خبرگزاری مهر، گروه استانها: صنایع‌دستی و سوغات همیشه می‌تواند در کنار جاذبه‌های گردشگری فراوان در ساختن خاطراتی خوش برای هم‌وطنان نقشی مهم ایفا کند اما این تولیدات در بین مردم کویرنشین دیار قومس جایگاه ویژه‌ای دارد چراکه صنایع‌دستی این مردمان سخت‌کوش بازندگی سخت کویری آن‌قدر عجین است که گویی ملغمه‌ای از ساده زیستی، نیاز، سخت‌کوشی، دستان پینه‌بسته و زحمت را به نمایش می‌گذارد.
استان سمنان تولیدات و صنایع‌دستی فراوانی دارد که از گلیم و جاجیم و حصیر، تا سفال و سرامیک و سوغاتی‌هایی مانند انجیر، گردو، نان کاک، فطیر و کماچ هرکدام برای خود داستانی روایت می‌کنند از ساده زیستی مردم دیار معلمان دین و اخلاق و استان ادب و علم و معنویت و نوروز شاید بهترین فرصت برای شناساندن این دست‌ساخته‌های مردمان عاشق دیار خوبان به هم‌وطنان باشد.
هم‌وطنانی که از راه‌های دور و یا نزدیک زائر امام هشتم شیعیان(ع) هستند و بالغ‌بر ۶۰۰کیلومتر از مسیر راهشان را در کهن دیار قومس میهمان هستند و چه چیزی بهتر از سوغات مردم استان تا فرح‌بخش دل‌های خسته مسافران باشد در ایوانکی، آرادان و گرمسار و مهدی‌شهر تا سمنان و دامغان، شاهرود و بسطام و میامی و بیارجمند همه و همه می‌توانند خاطره ساز شیرین‌کامی مسافران و زائران باشد.
شاید بهترین افتخار را در این میان مردم استان سمنان دارند که می‌توانند خادمان زائران امام رضا(ع) باشند و در تازه ساختن گلوی هم‌وطنان و شیرینی کامشان نقشی داشته باشند و چه‌بسا خدمت‌رسانی به زوارش از کار در کفشداری صحن‌های نورانی حرم مطهر، کمتر نباشد.
سوغات استان سمنان چیست
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان سمنان درباره سوغات این استان، توضیح می‌دهد: برای معرفی کامل و جامع از سوغات و صنایع‌دستی استان سمنان می‌بایست ابتدا این تولیدات را به تفکیک شهرستان‌ها و منطقه تولیدشان تقسیم‌بندی کرد چراکه دیار قومس دارای صنایع‌دستی و سوغات بسیاری است که هرکدام برای خود جذابیت‌هایی دارند.
حسین خواجه بیدختی افزود: پسته، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی، پارچه قلمکار و نان‌هایی مانند فطیر و حلوا و شیرمال ازجمله مهم‌ترین سوغات شهرستان دامغان هستند که در کنار رشته برشته که ترکیبی از آرد برنج و شکر و روغن است، می‌تواند برای مسافران نوروزی حلاوت خاصی را تداعی کند.
وی در ادامه بیان داشت: همچنین انگور، قیسی، زردآلو، برگه، گلیم، جاجیم، نمد، زردوزی، سفال و سرامیک، دست بافته‌های سنتی، چرم‌دوزی، معرق و منبت، فطیر، کاک و شیرمال ازجمله سوغات شاهرود و بسطام هستند که برکنار نان قندی و نقل و آب‌نبات می‌تواند بهترین یادگاری‌ها را از این دیار برای مسافران به‌جای بگذارد.
سمنان استان سوغات و صنایع‌دستی
مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان درباره سوغات دیگر شهرهای این استان نیز، توضیح داد: علاوه بر خربزه و انار گرمسار که بسیار معروف هستند، گلیم، زردوزی، سفالگری، درودگری، منبت و معرق از دیگر صنایع‌دستی گرمسار هستند که می‌توانند در جذب گردشگر بسیار مؤثر باشند.
خواجه بیدختی درباره شهرستان سمنان نیز، گفت: گلیم، جاجیم، نمد، سفال و سرامیک، نان چای، شیرمال و کماچ، انجیر و گل نرگس ازجمله سوغات و صنایع‌دستی سمنان است که هرکدام از آن‌ها می‌تواند جاذبه گردشگری یک شهر به‌تنهایی باشند.
وی افزود: همچنین قالی، گلیم، جاجیم، محصولات لبنی، گلیچ، زردوزی، آلو و گردو ازجمله سوغات و صنایع‌دستی مردم مهدی‌شهر و اهل سنگسر است که می‌تواند در کنار طبیعت زیبای این شهرستان در جذب گردشگر به این شهرستان مؤثر باشد.
لباس‌های محلی استان سمنان بر تن بهار
از زیبایی‌های جای‌جای ایران اسلامی سخن گفتن بدون نوشتن از لباس‌های محلی خالی از لطف است لباس‌هایی که گویی زیبایی تمام طبیعت در تاروپودشان نقش بسته است و هرکجا که پای می‌گذارند زیبایی چشم‌نوازی را به همراه می‌آورند گل‌های بهاری دامان طبیعت نقشی بر دامان پرمهر شیر زنان سمنان نیز زده است و ردای مردان دیار قومس به رنگ خاک کویر دشت‌های پرصلابت نقشی زیبا بر چهره سمنان می‌کشند.
چارقد برای بانوان و چوقا برای مردان نام‌هایی جدانشدنی در فرهنگ‌عامه دیار قومس هستند پوشاکی زیبا و نمادی از اصالت و سادگی مردمان کویرنشین استان سمنان که معمولاً با نخ و موی بز بافته و ساخته می‌شدند و بر تن زنان و مردان روزها دیروز سمنان جلوه‌ای خاص داشتند.
پوشاک مردم استان سمنان نمادی از سادگی دل‌های کویری‌شان است اما امروز متأسفانه به دلیل گسترش زندگی ماشینی کمتر این قبیل البسه به چشم می‌خورد اما شاید معروف‌ترین لباس ای دیار قومس را مردان وزنان روستاهای سمنان، مهدی‌شهر و ایل سنگسر بر تن داشته باشند لباس‌های بلند و معمولاً قرمزرنگی به نام کژین شوی و یا سرگیرا که هنوز هم بر تن برخی زنان ایل می‌توان مشاهده کرد.
سرپوش کژین اما قطعه‌ای بر لب چانه نیز به همراه دارد که مَکِنه گفته می‌شود و پارچه ابریشمی سه متری چارقد را بر سر محکم می‌کند همچنین طبق رسمی کهن، بانوان نوعروس جوان و خانم‌های متأهل از مَکنه های با پارچه قرمزرنگ استفاده کرده و دختران جوان و خانم‌های مجرد از مکنه با پارچه به رنگ سفید و یا کرم‌رنگ استفاده می‌کردند.
فراخ شوال سر پاره دار، دیگر لباس یا دامنی است معمولاً برای استفاده در مراسم عروسی و میهمانی توسط خانم‌های متأهل استفاده‌شده و دختران جوان از نمونه‌های گل‌دار استفاده می‌کنند. طول تقریبی پارچه مورداستفاده در اکثر این نوع دامن‌ها در حدود ۳۰متر است که به‌صورت بسیار پرچین دوخته‌شده است.
لباس زنان شاهرودی به زیبایی طبیعتشان است
لباس مجلس زنان در شرق استان سمنان نیز رنگ و لعابی طبیعت‌محور دارد مانند سایر نقاط کشورمان طرح‌های استفاده‌شده در لباس‌های محلی این شهرستان نیز ریشه از طبیعت دارند و به نحوی بازندگی روزمره مردمان سخت‌کوش این شهرستان گره‌خورده‌اند.
چارقد رکن اصلی لباس زنان شاهرودی است که با پیراهنی به نام شوی، مزین می‌شود که با شریتِ و جلیقه‌ای معمولاً مخملی و به رنگ تیره که با سکه تزئین می‌شود، کامل شده و نمایی زیبا را به وجود می‌آورد برای مردان این دیار نیز ردا و کلاه گوشی، گالش و چارق تعریف‌شده است که هرکدام زیبایی و نمای خاصی به‌ظاهر مردمان این شهرستان می‌بخشد.
یکی از زیبایی‌های لباس‌های محلی شاهرود، متعلقات این لباس‌ها است که معمولاً از آن آویزان می‌شود محفظه‌هایی برای نگهداری سکه، خرما، آب‌نبات و ... که آن روزگار جزء لاینفک لباس بانوان و به‌ویژه مادربزرگان بوده است که «کَمِروَند» شامل پارچه‌ای سفید برای بستن به کمر یا «شِلوار» ازجمله آن‌ها است.
شاهرودی‌ها پاپوش‌های زیبایی نیز دارند که کماکان در برخی مناطق به‌ویژه توسط چوپانان کوه‌های بخش شمالی این شهرستان استفاده می‌شود چیزی شبیه به گالش که با الهام از پاپوش‌های بلند خراسانی از یک کفی که این روزها از لاستیک خودرو تهیه می‌شود و یک و نیم متر پارچه معمولاً قرمز و یا قهوه‌ای ضخیم تشکیل‌شده و تا زانو را می‌پوشاند.
آداب‌ورسوم محلی بر تن بهار جلوه‌ای زیبا دارد
لباس‌های محلی به همراه آداب‌ورسوم مردم دیار سمنان مانند دیگر نقاط ایران‌زمین این روزها با فرارسیدن نوروز حال و هوا و رنگ و لعاب ویژه‌ای دارد رسومی مانند گل هاکنی مجن که زنان این روستا با رفتن به کوه و فراهم آوردن خاک رس برای تهیه کاه‌گل تازه و زیباسازی مجدد دیوارهای خانه که از اعماق دل‌های ساده‌زیست مردمان دیار خوبی‌ها نشات می‌گیرد.
آداب‌ورسومی که برخی اوقات به زلالی دل‌های پارک مردم دیار استان سمنان است مانند کوزه شکن نوروزی که مردمان نقاط شرقی ویار قومس، با رفتن بر لب جوی کوزه‌های ترک‌خورده و کهنه را می‌شکنند و برای سلامتی خود و خانواده‌شان دعا می‌کنند و یا شوچره، یل شب‌نشینی امروزی که کرسی و داستان و فال حافظ همدم شب‌های مردمان کویری استان بوده تا شب‌های سرد را در کنار کانون گرم خانواده‌شان به صبح برسانند.
همچنین است که اوسانه خوانی در میامی و بسطام در بهاران روزگار، رواج دارد و افسانه‌های بسیار توسط بزرگان و موی سپیدان خانواده برای نوجوانانی که معمولاً هاج و واج از رشادت‌های پهلوانان این افسانه‌ها تنها خیره می‌نگرند، خوانده می‌شود و چه کسی می‌داند لذت شنیدن یک اوسانه قشنگ با علم به اینکه این‌چنین داستان‌ها از رشادت‌های ایرانیان تنها در قاب قصه می‌گنجد، چه لذتی دارد.
بهار یک‌بار دیگر میهمان استان سمنان است استانی که سخاوتمندانه میزبان زائران امام رضا(ع) و مسافران نوروزی است مسافرانی که قصد سفر دارند و در شمال شرق ایران به هرکجا سفر کنند، می‌بایست میهمان مردم دیار قومس باشند مردمی بادل‌های کویری که افتخارشان میزبانی از هم‌وطنان عزیز در نوروز است.
نظر شما