جهیزیه های سنگین مهمترین مانع ازدواج های آسان/ خوشبختی جای دیگری است

به گزارش خبرنگار مهر، ازدواج امري مقدس و يكي از آيات خداشناسي، انسان شناسي و جهان شناسي به شمار مي رود و هدف اصلي آن رشد و تربيت انسان است.

تعالي و تكامل روح، آرامش و سكون جان آدمي، مبارزه با آسيب هاي فردي و اجتماعي، ايجاد پيوند عاطفي بين انسان ها، پرهيز از گناه و ريزش رحمت واسعه مادي و معنوي پروردگار از جمله آثار تربيتي ازدواج است.
 
در مسيحيت تجّرد قداست دارد و جايگاه والاي ازدواج در هيچ ديني به اندازه اسلام ارزشمند توصيف نشده و خداوند متعال نيز با تصويب قانون ازدواج براي انسان او را به هدف خلقت نزديك کرده است.

هرچند ازدواج في نفسه امري مستحب مي باشد اما در موقعيت هاي خاصي براي انسان به امري ضروري و واجب مبدل مي شود و از آنجا که امروز جوانان ما زودتر از قبل به بلوغ مي رسند لذا بايد براي آنها شرايط لازم جهت تشكيل خانواده فراهم شود.

خداوند سبحان تأمين مسائل اقتصادي و مالي زوج ها را تضمين كرده است و پيشوايان ديني نيز همواره به آسان گيري و دوري از تجملات در تشكيل بنيان خانواده توصيه کرده اند.

جهیزیه سنگین/ تاخیر در ازدواج

تهيه جهيزيه سنگين و مخارج برگزاري مراسم يكي از موانع بزرگ در به تأخير افتادن ازدواج جوانان در شرایط کنونی است و اين در حالي است كه با كمترين امكانات، آن هم به حد ضرورت مي توان سنت پيامبر (ص) را احياء کرد.

برخی علماء می گویند تهيه جهيزيه توسط والدين زوجه يك واجب شرعي نيست، و بايد از چشم و هم چشمي ها و اِعمال فشار بر خانواده دختر و پسر پرهيز شود و تهيه جهيزيه با توافق طرفين آن هم در حّدِ وسع مالي و بهره گيري از تسهيلات دولتي صورت پذيرد.

آنچه این روزها در استان قزوین مشاهده می شود چشم و هم چشمی های غیر معقول در میان زوج های جوانی است که بدون توجه به شرایط اقتصادی خانواده های خود هزینه هایی را تحمیل می کند که می تواند تامل برانگیز و نگران کننده باشد و امر مقدس ازدواج را برای زوج های کم درآمد به تاخیر بیندازد.

خبرنگار مهر در رویارویی با این موضوع ضمن گفتگو با تعدادی از زوجهای جوان و خانواده ها دغدغه آنها را به رشته تحریر درآورده تا تلنگری
باشد برای دیگران تا شاید ضمن بازنگری در برخی رفتارهای غلط با کم کردن توقعات خود به تشکیل خانواده با شرایط راحت تری کمک شود.

داماد سرش را پايين انداخته؛ حرفي نمي‌زند آدم خجالتي اي نيست فقط اين جا شرم است كه حكم مي كند سرش را بالا نياورد، پدر زن مهريه را تعيين مي كند؛ مي گويد: مهريه دخترم را عند المطالبه بده مي خواهد براي دخترش جهيزيه تهيه كند.

داماد با پول برمي گردد؛ كسي را به بازار مي فرستند تا اسباب زندگي را فراهم كند، دختر رسول خدا با جهيزيه اي كه چندان به جهيزيه هاي اين روزها شباهت ندارد به خانه بخت مي رود، خوش بخت هم مي شود تاثيري هم ندارد كم بودن جهيزيه اش؛ هنر زهرا اين است که در دامان مطهرش امام حسين (ع) را تربیت می کند و ام الكلثوم را فخر انسانیت می کند. زينب را الگوی جهانیان معرفی می کند.

زهرا سرش را پايين مي اندازد؟ شايد از من خجالت كشيده؛ بحث را عوض مي كنم؛ زهرا خانم چند سال داری؟ جواب مي دهد: 23 سال.
مي گويم: خوشحالي؟ چشمانش برقي مي زند؛ ديگر نيازي به شنيدن پاسخ نيست.

فقط و فقط مي گويم: الهي خوشبخت شوي، از كنارش كه مي گذرم، ياد چشماني مي افتم كه يك گوشه نشسته و كز كرده است.

ميرزايي مدير موسسه بنيان ازدواج از همين موسسه هاي خيريه اي كه جهيزيه مي دهند مي گويد: این دختر براي دريافت جهيزيه آمده بود، دختر كلي گريه كرده و گفته دو سال است كه نامزد هستيم قبل از آن هم دو سال نامحرم بوديم ولي نشان كرده. از ترس جهيزيه عقد نمي كرديم. حالا هم بعد از دو سال مادرم يك چادر سفيد آورده. داده دستم و مي گويد: سر كن و برو خانه بخت؛ من و پدرت نمي توانيم جهيزيه بخريم.

ميرزايي مي گويد: از اين دخترها و از اين خانواده ها امروز متاسفانه خيلي زياد شده است؛ مردم تقصيري هم ندارند؛ گراني است و توان مالی خانواده کم شده است.

فاطمه خانم يكي از افرادي كه به موسسه بنیان ازدواج قزوین مراجعه كرده به خبرنگار مهر گفت: وقتي يک ليوان در خانه اي مي شكند؛ ديگر توان خريد همان هم وجود ندارد چه برسد به اين كه بخواهي يك زندگي را رديف كني با همه اسباب و اثاثيه و تازه كلي هم از اين ظروف كه شايد حتي يك بار هم از آنها استفاده نكرده ام براي دخترم مجبورم بخرم که شرمنده نباشیم.

ساده زیستی در جامعه فراموش شده

اين روزها ديگر زوج ها با همان سادگي قديم سر زندگي هايشان نمي روند بلکه چشم مردم به اسباب و جهیزیه های پر زرق و برق است نمي خواهم سرافكنده شوم.

اين حرف ها را سارا مي گويد: 15 سالش است؛ 9 ماه است كه عقد كرده و 3 ماه ديگر عروسي می کند.

سارا كار مي كند؛ اما كمي متفاوت از دیگران؛ گاهي دست فروشي؛ گاهي براي بوتيك ها كار مي كند و به قول خودش حتي گاهي در يك ساندويچي سرويس مي داده است.

مي گويد: مجبورم بايد پول جهازم را تامین كنم. اما واقعا شما بگوييد، مگر حقوق يك دختر چقدر است؟ با اين حساب باید 40 سال كار كنم تا بتوانم جهازم را تكميل كنم.

البته سارا چيز ديگري هم مي گويد كه كمي دردناك است؟ سارا از پدرش مي گويد: كارگر ساختماني است و خودش پنهان از پدر و نامزدش مشغول این کار شده است.

مي گويد: پدرم كه توان خريد همه جهاز را ندارد، همه پس انداز ما در تمام زندگي به سه مليون هم نمي رسد با حقوق كارگري هم نمي شود بيش تر از اين پس انداز کرد، مجبورم خودم كار كنم و بعضي چيزهايي كه پدرم نمي تواند را تهیه کنم و برای جهيزيه نگهدارم.

علي صادقي يكی از فروشندگان لوازم برقي مي گويد: هر روز تعداد زيادي از اين خانم ها مي آيند و براي جهيزيه خريد مي كنند كه من فرشنده هم عصباني مي شوم، نمي گويم زندگي مدرن و با تجهيزات بد است اما بايد بدانيم كه لااقل چيزهاي تكراري نخريم و هر کس به اندازه توان مالی خرید کند تا دچار مشکل نشود.

صادقي مي گويد: براي مثال اين روزها زوجهای جوان گاز فردار مي خرند، از طرفي مایكروفر، فرهای نوري و هواپزهم مي خرند، يكي نيست به اينها نصیحت کند كه وقتی كارآيي همه اين ها يكي است چر ا لوازم اضافی و تکراری خریدی می کنید تا ذبعدها دچار مشکل شوید، مگر مي خواهيد رستوران باز كنيد كه به همه اين ها نياز دارید، همه نیازها را مي توان با یکی از این وسایل انجام داد.

صادقي ميگويد:‌ وقتي مي بينم مادری با دختري مي آيد براي خريد كه خودش حتي يك چادر مرتب و نو به سر ندارد يا وضع پدر خانواده را نگاه مي كنم، خيلي متاسف می شوم كه چرا اين خانواده ها به حال خودشان هم رحم نمي كنند.

زندان برای جهیزیه

نسرين ولي پشيمان است؛ پدرش 10 ماه است كه در زندان به سر مي برد!! از او مي پرسم براي چي پدرت اين همه چك كشيده كه نتواند آن را پرداخت کند، سرش را پايين مي اندازد، بغضش مي تركد، نسرين خيلي پشيمان است و مي گويد: پدرم به خاطر تهيه جهيزيه من به زندان افتاد، درست 10 روز بعد از عروسي من، واقعا دردناك است كه در خانه همه چي داشته باشم ولي پدرم در زندان باشد و خواهر و برادرهاي كوچكم بدون پدر با بدبختي زندگي كنند.

نسرين مي گويد: ‌البته ما به يكي از اين موسسه های خيريه هم مراجعه كرديم ولي جهيزيه اي كه آنها مي دادند ناقص بود و مجبور شديم بقیه را خودمان بخريم به امید اين كه با هديه هاي نقدی كه در روز عروسي از فاميل جمع مي شود پول جهاز را مي دهيم، اما اوضاع همان طور كه فكر مي كرديم پيش نرفت، هديه دوستان و آشنايان هم فقط هزینه شام عروسي را تامین کرد.

مي گويم‌: پس عروسي مجللي هم داشتي؟ مي گويد: ‌نه عروسي ما معمولي بود ولي همان هم هزينه زیادی دارد ديگر هر پرس شام 20 هزار تومان براي هر نفر با کرایه تالار هزینه های زیادی می شود که مشکل ساز است.

دلم از حرف هاي نسرين مي سوزد؛ شايد ياد تهمينه مي افتم، دختري كه همين چند وقت پيش توسط پدر و برادرش با اسيد سوزانده  شد، كتك خورد و به طرز وحشتناكي شكنجه شد.

در اخباري كه خواندم مادر تهمينه گفته بود؛ مشكل سر جهيزيه بوده؛... گويا به هر دليلي بخشي از جهيزيه اين دختر جوان به دست پدر فروخته شده بود. اما اين بار با لجبازي تهمينه و عصبانيت و شايد وحشي گري پدر و برادر، زيبايي اين دختر، سلامتي اش از بین رفت و زندگيش هم فروخته شد، به قيمت يك سرويس جهيزيه که می توانست اینگونه نباشد.

خواهر تهمينه اما مي گويد: ‌در تمام اين مدت كه ما در تهران زندگي مي كنيم و تهمينه در بيمارستان است نامزدش حتي يك بار هم سراغي از ما نگرفته است.

تهمينه خود را فداي تامين جهيزيه براي كسي كرد كه حتي نيامده سري به همسرش بزند.

اما نرگس از ازدواجش مي گويد: جهيزيه ساده اي داشتم از اين وسایل اضافه كه اين روزها همه مي خرند هم خبري نبود ولي با همه اين وجود با هم خيلي خوشبخت هستيم.

نرگس يك دختر 4 ماهه دارد. دختري به زيبايي ماه. اما حسين همسرش مي گويد: جهيزيه اصلا براي من مهم نبود، البته ديگران كه حرف مي زدند ولي نظر من و نرگس اين بود كه فقط اسباب ضروري زندگي را فراهم كنيم، با وجود اين كه از نظر مالي هم كمبودي نداشتيم و در سطح متوسط جامعه بوديم و خانواده نرگس هم توان مالی داشتند ولي نظر من اين بود كه نرگس متانت و وقار خود را براي من به عنوان جهيزيه به خانه بخت بياورد.

محسن اما نظر متفاوتي دارد وی از همسرش مي گويد:‌ طاهره؛ فشار زيادي به من و خانواده ام براي تامين سرويس طلا و مراسم عروسي و لباس مجلل داشت من هم از حقم كوتاه نمي آيم و انتظار دارم حداقل او هم جهاز خوبي براي من بياورد كه با آن بتوانم در مقابل خانواده ام پاسخگو باشم كه در برابر اين همه خرجی که انجام شده خانواده همسرم زير بار هزينه های جهیزیه برود.

حجت الاسلام علی عباسي از استادان حوزه و دانشگاه در اين باره می گوید: تمام كارهايي كه در اسلام براي زندگي بشر پيش بيني شده بر اساس عقل است و از انسانها خواسته سيك زندگي عاقلانه ای داشته باشند و كرامت و بزرگي خود را حفظ كنند.

وي افزود: در موضوع ازدواج یکي از مسائل مهم جهيزيه است آن طور كه از منابع فقهي به نظر مي‌رسد جهيزيه بايد یك حداقلی براي شروع زندگي دختر و پسر باشد به طوري كه در ابتداي زندگي محتاج ديگران نشوند.

معاون تهذيب حوزه علميه قزوين اعتقاد دارد: لازم نيست جهيزيه كامل باشد بلکه می تواند در حد زندگي دو جوان تامين شود نه آنکه براي چشم و هم چشمي و يا نظر ديگران زوجهای جوان خود را به زحمت بیندازند.
 
حجت الاسلام عباسي يكي از آفت هاي زندگي امروز را تجملات غیر ضروری دانست و گفت: امروزه بسياري از خانواده ها به تجملات روي آورده اند و هزينه هاي زيادي را به خود و خانواده هايشان تحمیل مي كنند در حالي كه نظر دين مبين اسلام تسهيل و آسان گيري برای ازدواج جوانان است.

وی افزود: افرادي كه براي جلب نظر ديگران جهيزيه تهيه مي كنند زندگي را براي خود آغاز نكرده اند ما مسلمانيم و بايد زندگي زهرا گونه و علي گونه داشته باشيم و با آموزه های دینی بیشتر مانوس شویم.
 
همه اين شرايط در حالي است كه خيلي از ازدواج هايي كه عمدتا موفق هستند بدون جهيزيه و مراسم سنگين برگزار شده اند، با نگاهي به زندگي بزرگان درمي یابيم كه هيچ كدام از آن ها در رفاه به اين جايگاه نرسيده اند.

با توجه به شرايط کنونی و افزایش هزینه های زندگی به طور متوسط تهیه یک سرويس جهيزيه متداول در قزوين حدود 30 ميليون تومان هزينه دارد و اين درحالي است كه با اين مبلغ ميتوان يك اتومبيل يا يك واحد مسكن مهر تهیه کرد.

ثبت سالانه 13 هزار مورد ازدواج در استان قزوین
 
شهريار كناريوند مديركل ثبت اسناد و املاك استان قزوين به خبرنگار مهر گفت: در استان قزوين طي سال گذشته بيش از 13 هزار و 445 مورد ازدواج به ثبت رسيده است.

کناریوند تصریح کرد: سال گذشته در استان قزوين نزديك به دو هزار و 417 مورد واقعه طلاق به ثبت رسيده که علل مختلفی در وقوع آن دخالت داشته که ناتوانی در پرداخت هزینه های ازدواج از جمله جهیزیه هم در بروز مشکلات تاثیرگذار است.

با یک حساب سرانگشتی و می توان گفت سالانه هزينه اي بالغ بر 403 ميليارد و 335 ميليون تومان برای خريد جهيزيه هزینه می شود که رقم قابل توجهی است که می تواند بسیاری از مشکلات زوجهای جوان را حل کند.
 
به طور تقريبي هم سالانه یک هزار فقره جهيزيه از سوي سازمان هاي خيريه و ادارات دولتي به نوعروسان اهدا مي شود.
 
با همه اين حرف ها باز هم هستند افرادي كه با جهيزيه هاي سنگين تر از اين به خانه بخت مي روند ولي خوش بخت هم نمي شوند؟....
 
آمارها نشان مي دهد به طور میانگین از هر شش ازدواج یک مورد منجر به طلاق مي شود که معلوم نیست در این زمینه چه کسی باید پاسخگو باشد و در روزگاري كه مهريه های سنگين و جهيزيه هاي تجملاتي گران قیمتی که به دختران و پسران اهداء مي شود چرا نمی تواند ضامن سعادت زوجهای جوان باشد و آیا باید مسیر خوشبختی را در جاهای دیگر یافت.

جهیزیه های سنگین عاملی بازدارنده در کاهش ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج، بروز مشکلات خانوادگی و ایجاد محدودیت و فشارهای مالی به خانواده ها و زوجین از پیامدهای منفی تهیه جهیزیه های سنگین بدون در نظر گرفتن شرایط مالی خانواده هاست که باید از سوی خانواده ها با فرهنگ سازی مناسب نسبت به تسهیل آن اقدام کرد.

الگوسازي براي جوانان در امر ازدواج و بهره گيري از اسوه هاي ديني چون حضرت فاطمه (س) و اميرالمؤمنين (ع)، معيار قراردادن اصل ايمان و اخلاق اسلامي، فرهنگ سازي در خانواده بر اساس آموزه ها و تعاليم ديني، سياست گذاري دولتمردان جهت ارائه تسهيلات در بخش هاي مسكن و اشتغال، تبليغ و ترويج ازدواج هاي دانشجويي در سايه حمايت هاي مالي و معنوي دانشگاه ها و تخصيص بودجه به دانشجوياني كه در دوران تحصيل ازدواج مي كنند، هر كدام گام هاي مؤثري در تحقق ازدواج هاي آسان و به هنگام مي باشد.

ازدواج امیرمومنان و حضرت فاطمه زهرا(س) که پیوند آن مطهرترين نسل بشر و تربيت فرزنداني نمونه در كمالات نفساني و الهي براي هدايت انسان ها، حاصل اين ازدواج مقدس بود، ساده زيستي و زهد حضرت در عين داشتن امكانات مالي، محبت، حرمت و احترام بين اين زوج و زوجه، شناخت كامل وظايف الهي، عاطفي، شرعي و انساني نسبت به يكديگر، همراهي اميرالمؤمنين (ع) در امور منزل، دفاع همه جانبه حضرت زهرا( س) از شخصيت و ولايت همسرش، صبر و ايثارگري و جهيزيه ساده، حجاب و عفاف ايشان و غيرت و جوانمردي حضرت علي (ع)، از ويژگي هاي منحصر به فرد زندگي اين دو بزرگوار در طول تاريخ است که می تواند مورد توجه و الگوی عملی در شروع زندگی زوجهای جوان قرار گیرد.