به گزارش خبرنگار مهر، افتتاحیه دومین جشنواره کتاب سال مقاومت، جایزه ادبی شهید آوینی، عصر دیروز 26 شهریورماه در تالار استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان برگزار شد. در ابتدای این مراسم، بهروز اثباتی، دبیر علمی جشنواره، بحث مقاومت در جهان اسلام را متاقر از انقلاب اسلامی دانست و افزود: جنگ و ضدجنگ، ترور و ضدترور در رسانه‌های ما خود را به خوبی نشان داده‌اند اما باور من این بوده و هست که ادبیات مقاومت، پیشگام در روشنگری بوده و امت اسلامی را دگرگون کرده است.
به گفته او جوهر و فرم شعر در کشورهای عربی در حال عوض شدن است و ادبیات چپ و توسری خورده عربی به نسلی رسیده که از حماسه می‌گوید و نوید تولد و رشد نسلی را می‌دهد که آماده مبارزه و ایثار است.
دبیر علمی جشنواره کتاب سال مقاومت به چگونگی شکل‌گیری این جشنواره اشاره و بیان کرد: این بحث، ابتدا در بنیاد روایت فتح مطرح و حاصل آن، کنگره شعر مقاومت شد. بعد دیدیم کتاب‌های بسیار در این زمینه به رشته تحریر درآمده؛ کتاب‌ها را بررسی کردیم و دیدیم کتاب، یکی از مهم‌ترین ابزارهای نشر معرفت است.
اثباتی در ادامه بیان کرد: ما با حمایت‌های بنیاد روایت فتح و وزارت ارشاد، کتاب‌های منتشر شده در حوزه ادبیات مقاومت که به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی بودند و تعدادشان به 2500 عنوان می‌رسید را ارزیابی کردیم اما یک نقص وجود داشت و همچنان نیز وجود دارد و آن، این‌که ما ادبیات مقاومت را باور نداریم و نتوانسته‌ایم ابعاد بنیادین آن را بشناسیم و این ادبیات، بیش از هرچیز به مطالعه و پژوهش نیاز دارد.
سلمان هراتی، پیشتازترین شاعر مقاومت بود/ شعر مقاومت را ما به جهانیان هدیه کردیم
محمدرضا سنگری، نویسنده و پژوهشگر ادبی با اشاره به این‌که هرچه جلوتر می‌رویم ادبیات مقاومت گسترده‌تر می‌شود گفت: شعر در هيچ دوره ای از تاريخ ادبيات، اين‌گونه بال و پر جهانی پيدا نكرده و ادبيات جهان امروز تحت تاثير عناصر و مباني مشخصي در حال حركت است كه خاستگاه و جايگاه اصلي آن ادبياتي است كه در كشور ما متولد شده است.
او به این‌که عرصه ادبیات ایران، پیش از انقلاب، عرصه نومیدانه‌ای بود اشاره و بیان کرد: در آن دوران، شاعری که «امید» را به عنوان تخلص خود برگزیده بود از زمستان و مرگ و نومیدی می‌گفت. کافی الست شما به آمار خودکشی نویسندگان و هنرمندان این دوره نگاه کنید اما پس از انقلاب عنوان مجموعه‌های شعری تغییر کرد. «سرود سپیده»، «زیر آسمان سبز» از جمله مجموعه‌های شعری است که پس از انقلاب منتشر شد. چراکه شاعران ما به ظهور و به برقراری عدالت ایمان داشتند.
سنگری، پيوند انقلاب با عاشورا را نکته دومی دانست که زمینه‌ساز این بیداری شد و افزود: عاشورا زايا ترين واقعه تاريخي است که به باور ما هر روز زنده‌تر می‌شود. زیرا حسین(ع) تنها کسی بود که خود را اسوه دانست و جهان امروز، این اسوه را کشف کرد و ما بودیم که عاشورا را به مردم جهان هدیه کردیم .
به گفته این پژوهشگر ادبی، يكي از مباحث مهم ديگر اين است كه انقلاب ما در موضع ضد استبدادی قرار نگرفت بلكه در افقی فراتر عمل كرد و به گفته امام راحل، انقلاب ما ضد استكباری بود و هست و با تمام جهان سرو كار دارد ، انقلاب ما در مرزها باقی نماند و پرو بال باز كرد چراکه اين اتقلاب با تمامی انسان‌هاسروکار داشت.
سنگری، جنگ را یکی از فرزندان انقلاب دانست و افزود: جنگ از ذات انقلاب جوشيد و اگر انقلاب نبود اين واقعه هرگز اتفاق نمی‌افتاد و اگر ما نگاهی محیط داشته باشیم نه محاط درمی‌یابیم که امروز كانون و مركز تمام آنچه در جهان اتفاق می‌افتد خود ما هستیم.
وی با بيان اين‌كه شاعران امروز با تيز بينی و بصيرت فرا گير شدن اسلام و انقلاب و بیداری اسلامی را پيش بينی كرده‌اند افزود : از سال 57 اين نگاه وجود داشت ، شعر در هيچ دوره‌ای از تاريخ ادبيات اين‌گونه بال و پر جهاني پيدا نكرده بود ، امروز شاعران به مسائل جهان حساس‌اند و تنها متاثر از مسائل منطقه‌ای خود نيستند و به ديگر مسایل نيز توجه دارند. سلمان هراتی، پیشتازترین شاعر در این زمینه بوده است.
سنگری توصيف و ستايش جانباختگان و شهيدان از یک‌سو و رهبران بیداری اسلامی چون سید حسن نصرالله را از سوی دیگر، در شعر شاعران ایرانی را یکی دیگر از شاخصه‌های شعر مقاومت دانست و گفت : در بسياري از موارد شاعران ما بيش از ديگران برای مبارزان كشورهای عربی چون شهید آیات القرمزی شعر سروده‌اند.
وي ياد آور شد : روزگاري در كشور به معرفي سرداران شهيد در مثنوي ها و ادبيات مي پرداختيم و حركت هاي خوبي در زمينه زندگينامه نويسي و خاطره نگاري انجام داده ايم اما شعر هنوز نتوانسته به رسالت و تعهد خود در اين زمينه عمل كند .در ادبيات و شعر ما ستايش از چهره هاي بزرگ جهان بيش از خود كشورهاي عربي صورت گرفته است كه بايد در اين زمينه توجه لازم را داشته باشيم.
ما ژانر دفاع مقدس نداریم
بهمن نامور مطلق، معاون پژوهشی خانه هنرمندان نيز جنگ را يكي از شوم‌ترين اتفاقات در كشور دانست و گفت : اگر چه جنگ صدمات انسانی و فرهنگی و مادی از خود برجای می‌گذارد اما دستاوردهای قابل توجهي نيز داشته است ، جنگ منبع الهامی يرای ارائه نگرش های تازه توسط نسل جديد در جامعه بوده و هست.
وي با ابراز تاسف از اين‌كه حوزه هنر به خوبي نتوانسته از اين واقعه بهره بگیرد و جنگ تحمیلی، دستمایه لمپنیسم شده است گفت: در برخي موارد اين رخداد دستمايه‌ای براي هنر لمپنيسم هم شد و ما نه تنها زيبايی شناسی جامعه را به سمت آن رخداد مقدس سوق نداديم بلكه گاه از آن تقدس زدايی هم كرديم. ما هنوز موفق نشده‌ايم آن‌گونه كه شايسته است در تئاتر ، سينما و تجسمی، ژانر دفاع مقدس داشته باشيم و نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که گونه‌ها بيانگر اهميت يك موضوع در جامعه هستند و وقتی گونه‌ای در جامعه شكل می‌گيرد مضمونی در ضمير نا خود اگاه جامعه، پرورانده شده كه محرك آن جامعه است.
نامورمطلق به این‌که مشکل اصلی ما کم‌توجهی به نظریه‌پردازی‌هاست، اشاره و بیان کرد: گونه‌ها به شناخت منجر می‌شوند و بیانگر یک فعالیت جمعی هستند؛ در حالی که مشکل اساسی ما کم توجهی به نظریه‌پردازی‌هاست. ما در حوزه خلق اثر، پیوسته در حال تجربه کردن هستیم و تغییرات فرهنگی به‌کندی جلو می‌رود و متاسفانه سیاست بر فرهنگ سایه افکنده و ما در زمینه خلق آثار با موضوع دفاع مقدس جلوتر از نقد بیوده‌ایم.
نشست تخصصي ادبيات هنر و مقاومت و آيين افتتاحيه دومين جشنواره كتاب سال مقاومت بين الملل با حضور جمعي از كارشناسان و صاحب نظران فرهنگي در خانه هنرمندان برگزار شد .
نظر شما