منطقه زاگرس قرار گرفته اند و به اعتقاد کارشناسان به خطر افتادن آنها می تواند تاثیرات بسیار پیچیده ای بر روی کل اکوسیستم ناحیه زاگرس داشته باشد.

تخریب جنگلهای بلوط لرستان برای تبدیل به ذغال چالشی است که هر روز عمق آن بیشتر می شود به طوریکه به راحتی در برخی مناطق شهر می توان تابلوهایی را دید که روی آن نوشته شده است "ذغال بلوط موجود است"!

ارتباط تخریب منابع طبیعی و خشکسالی

نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی خرم آباد در جلسه این کمیسیون اظهار داشت: تخریب منابع طبیعی طی سال های گذشته آب و خاک این استان را تهدید کرده و امروز مشکل کمبود آب به نقطه بحرانی رسیده است.

مرتضی هادی پور با بیان اینکه یکی از ابزارهای حفظ و ذخیره آب، منابع طبیعی محسوب می شود، افزود: علیرغم اینکه استان لرستان از میزان بارندگی خوبی برخوردار است به دلیل تخریب منابع طبیعی متأسفانه این بارندگی ها جذب سفره های آب زیر زمینی نشده و به صورت سیل و سیلاب خساراتی را متوجه استان می کند.

وی همچنین به مواردی از قانون بودجه سال 91 کشور اشاره کرد و گفت: در مواد 147 و 148 قانون بودجه سال 91 به حمایت از حفظ منابع طبیعی اشاره شده که این خود فرصتی است که بایستی در راستای حفظ آب و خاک استان از آن استفاده شود.

هادی پور همچنین با اشاره به ازدیاد دام سبک در استان گفت: متأسفانه پس از هدفمندی یارانه ها هزینه های تولید در بخش کشاورزی بالا رفته و بسیاری از دامداران سنتی و عشایر برای تأمین علوفه مورد نیاز دام به جنگل ها و مراتع استان فشار می آورند.

خشکسالیهای پی در پی باعث تضعیف درختان شده است

علیرضا احمدوند مدیر کل منابع طبیعی استان لرستان نیز در این جلسه گفت: لرستان با دو میلیون و 100 هزار هکتار منابع طبیعی مقام سوم را در کشور داراست که از این میزان 880 هزار هکتار مراتع و یک میلیون و 217 هزار هکتار جنگل است.

وی مبارزه با آلودگی هوا، مبارزه با فرسایش خاک، جلوگیری از رانش زمین، تلطیف آب و هوا، وجود گیاهان دارویی و نقش اقتصادی در زندگی روستاییان را از فواید منابع طبیعی عنوان کرد.

احمدوند ادامه داد: متأسفانه خشکسالیهای پی در پی در سال های اخیر باعث تضعیف درختان و آسیب پذیر شدن جنگلها در مقابل آفات و بیماریها شده است.

مدیر کل منابع طبیعی استان لرستان با بیان اینکه به دلیل از بین رفتن پوشش جنگلی متأسفانه در سالهای ترسالی نیز سیلاب داریم، طرح های عمرانی و ساخت و ساز های بی رویه را از جمله عوامل تخریب جنگل ها دانست و گفت: احداث آزاد راه ها و جاده ها خسارات و لطمات جبران ناپذیری را به منابع طبیعی استان وارد کرده است.

قاچاق گونه های مرتعی کمیاب توسط سودجویان غیر بومی

وی همچنین اختلافات محلی روستاییان، بیکاری اکثر جنگل نشینان و استفاده اقتصادی آنها از جنگل، برداشت غیر قانونی و قاچاق گونه های مرتعی کمیاب توسط سودجویان غیر بومی، عدم توجه گردشگران به هشدارها در خصوص ایجاد حریق غیر عمد در جنگل ها و ریزگردها را سایر عوامل تخریب منابع طبیعی استان دانست.

احمدوند همچنین ضمن انتقاد از کمبود نیرو در اداره کل منابع طبیعی استان گفت: مطابق استاندارد جهانی هر 5000 هکتار منابع طبیعی به یک جنگل بان نیاز دارد این در حالیست که در استان لرستان این میزان به ازای هر 70000 هکتار یک جنگل بان وجود دارد که این خود معضل بزرگی بوده و نظارت را در برخی مناطق غیر ممکن می کند.

مدیر کل منابع طبیعی استان لرستان در پایان به اقدامات اداره کل منابع طبیعی اشاره کرد و گفت: خوشبختانه با اقدامات پیشگیرانه در منطقه پلدختر از بروز سیلاب جلوگیری شده و این اداره کل سعی دارد با تقویت تشکلهای روستایی در حفظ مراتع تلاش کند.

احمدوند همچنین آموزش حدود 30 هزار نفر از جنگل نشینان استان را در سال گذشته از اقدامات موثر این اداره کل دانست که سبب کاهش 50 درصد از آتش سوزیها شده است.

منابع طبیعی مهمترین ثروت ملی محسوب می شود

رئیس نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی لرستان نیز با اشاره به اینکه منابع طبیعی در هر کشوری به عنوان مهمترین ثروت ملی محسوب می شود، گفت: استان لرستان یکی از استانهای غنی در زمینه منابع طبیعی است و به برکت وجود منابع طبیعی بیشترین ذخایر آب زیرزمینی در استان وجود دارد.

مهرداد فتحی افزود: کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی می تواند نظرات کارشناسی در خصوص چگونگی بهره برداری اقتصادی از جنگل و مرتع بدون آسیب رساندن به آن را اخذ کند و به عنوان مشاوره به دستگاه های اجرایی بدهد و یا کمیته تخصصی در اداره کل منابع طبیعی با همین موضوع تشکیل و نتایج آن در کمیسیون مطرح شود.

فتحی همچنین خواستار استعداد یابی در مناطقی از شهرستانهای مختلف برای جلوگیری از تخریب منابع طبیعی توسط صنایع مختلف شد به گونه ای که تمام طرح های کشاورزی و صنایعی که نیاز به اراضی منابع طبیعی دارند در این مناطق متمرکز شوند.

تجارت سیاه ذغال!

سید محمد قاسمی کارشناس محیط زیست نیز با اشاره به اینکه طرح حفاظت از جنگلهای استان از طریق محیط زیست به استانداری ارائه شده است، گفت: خوشبختانه این طرح حفاظتی آموزشی در کمیسیون امور اقتصادی مطرح و اجرای آن در 7 بخش استان که بیشترین پوشش جنگلی را دارد مصوب شد.

قاسمی با اشاره به اینکه حفاظت از جنگلهای استان یک مسئله فرابخشی است، گفت: تمام سازمانها باید در این زمینه همکاری کنند.

وی افزود: متأسفانه چند سال است تجارت سیاه ذغال توسط روستاییان انجام می شود که عملی کاملاً غیر قانونی است و این موضوع از طریق اداره کل محیط زیست در حال پیگیری است.

عدم وجود بالگرد برای مهار آتش سوزی جنگلهای لرستان

سمیه قربانی پژوهشگر جهاد دانشگاهی و عضو کمیسیون نیز در این جلسه گفت: بلوط های لرستان طی هزاران سال با تحمل عوامل طبیعی اعم از سیل، خشکسالی و ... دوام آورده و نمی توان آن را با هر گونه ای جایگزین کرد و انتخاب گونه نیازمند کار تحقیقاتی زیاد است.

وی از عدم وجود بالگرد برای مهار آتش سوزی های احتمالی در استان انتقاد کرد و گفت: وجود بالگرد برای مهار آتش سوزی در جنگلها نیاز است ولی راههای ارزانتر هم هست مثل نرم افزارهای پیش بینی کننده که می تواند پیش بینی کند چه مناطقی از جنگلهای استان بیشتر مستعد آتش سوزی است.

قربانی تصریح کرد: برای جلوگیری از تغییر کاربری جنگلها بایستی فعالیت های آموزشی و ترویجی از طریق استفاده از رسانه ها و فضای سایبری انجام شود

بنا بر این گزارش در پایان جلسه به منظور حفظ منابع طبیعی و جنگلهای استان مواردی چون برخورد با صنوفی که از ذغال استفاده می کنند، فعال کردن بخش خصوصی در حفاظت از منابع طبیعی، فرهنگ سازی از طریق صدا و سیما و رسانه ها، یکجا نشینی عشایر و ایجاد مزارع بزرگ برای دام عشایر کوچ رو از سوی اعضای جلسه پیشنهاد شد.

جبران بخشی از خسارات پروژه های عمرانی و سدسازی به منابع طبیعی از محل اعتبارات طرح های عمرانی و اجرای طرح های آبخیزداری و استفاده از محصولات جانبی جنگل و مرتع مانند استفاده از میوه بلوط برای خوراک دام و طیور و ...برای ایجاد ارزش افزوده و حفظ منابع طبیعی از دیپر پیشنهادات مطرح شده در این جلسه بود.