ورینا و تن شورما؛ رسم سنتی دامداران شمال

در این آیین سنتی که همزمان با فصل پاییز نیز بین دامداران منطقه رواج می یابد، قبل از مراسم پشم چینی گوسفندان، شستشوی دام ها صورت می گیرد و سپس، آیین پشم چینی با برپایی سنتهای خاصی اجرا می شود.

 

ستار که از کودکی به کار چوپانی اشتغال دارد و زندگی اش را وقف شغل آبا و اجدادیش کرده است، در این زمینه به خبرنگار مهر می گوید: تن شورما یا ورینا ( پشم چینی گوسفندان) طی سال دو بار در فصل پاییز و بهار بین دامداران منطقه رواج دارد.

 

وی اظهار داشت: در این آیین ابتدا، دامداران، دامهایشان را با عبور از آب رودخانه و یا آبهای جاری شتشو می دهند تا تمیز شود و سپس نسبت به پشم چینی آن اقدام می کنند.

 

وی عنوان کرد: در مراسم ورینا که همراه با برنامه های خاصی است، چند دامدار با هم همکاری می کنند و دامهایشان را پشم چینی می کنند.

 

این چوپان کجوری یادآورشد: قربانی کردن گوسفند از جمله برنامه هایی است که به برکت آیین ورینا انجام می شود و در کنار آن برنامه هایی مانند، تلم زنی ( گرفتن کره از شیر)، لته ( جدا کردن گوسفندان چوپانان از هم) اجرا می شود.

 

وی عنوان کرد: مراسم ورینا معمولا بسته به تعداد دامها چند روز طول می کشد و چوپانان با کمک هم، نسبت به چیدن پشم گوسفندان اقدام می کنند.

 

عمو امیر چوپان نکایی که عمر 70 ساله اش را به شغل دامداری سپری کرده است، نیز می گوید: آیین تن شورما و ورینا در این منطقه نیز با شور و حال خاصی بین دامداران اجرا می شود.

 

 

وی اظهار داشت: در واقع ورینا و تن شورما رسم سنتی است که بین دامداران اجرا می شود و نوعی آیین همکاری به شمار می رود که با کمک هم و بدون دریافت مزد و مواجب نسبت به پشم چینی گوسفندان اقدام می شود.

 

وی با بیان اینکه، امروز به دلیل آنکه دیگر فرش های ماشینی و  موکت جایگزین نمدهای قدیمی در منازل شده است، پشم گوسفندان دیگر قیمت ندارد و به بهای ناچیزی از دامداران خریداری می شود و یا روی دست چوپانان می ماند.

 

این چوپان نکایی یادآور شد: اکنون قیمت پشم به ازای هر کیلوگرم بین 100 تا 300 تومان است و بهای زیادی ندارد.

 

وی گفت: آیین پشم چینی و تن شورما برای نظافت و حفظ سلامت دامها بسیار مهم است که در این منطقه نیز در دو فصل از سال اجرا می شود.

 

وی افزود: بعد از اجرای پشم چینی کار لته و جدا کردن دامها صورت می گیرد و با شروع فصل سرما دامداران از مناطقی کوهستانی به سمت مناطق دشت و قشلاقی کوچ می کنند.

 

2.1 میلیون واحد دامی در مازندران وجود دارد

 

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، شمار دامهای سبک و گوسفند موجود در استان را دو میلیون و 200 هزار راس اعلام کرد.

 

 

حسین نگهدار افزود: در سال دو مرحله سرچینی انجام می شود و میانگین برداشت پشم نیز بطور میانگین بین یک تا 1.5 کیلوگرم به ازای هر گوسفند است.

توجه به صنایع تبدیلی برای فرآوری پشم

 

وی با بیان اینکه می توان از ظرفیت پشم برای صنایع تبدیلی و تولید فرشهای دستبافت استفاده کرد، عنوان کرد: بحث صنایع تبدیلی و فرآوری آن بسیار مهم است و باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.

 

نگهدار گفت: استفاده عمده از پشم برای تولید فرش دستبافت است و در برخی از استانها از جمله گلستان این رویه مرسوم است.

 

معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی مازندران یادآورشد: بعضا افرادی هستند که پشم تولیدی را از دامدران خریداری می کنند اما بعضا این تولیدات بلااستفاده می ماند و دامداران حتی حاضیند بدون هیچ قیمی آن را خریداران عرضه کنند.

 

وی افزود: حتی هزینه پشم چینی دامدار از محل فروش پشم گاهی اوقات تامین نمی شود و باید به این موارد توجه اساسی شود.

 

پاییز مازندران آرام آرام جلوه گری می کند و دامدارانی که باید از مناطق کوهپایه ای به سمت دشت کوچ کنند و در این مناطق زمستان گذرانی داشته باشند. توجه به تولید و فرآوری محصولات دامی برای حمایت از بهره برداران این بخش ضروری است که توجه ویژه متولیان امر را برای رفع مشکلات می طلبد.

.........................

علیرضا نوری