آقای رییس‌جمهور! سرود جمهوری اسلامی را کدام ارکستر بنوازد

فرهاد فخرالدینی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه من هنوز از تصمیمات مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد برای ارکستر موسیقی ملی هیچ اطلاع دقیقی ندارم، توضیح داد: برای سوال از کم و کیف فعالیتهای ارکستر موسیقی ملی بعد از اعلام مدیران وزارت ارشاد مبنی بر بازگشایی ارکستر موسیقی ملی بهتر است از آقای روحانی، وزیر ارشاد، آقای مرادخانی و آقای ارجمند سوال کنید چون من از این جریان بی خبرم و فقط می دانم که در روزنامه ها و خبرگزاری ها به عنوان رهبر ارکستر به مخاطبان معرفی شده ام.

وی تاکید کرد که هنوز ابلاغ رسمی و یا نوشته ای پیرامون این موضوع به وی نداده اند که بخواهد درمورد جزییات آن صحبت کند.

این استاد پیشکسوت موسیقی ادامه داد: این درست است که حدود 6 ماه گذشته در رسانه ها از حضور من به عنوان رهبر ارکستر موسیقی ملی بعد از تعطیلی آن، خبرهایی منتشر شده و من هم با دوستان مذاکراتی پیرامون این موضوع داشته ام اما بهتر است هر گونه سوالی پیرامون شروع نشدن فعالیتهای ارکستر دارید از مدیران دولتی جویا شوید و به طور حتم آنها برای این تاخیر بهتر می توانند پاسخگو باشند.

و اما برای پیگیری وضعیت و سرنوشت ارکستر ملی با منوچهر صهبایی رهبر ارکستر سمفونیک تهران صحبتی داشتیم که او هم با تایید صحبتهای استاد فخرالدینی بیان کرد: من هم با صحبتهای استاد فخرالدینی موافقم و بر این باورم که باید دفتر موسیقی وزارت ارشاد پاسخگوی چنین سوالاتی باشد. ما بیش از دو ماه پیش در ابتدا آزمون ها و بعد نوازنده ها را انتخاب کردیم و فهرست نهایی را به دفتر موسیقی ابلاغ کرده ایم و همچنان منتظریم که بعد از ابلاغ دفتر موسیقی کارها را شروع کنیم.

رهبر ارکستر سمفونیک تهران درباره وضعیت این ارکستر نیز توضیح داد: من برای خودم چیزی نمی خواهم و آمده ام تا بر اساس وظیفه ای که به عهده‌ام است ارکستر نابود شده را احیا کنم اما بر این باورم تا زمانی که قرارداد رسمی و معینی با نوازنده های ارکستر سمفونیک منعقد نشود نمی توان کاری را به طور مطمئن انجام داد بنابراین هر وقت بودجه تامین شد و من از انعقاد قراردادها  مطمئن شدم فعالیتها را آغاز خواهم کرد.

این هنرمند موسیقی درباره صادرنشدن حکم رسمی رهبری ارکستر سمفونیک تهران توسط مدیر دفتر موسیقی گفت: تا آنجا که می دانم این حکم هنوز به صورت رسمی منتشر نشده و همانطور که گفتم بهتر است مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد درباره این موضوع توضیح دهد اما آنچه مربوط به من است این بوده که کارها را بر حسن وظیفه انجام دهم که این کارها هم انجام شده و من از اسفند ماه سال گذشته بر حسب وظیفه کارهایی را  که باید انجام می دادم، به سرانجام رسانده ام.

وی تصریح کرد: درست است که برای انجام یک کار خوب و با کیفیت هیچوقت دیر نیست اما چون فصل هنری جدید در تمام دنیا از اوایل سپتامبر آغاز می شود بنابراین لازم است که ما از همین ماه نسبت به راه اندازی ارکستر سمفونیک اقدام کنیم و کارها را طوری برنامه ریزی کنیم که از هیچ چیزی احساس عقب ماندگی نکنیم.

نحوه فعالیتهای ارکستر موسیقی ملی و ارکستر سمفونیک تهران در حالی روند کند شکل گیری مجدد خود را طی می کند که پیش از این نیز رییس جمهوری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون هنری و مدیر دفتر موسیقی بر ضرورت بازگشایی این ارکسترها در گفتگوهای مختلف رسانه ای تاکید کرده بودند. آنها همچنین تعطیلی این ارکسترها را از نقاط منفی عملکرد فرهنگی دولت قبلی دانسته اند که در دولت یازدهم اصلاح خواهد شد؛ امری که در بیش از یک سالگی عمر دولت جدید محقق نشده است.

رئیس جمهوری در دی ماه سال گذشته بود که در جمع هنرمندان در تالار وحدت از تعطیلی ارکستر موسیقی ملی و ارکستر سمفونیک ابراز تاسف و تصریح کرده بود: من از اینکه ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی به تعطیلی کشیده شده بسیار متاسفم و حتما این دولت در همین ماه‌های آینده اینها را احیا خواهد کرد اگر چه وزیر باز هم کارت زرد بگیرد.

وزیر ارشاد هم بهمن ماه سال گذشته بود که در یکی از برنامه‌های جشنواره موسیقی فجر درباره فعالیت های وزارت ارشاد در حوزه موسیقی گفت: تلاش ما در بخش موسیقی این است که بتوانیم در حد امکانات به تقویت این بخش کمک کنیم که انتخاب افرادِ کاردان و متخصص در این بخش هم اصولا با همین انگیزه صورت گرفته است و اخیرا هم شما ملاحظه کردید که آقای رییس جمهور در جلسه خود با هنرمندان بر حمایت هرچه بیشتر دولت از هنرمندان و اهالی موسیقی تاکید زیادی کرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: یکی از مهم ترین کارهایی که از همین ابتدا برای تحقق آن تلاش کردیم، احیای ارکستر ملی ایران و ارکستر سمفونیک تهران برای اجرای برنامه در داخل و خارج از کشورمان بود که خوشبختانه این موضوع به اطلاع آقای روحانی برای حمایت های بیشتر در این زمینه رسیده است و شما به زودی شاهد بازگشایی مجدد ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک برای ادامه فعالیت خواهید بود.

معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز تیر ماه امسال بود که از رایزنی‌ با معاون بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای ابلاغ بودجه مستقل ارکستر موسیقی ملی و ارکستر سمفونیک خبر داد.

وی همچنین گفت: بر اساس دستور رییس جمهور برای تعیین بودجه‌ مستقل ارکستر موسیقی ملی پیگیری‌هایی صورت گرفت که در پی آن جلسه‌ای با معاون بودجه سازمان مدیریت داشتیم و کارشناسی‌های مورد نظر توسط این سازمان انجام شده است. بر همین اساس صحبت‌هایی داشتیم تا دستورهای مورد نیاز هرچه زودتر ابلاغ شوند چون اعلام ما به رهبران ارکسترها نیز به همین عامل بستگی دارد.

مرادخانی ضمن اشاره به کاستی‌های مالی موجود در حوزه‌های زیرمجموعه معاونت امور هنری عنوان کرد: تلاش می‌کنیم تعهدها فعلا بر اساس تسهیلات دریافتی باشد و از هیچ کوششی برای جذب امکانات و بودجه بیشتر برای معاونت امور هنری فروگذار نمی‌کنیم تا به حد متعادل برسیم، اما تا وقتی به نتیجه مورد نظر نرسیدیم امکان ایجاد تعهد جدید وجود ندارد.

بر اساس گزارش مهر، خبر رهبری فرهاد فخرالدینی در ارکستر ملی و رهبری استاد منوچهر صهبایی در ارکستر سمفونیک تهران فروردین ماه امسال بود که این بار نه در مقام ابلاغ حکم رسمی بلکه در گفتگوی رسانه ها با این هنرمندان و مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد منتشر شد.

 فرهاد فخرالدینی در 18 فروردین سال جاری بود که با تایید این خبر گفت: از چندی قبل مذاکراتی با من برای پذیرش رهبری ارکستر ملی شده بود و من هم در جریان کم و کیف ماجرا قرار گرفته و پذیرش ضمنی هم برای رهبری ارکستر داشته ام.

منوچهر صهبایی هم که پیش از این به عنوان رهبر ارکستر سمفونیک فعالیت کرده بود بار دیگر به عنوان رهبر جدید ارکستر سمفونیک تهران که نزدیک به 100 سال سابقه فعالیتی دارد، انتخاب شد.

پرویز محمود، روبیک گریگوریان، مرتضی حنانه، حشمت سنجری، هایمو توبیر، فرهاد مشکات، نادر مرتضی‌پور، فریدون ناصری، نصیر حیدریان، علی رهبری، نادر مشایخی، متیاس کروگر و شهداد روحانی از رهبران قبلی ارکستر سمفونیک بودند.

ارکسترهای ملی و سمفونیک تهران از جمله مجموعه های موسیقایی بودند که طی سالهای گذشته به دلیل مشکلات و حاشیه های فراوانی که برای آنها به وجود آمد تعطیل شدند. این در حالی است که مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد هم در گفتگو های متعددی که در حاشیه برگزاری نشست ها و برنامه های خود داشت از ضرورت بازگشایی ارکستر موسیقی ملی و ارکستر سمفونیک طی ماههای اخیر سخن گفته  بود.

پیروز ارجمند فروردین ماه سال 93 درباره تشکیل ارکسترها گفته بود: ارکستر ملی یک ساختار کلی دارد که در راس آن استاد فخرالدینی به عنوان رهبر، همچنین نوازندگان و شورای فنی و مدیر داخلی حضور دارند. شورای فنی نیز با حضور محمد سریر، فرهاد فخرالدینی، علی‌اکبر قربانی، شهرام توکلی و من تشکیل می‌شود. این گروه پس از برگزاری آزمون، نوازندگان ارکستر ملی را انتخاب خواهد کرد.

مدیرکل دفتر موسیقی در ارتباط با تامین بودجه ارکستر ملی در دوره جدید تصریح کرده بود: در بودجه سال آینده دفتر موسیقی، ردیف بودجه مشخصی برای ارکستر ملی در نظر گرفته شده است. ضمن این‌که اگر برنامه‌های منظمی برای اجرا وجود داشته باشد، خود ارکستر می‌تواند بودجه مورد نیاز را تامین کند و ما در حال حرکت به این سمت هستیم. همچنین تصمیم داریم اجراهای ارکستر را ضبط کنیم و حاصل فروش آن را به ارکستر اختصاص دهیم که می‌تواند بخشی از منابع را تامین کند. در کنار فروش محصولات فرهنگی مرتبط با ارکستر ملی، سعی می‌کنیم با حامیان مالی همکاری کنیم و انتظار داریم اگر کاستی‌هایی وجود داشت، دولت و وزارت ارشاد نیز ما را یاری کنند. این ارکسترها چشم و چراغ موسیقی کشور محسوب می‌شوند و تنها ارکسترهایی هستند که با حمایت دولت فعالیت می‌کنند حتی سرود جمهوری اسلامی ایران به طور رسمی باید توسط این ارکسترها اجرا شود و به نوعی سفیران بخش موسیقی کلاسیک ایران در خارج از کشور نیز به حساب می‌آیند.

او با تاکید بر این‌که برای نگهداری ناوگان و پویایی شرایط ارکستر ملی، علاوه بر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیاز به عزم همگانی داریم، عنوان کرد: این ارکستر به سازهای جدید و تعمیر سازهای قدیمی نیاز دارد که تعمیر ادوات گاهی بیش از یک‌ میلیارد تومان بودجه می‌خواهد و ما با این بودجه اندک قادر به حمایت نیستیم. از سوی دیگر باید زیرساخت‌هایی را فراهم کنیم که ارکستر در آینده دچار مشکلاتی مثل تعطیلی نشود.

مدیرکل دفتر موسیقی همچنین درباره آغاز به کار ارکستر سمفونیک هم گفته بود: در حال حاضر به جز پروفسور صهبایی که به عنوان رهبر فعالیت خواهد کرد، اعضای شورای فنی مشخص نیستند و من نیز به عنوان مسئول اجرایی به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهم، چون بخشی از کارها باید از طریق دفتر موسیقی انجام شود و مانند آن‌چه برای ارکستر ملی اتفاق افتاد، همه چیز باید از ابتدا تعریف شود.

و حالا باید منتظر ماند که معاونت هنری وزارت ارشاد و دفتر موسیقی وزارت ارشاد می توانند طلسم تعطیلی ارکسترهای دولتی را بشکنند یا خیر؟

گزارش از علیرضا سعیدی