خبرگزاری مهر، گروه استان ها- مهری شیرمحمدی: سروی غول پیکر در استان گیلان وجود دارد که به روایتی هزار سال و به روایتی سه هزار سال است که در این خطه نفس می کشد. خیلی ها به دیدنش رفته اند. از ناصرالدین شاه قاجار گرفته (۱۲۵۰ش) تا نیکتین، کنسول روس (۱۳۰۰ش). شاه قاجار در سفرنامه فرنگش آورده که در زیر این درخت غول پیکر عصرانه خورده و موزیسین هایی -که لای شاخ و برگ های درخت مخفی شده بودند- برایش موسیقی نواخته اند.
درخت نذر کرده و مقدس
سرو روستای هرزویل در مسیر خیل مسافرانی است که به دیدن طبیعت گیلان می آیند ولی بیشتر مسافران منجیل از توربین های بادی و سد سفید رود عبور کرده و کمتر به دیدن اَبَرسرو هرزویل می روند.
با اینکه درخت را در حصارهای فلزی محبوس کرده اند ولی تنومندی و قطوری اش را می توان از پشت حصار ها دریافت.
پارچه هایی که به نیت حاجت خواهی به شاخه های این درخت بسته شده، در بادهای عصرگاهی منجیل به این سو و آن سو تاب می خورد و بیننده را به یاد افسانه درخت گیسو می اندازد.
یکی از اهالی هرزویل که در نزدیکی این درخت مغازه دارد؛ در این باره به خبرنگار مهر توضیح می دهد: از قدیم سرو هرزویل برای مردم منطقه قداست داشت، مردم به نیت حاجت خواهی به شاخه های درخت پارچه های سبز می بستند و یا داخل شکاف های تنه و شاخه های درخت سکه فرو می کردند.
وی می افزاید: از وقتی محیط زیست دور تا دور درخت را حصار کشیده، مردم کمتر به شاخه ها دسترسی دارند و به فنس های فلزی نخ می بندند.
در سال های اخیر اطراف این ابر درخت، واحدهای مسکونی زیادی ساخته شده است. این روند به خصوص بعد از زلزله سال ۶۹ منجیل شدت بیشتری گرفت.
به گفته یکی دیگر از اهالی هرزویل، بافت قدیم روستا در زلزله به شدت تخریب شد و اهالی برای سکونت به بخش های بالاتر و نزدیک چشمه و درخت مهاجرت کردند.
حالا هرزویل جدید در جایی ساخته شد که قبلا باغ های زیتون و گردو بود. ساخت و ساز جدید در حریم درختی که ثبت ملی شده است، ممکن است به این اثر طبیعی آسیب بزند. نفوذ سیمان و پس آب منازل مسکونی به ریشه های درخت، مهمترین نگرانی دوستداران این درخت است.
سرو «زردشت» یا ابردرخت «هرزویل»
یکی از مسافران بازدید کننده، اطلاعات اندکی در مورد این درخت در فضای مجازی خوانده و حالا به قصد دیدن این درخت، مسیر پادگان منجیل را به سمت روستای کوهستانی هرزویل کج کرده است.
علی خرسندی درباره عظمت این درخت به خبرنگار مهر می گوید: دیدن این درخت مرا به یاد سرو معروف زردشت انداخت که در کاشمر کاشته بود و بعدها به دستور خلیفه بغداد قطع شد. نوشته اند، تا سال ها حمام های بغداد را با هیزم آن گرم می کردند.
وی می افزاید: وقتی این مطالب را در تاریخ بیهق ابن فندوق خواندم به نظر افسانه می رسید ولی دیدن این درخت نشان می دهد چنین درختانی وجود داشته اند.
سمانه خمسه نیز از زنجان برای دیدن سرو هرزویل آمده است. استواری این درخت او را شگفت زده کرده و به خبرنگار مهر می گوید: در مسیر راه منجیل به هرزویل چناهاری تنومندی دیدم که در اثر بادهای منجیل کج شده اند برایم عجیب است که این درخت در طی این سالها، چگونه اصلا خم نشده است.
ایجاد محدودیت‌های حفاظتی برای سرو هرزویل
رئیس اداره محیط زیست شهرستان رودبار درباره این اثر طبیعی ملی به خبرنگار مهر توضیح می دهد: سرو کهنسال هرزویل، یکی از یادگاران طبیعی استان گیلان است که در ۳۰ شهریور سال ۱۳۶۶ از سوی شورای عالی محیط زیست به عنوان اثر ملی به ثبت رسیده است.
با اینکه تابلوی نصب شده در نزدیک درخت به بازدیدکنندگان یادآور می شود که سن درخت سه هزار سال است، اما بهروز آژند سن درخت را هزار سال عنوان می کند و می گوید: کارشناسان محیط زیست در سال ۱۳۶۶ به وسیله دستگاه مخصوصی سن درخت هرزویل را هزار سال تخمین زده اند. همچنین ارتفاع این درخت ۳۰ متر و قطر تنه آن ۴.۴۰ متر می باشد.
وی در پاسخ به این سئوال که «با توجه به ساخت و سازهای حریم این درخت چه راهکارهایی برای حفاظت از آن اندیشیده شده»، خاطر نشان می کند: اطراف درخت فنس کشی شده و برای اطراف درخت با محیط ۰.۰۶ هکتار محدوده حفاظتی در نظر گرفته شده است و یکی از محیط بانان منطقه مرتب وضعیت درخت را رصد کرده و اجازه آسیب رساندن به درخت را نمی دهد.
ظرف سه سال اخیر، در اطراف این درخت بخصوص در محدوده خیابانی که بنام سرو نامگذاری شده، ساخت و سازهای زیادی صورت گرفته است. با اینکه سرو هرزویل در مرتفع ترین نقطه هرزویل است؛ اما ارتفاع بناهای جدید مانع از دید کامل درخت می شود. آژند پرسش مهر درباره چرایی وضع نشدن محدودیت های ساخت و ساز در اطراف درخت، را بی پاسخ می گذارد و تنها یادآور می شود: زمین های اطراف جزو املاک شخصی است و عملا شورا و شهردار می باید چنین محدودیت هایی را اعمال کنند.
غربت اَبَر سرو گیلان
تنها وسیله معرفیِ این درخت در مسیر مسافران، تابلوی رنگ و رو رفته ای است که در سمت راست جاده ورودی منجیل نصب شده است. ابعاد آن به اندازه ای نیست که معرف سرو غول پیکر باشد.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان رودبار در این باره می گوید: اداره راه شهرستان محدودیت های ابعاد برای نصب تابلو درنظر گرفته است.
وی معتقد است سرو هرزویل آنقدر معروف هست که بی تابلو هم مردم به دیدنش بروند.
خارج کردن چهارکیلو سکه از داخل شکاف های درخت
محیط بان حافظ سرو هرزویل در باره حفاظت از این درخت به خبرنگار مهر می گوید: تاچند سال پیش مهمترین نگرانی ما نوشتن یادگاری، فروکردن اشیاء تیز به تنه درخت و روشن کردن آتش زیر سرو بود که خوشبختانه با پیگیری های مکرر محیط زیست اطراف درخت فنس کشی شد.
کیانوش تقویمی پور با اشاره به اعتقادات مردم به این درخت توضیح می دهد: اهالی برای درخت نذر می کردند و سکه های فلزی داخل شکاف فرو می کردند. مدتی پیش و پس از چند ماه تلاش، به کمک یکی از همیاران محیط زیست، حدود چهار کیلو سکه از تنه درخت خارج کردیم و هنوز هم این سکه ها موجود است.
وی به کم کاری شهرداری و شورای هرزویل در مورد معرفی و حفاظت از این درخت اشاره می کند و می افزاید: قبلا شهرداری تمام اطراف تنه درخت را بتن سیمانی کرده بود و محیط زیست تلاش زیادی کرد تا تمامی بتن های سیمانی را از حریم درخت بردارد.
این محیط بان از سرکشی مداوم به این درخت سخن گفته و اظهار می کند: شخصا آبیاری و مبارزه با آفات این درخت را برعهده دارم و اجازه نمی دهم شاخه های درخت دچار شکستگی و آسیب توسط دیگران شود.
تقویمی پور همچنین در مورد سرریز پس آب خانگی در رودخانه نزدیک درخت می گوید: قبلا پس آب خانگی داخل رودخانه نزدیک درخت می ریخت ولی در حال حاضر مشکل فاضلاب نداریم زیرا پس آب منازل لوله کشی شده و داخل رودخانه نمی ریزد.
وی توضیح می دهد: محیط زیست به طور قانونی نمی تواند محدودیت های بیشتری در راستای حفاظت از این درخت در نظر بگیرد به همین دلیل بارها از شهردار و شورای هرزویل خواسته ام تا با نصب تابلوهایی در مسیر دسترسی، هم این درخت را بیشتر معرفی و هم با دریافت ورودی برای منطقه، ایجاد درآمدزایی کنند ولی تاکنون اقدامی نشده است.
به هر حال آنچه از شواهد پیداست، یکی از پدیده های کهن طبیعی و ملی در مهجوریت به سر می برد. اَبَر سرو هرزویل نیازمند معرفی و توجه بیشتر بوده و مدیران در برابر حفظ و حراست از این میراث ماندگار مسئول هستند.
نظر شما