آتش به مالِ زاگرس در حراج تابستانه/ ۱۵۰ هکتار دشتِ اول آتش سوزی

به گزارش خبرنگار مهر، ماجرای آتش سوزی جنگلهای ویسیان در استان در لابلای اخبار مربوط به حریق کوههای شلم ایلام خاموش شد، هر چند اینجا آتش در مدت زمان کمتر از ۱۲ ساعت با همکاری دستگاهها مهار شد ولی آنچه روی دست قلب زاگرس ماند ۱۵۰ هکتار بلوطستان سوخته بود.

حوالی عصر روز جمعه بود که آتش به دامن بام طبیعت ایران افتاد، جایی که جنگلهای بکر بلوط به خاطر یک سهل انگاری درگیر آتش سوزی گسترده ای شده اند.

از وقوع حادثه چند ساعتی گذشته بود که در ساعت حدود ۲۱ خبر مهار آتش سوزی مخابره شد هر چند که خاموش کردن آتش تا نیمه شب به طول انجامید.

۱۲ ساعت آتش سوزی کافی بود که ۱۵۰ هکتار از جنگلهای لرستان خاکستر شود تا از این حادثه به عنوان دشت اول حریق در استان یاد شده و مسئولان ارشد لرستان اقدام به تشکیل جلسه فوق العاده مدیریت بحران کنند.

از دست رفتن ۱۵۰ هکتار عرصه جنگلی و مرتعی آن هم در یک فقره آتش سوزی موجب فراخوان فرمانداران برای آمادگی هرچه بیشتر در حوادث مشابه شد تا اخطار اول آتش سوزی برای قلب طبیعت زاگرس گران تمام شود.

در این میان کمبود تجهیزات، امکانات و نیروی انسانی آموزش دیده خسارات آتش سوزی را دو چندان کرده تا همین امر نگرانی ها در ادامه فصل آتش سوزی ها را افزایش دهد.

برای مهار آتش سوزی ویسیان هیچ تجهیزات و امکاناتی نداشتیم

فرماندار شهرستان دوره چگنی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آتش سوزی صورت گرفته در جنگل های منطقه ویسیان از بخش های این شهرستان گفت: به محض اطلاع از وقوع حریق در جنگل های منطقه مردم روستاهای اطراف و مدیران مرتبط با حادثه در محل حضور یافته و از عصر جمعه تا صبح روز بعد و مهار کامل حریق پای کار بودند.

نورالدین درمنان با بیان اینکه تامین تجهیزات و ماشین آلات کارآمد برای اطفاء حریق جنگل های مناطق صعب العبور امری الزامی است بیان داشت: در آتش سوزی اخیر کار چندانی از عهده حاضرین در محل حادثه بر نمی آمد چرا که هیچ تجهیزات و امکانات قابل توجهی برای مهار آتش وجود نداشت.

وی افزود: تجهیزات مورد نیاز برای اطفای حریق باید قابل حمل باشد که در این حادثه هیچ خودرو و وسیله سبکی که به مخازن آب مجهز باشند وجود نداشت لذا اگر در این آتش سوزی تجهیزات مورد نیاز وجود داشت حریق به این میزان پیشروی نمی کرد.

فرماندار شهرستان دوره چگنی بر ضرورت تجهیز دهیاری ها به تجهیزات و امکانات اطفاء حریق تاکید کرد و گفت: به دلیل کوهستانی بودن مناطق جنگلی لرستان نمی توان از امکانات هوایی در زمان وقوع حوادث استفاده کرد در نتیجه لازم است بهترین امکانات برای اطفاء حریق در اختیار دهیاری ها و مردم روستاهای اطراف قرار گیرد تا در هنگام حادثه از آن ها استفاده کنند.

عدم وجود نیروهای منسجم آموزش دیده اطفاء حریق

درمنان به امکانات کم فرمانداری ها برای مدیریت در هنگام وقوع حادثه در منطقه مورد نظرشان اشاره کرد و بیان داشت: در حادثه سیلابی که سال گذشته اتفاق افتاد مردم زیادی از شهرستان پلدختر برای امدادرسانی به محل آمده بودند ولی فرمانداری دوره چگنی امکاناتی برای اسکان و تغذیه این افراد در اختیار نداشت و این جای تاسف دارد.

وی با اشاره به اینکه سیستم اطلاع رسانی ما در هنگام وقوع بحران سیستم کاملی نیست اضافه کرد: لازم است هنگام وقوع حادثه در استان دستگاه های مرتبط از طریق سیستم پیامکی در جریان قرار گیرند همچنین لازم است امکاناتی در اختیار فرمانداران باشد تا نیروهای محلی کمک رسان را تجهیز کرده و آسیب دیدگان را حمایت کنند.

در هنگام وقوع حادثه به علت اینکه نیروها آموزش لازم را ندیده اند هر کدام به طور متفرقه کاری انجام می دهند لذا سازماندهی آن ها کار دشواری استفرماندار شهرستان دوره چگنی به عدم وجود نیروهای منسجم آموزش دیده در امر اطفاء حریق اشاره کرد و افزود: در هنگام وقوع حادثه به علت اینکه نیروها آموزش لازم را ندیده اند هر کدام به طور متفرقه کاری انجام می دهند لذا سازماندهی آن ها کار دشواری است بنابراین لازم است این نیروها را آموزش داده تا هنگام وقوع آتش سوزی به صورت منسج ورود پیدا کنند.

درمنان به وجود ۱۱۹ هزار هکتار جنگل و ۱۰ هزار هکتار مرتع در شهرستان دوره چگنی اشاره کرد و گفت: این در حالی است که توزیع امکانات و اعتبارات در حوزه جنگل ها و مراتع این شهرستان مطابق با وسعت عرصه های جنگلی نیست و امکانات این شهرستان در هنگام وقوع آتش سوزی تنها نیروهای مردمی این شهرستان هستند.

وقتی به ازای هر ۹۰ هزار هکتار جنگل تنها یک قرق بان وجود دارد

فرماندار شهرستان کوهدشت نیز به عدم امکانات مورد نیاز برای اطفاء حریق در جنگل های حوزه این شهرستان اشاره می کند و به خبرنگار مهر می گوید: در آتش سوزی جنگل های کوهدشت در سال گذشته جز بخشداری این شهرستان کسی به کمک شهرستان نیامد و ما برای مهار حریق به مردم متوسل شدیم ولی به علت وجود امکانات کم کاری از دست مردم نیز ساخته نبود.

محمدکرم محمدی اظهار داشت: حفظ جنگل ها در استان لرستان با توجه به گستردگی که در حوزه زاگرس مرکزی دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است که این امر مستلزم تامین اعتباراتی ویژه و در اختیار گذاشتن این اعتبارات به دهیاران و شوراهای روستایی است.

وی با بیان اینکه بخشی از علل تخریب جنگل ها و مراتع عوامل طبیعی بوده و بخشی دیگر وجود بهره برداران است عنوان کرد: با در اختیار گذاشتن اعتباراتی به دهیاران می توان مردم روستاهای اطراف عرصه های طبیعی را به کشت گیاهان دارویی تشویق کرد و این امر باعث کاهش برداشت از درختان بلوط، بنه و ... می شود.

فرماندار شهرستان کوهدشت تعداد قرق بانان جنگل های این شهرستان را به ازای هر ۹۰ هزار هکتار یک نفر برشمرد و افزود: این در حالی است که استاندارد آن در کشور به ازای هر پنج هزار هکتار یک قرق بان است.

محمدی ادامه داد: حال که نمی توانیم تعداد قرق بانان را در استان افزایش دهیم می توانیم با صرف هزینه ای برای فرهنگسازی در این زمینه و پای کار آمدن مردم در خصوص حفظ جنگل ها و مراتع اقدام کنیم.

وی وجود خشکسالی و کم آبی شهرستان کوهدشت را چالشی جدی برای این شهرستان دانست و گفت: خشکسالی های متمادی در این شهرستان باعث شده است مراتع دچار مشکل شوند لذا بایستی بحث آبخیزداری را در این شهرستان به طور جدی پی گیری کرد.

وقتی حداقل ترین امکانات برای اطفاء حریق جنگلها وجود ندارد

هنگامی که حادثه ای در منطقه ای رخ می دهد همگان فرماندار شهرستان را مسئول می دانند اما از این موضوع غافل هستند که فرماندار از حداقل های امکانات روز هم برخوردار نیستفرماندار شهرستان دورود وجود سرعت عمل در مواجه با یک بحران را امری مهم و اساسی می داند و به خبرنگار مهر می گوید: در آتش سوزی روز جمعه منطقه ویسیان نیروهای امدادی به موقع عمل نمی کردند شاید به جای آتش سوزی ۱۵۰ هکتار تمام عرصه های جنگلی این شهرستان دود می شد.

ماشاالله نعمتی یادآور شد: هنگامی که حادثه ای در منطقه ای رخ می دهد همگان فرماندار شهرستان را مسئول می دانند اما از این موضوع غافل هستند که فرماندار از حداقل های امکانات روز هم برخوردار نیست و این واقعیت تلخی است که متاسفانه فرمانداران شهرستان های استان با آن دست به گریبان هستند.

وی با اشاره به اینکه امکانات شهرستان دورود در زمینه حفاظت از عرصه های طبیعی با نیروی انسانی فعال در این رابطه هم خوانی ندارد عنوان کرد: در این شهرستان ۹۰ هزار هکتار جنگل و مرتع وجود دارد و این در حالی است که نیروهای حفاظت کننده از این عرصه ها تنها ۱۰ نفر بوده و تجهیزات مورد نیاز در این خصوص نیز تنها یک دستگاه ماشین است.

فرماندار شهرستان دورود موضوع تهیه شناسه ای برای مشخص شدن تعداد وسائط نقلیه و نیروهای عضو ستاد مدیریت بحران در هر شهرستان را به صورت یک پیشنهاد مطرح کرد و گفت: با تدوین این شناسنامه در هنگام وقوع بحران اطلاعات درستی از تعداد نیروهای کمک رسان و تجهیزات مورد نیاز در اختیار بوده و عملیات اطفاء حریق به سرعت پیش خواهد رفت.

نعمتی بر ضرورت برگزاری مانورهای آموزشی در امر اطفاء حریق در سایر شهرستان های استان و در راستای آمادگی نیروها هنگام وقوع حریق تاکید کرد و افزود: ایجاد کارگاه های آموزشی برای نیروهای محلی و بومی منطقه ای نیز امری ضروری است.

ضرورت فرهنگسازی حفاظت از جنگلها توسط صدا و سیما

فرماندار شهرستان دلفان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بر حضور نماینده دادگستری در جلسات ستاد بحران استان تاکید می کند و می گوید: با توجه به اینکه تخریب منابع طبیعی و تجاوز به عرصه های جنگلی جرم محسوب شده باید نماینده دادگستری در این جلسات حضور داشته و نسبت به این قضیه حساسیت داشته باشد.

علی باقری با یادآوری این موضوع که حدود ۹۵ درصد از آتش سوزی های صورت گرفته در عرصه های جنگلی استان به دلیل دخالت عمدی نیروی انسانی است بیان داشت: با این تفاسیر در این خصوص با ۹۵ درصد جرم مواجه هستیم.

وی با اشاره به اینکه کار صدا و سیما فرهنگسازی است عنوان کرد: صدا و سیما فرهنگساز جامعه ما است و بنا به فرمایش مقام معظم رهبری صدا و سیما یک دانشگاه بوده لذا لازم است این دانشگاه عمومی فرهنگسازی لازم را در خصوص حفظ منابع طبیعی در دستور کار قرار دهد.

فرماندار شهرستان دلفان افزود: چه چیزی مهم تر از موضوع حفظ محیط زیست و منابع طبیعی وجود دارد که صدا و سیما بخواهد آن را نادیده بگیرد.

بنا بر این گزارش، روند آتش سوزیها در جنگلها و مراتع لرستان در حالی استمرار دارد که بر اساس اظهار نظر مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان طی سال گذشته بیش از ۳۵۰ هکتار از جنگلهای لرستان بر اثر آتش سوزی از بین رفته است.

مهرداد بهاروندی همچنین گفته بود که طی سال ۹۲ نیز بیش از هزار و ۶۸۰ هکتار از عرصه های منابع طبیعی استان لرستان دچار حریق و آتش سوزی شده است.

روند آتش سوزیها در جنگلها و مراتع لرستان در حالی استمرار دارد که بر اساس اظهار نظر مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان طی سال گذشته بیش از ۳۵۰ هکتار و در سال ۹۲ بیش از ۱۶۸۰ از جنگلهای لرستان بر اثر آتش سوزی از بین رفتآتش سوزی ها در جنگلهای بلوط قلب زاگرس در حالیست که اخیرا لرستان به عنوان یکی از سه استان اجرای مانور مقابله با آتش سوزی مراتع و جنگلها از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کشور انتخاب و این مانور در خرم آباد با حضور قائم مقام سازمان محیط زیست برگزار شد.

استاندار لرستان در این رابطه پیش از این گفته بود که برگزاری این مانور اقدامی خوب برای پیشگیری از آتش سوزی در جنگل ها و شناسایی نقاط ضعف و قوت در این زمینه است که اردیبهشت ماه امسال در استان های لرستان، گلستان و فارس برگزار شد.

هوشنگ بازوند همچنین وجود ظرفیت هزار و ۱۰۰ نفری دهیاران استان را ظرفیت مناسبی برای مقابله با آتش سوزی در جنگل ها دانست و گفت: ضرورت دارد در سال ۹۴ برنامه مدونی برای مقابله با آتش سوزی در جنگل های استان تهیه شود و در صورت نیاز از طریق تنظیم قرارداد با دهیاران از این ظرفیت برای مقابله با آتش سوزی در جنگل ها استفاده کرد.

بنابراین گزارش وقوع آتش سوزیهای گاه و بیگاه در عرصه‌های جنگلی و مرتعی، چرای بی‌رویه دام، تعرض به عرصه های طبیعی و تغییر کاربری‌ها، خسارات خشکسالی و ریزگردها، اجرای پروژه های عمرانی غیرکارشناسی و... هر کدام زخمی را بر تن زاگرس زده‌اند تا به گفته سید محمد قاسمی دبیر کارگروه صیانت از جنگلهای لرستان سالانه ۱۲ هزار هکتار از جنگلهای لرستان نابود شود.

مطابق بررسی های صورت گرفته عامل انسانی در صدر دلایل آتش سوزی جنگلهای لرستان قرار دارد به طوریکه به گفته مدیرکل منابع طبیعی لرستان ۹۰ درصد آتش سوزی ها توسط عامل انسانی در جنگلهای لرستان رخ می دهد.

بنابر بررسی های صورت گرفته سه دلیل اختلاف کشاورزان و دامداران، بی‌احتیاطی گردشگران و آتش زدن «پس چر» مزارع از عوامل آتش سوزی‌ها در سطح جنگلها و مراتع استان لرستان است.

استان لرستان در زمینه وسعت جنگلهای بلوط بعد از استان فارس در رتبه دوم کشور قرار دارد.