تنها تصویری که از «امیر کبیر» باقی مانده است

مجله مهر- عطیه همتی: باز انتشار یک عکس قدیمی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به اسم امیرکبیر و تفاوت چهره این شخص با عکس نقاشی شده و مشهور این شخصیت بزرگ باعث شد تا ماجرا را از یک پژوهشگری تاریخی پیگیر شویم که آیا واقعا این عکس متعلق به امیرکبیر است یا خیر؟

«محمدرضا بهزادی» پژوهشگری تاریخی دوباره این عکس می گوید: «عکاس این عکس آقای «ارنست هولستر» عکاس آلمانی است که همراه همسر ارمنی اش در محله جلفای اصفهان زندگی می کرد. این عکاس آلمانی بیشتر عکس هایش را از مناطق جنوبی و میانی کشور گرفته است. در حالی که امیرکبیر ساکن تهران بوده است. برخی از سایت ها ادعا می کنند که فرد داخل عکس «میرزا تقی خان عماد الملک» پیشکار ولیعهد مظفرالدین شاه در تبریز است. این در حالی است که با توجه به اطلاعات رجال شناختی من چنین کسی با این اسم آن زمان پیشکار نبوده است. همچنین اگر این عکس در تبریز گرفته شده است ربطی به ارنست هولستر ندارد. برخی نیز این فرد را «میرزا تقی خان ضیاء الملک پیشکار یکی از حاکمان یزد می دانند.»

این پژوهشگر دوره قاجار در رابطه با نوع عکاسی این تصویر می گوید: «این عکس به صورت نگاتیوی گرفته شده است اما در زمان امیرکبیر این تکنولوزی هنوز به ایران نیامده بود و عکس ها در آن زمان به دو صورت «تاکروتایپ» و «داگرتایپ» بوده است. ولی هیچ عکسی تاکنون از امیرکبیر حتی به این دو صورت نیز پیدا نشده است. تنها عکسی که از میرزا تقی خان امیرکبیر وجود دارد نقاشی است که محمد ابراهیم نقاش باشی از وی کشیده است که سند تاریخی دارد و این عکس به آن چهره شباهتی ندارد. این لباسی هم که در عکس منتشر شده در فضای مجازی مشاهده می شود مربوط به اواخر دوره ناصرالدین شاه است. چون لباس ها به مرور به سمت کوتاه شدن رفتند. در حالی که در زمان امیرکبیر عبا و قباها بسیار بلندتر بود.»

نقاشی محمد ابراهیم نقاش باشی از امیرکبیر