قلک‌شکنی؛ آیین محرمی مردم مازندران/ نذرهایی که صرف سوگواری می شود

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: قلک شکنی از آیین‌های ویژه ماه محرم است که هرساله هم‌زمان با آغاز این ماه در برخی شهرهای استان برپا می‌شود. مراسم با پهن کردن پارچه‌های سبز در وسط حسینیه، چیدن قلک‌ها و با نشستن افراد بزرگ و کوچک دور این پارچه شروع می‌شود که در ابتدای دو قلک سفالی توسط پیر غلامان شکسته و مابقی قلک پلاستیکی توسط مردم پاره می‌شود و شروع به شمارش نذورات جمع‌آوری‌شده می‌کنند.

طبق این آیین سنتی هرساله از شب اول محرم تا اربعین حسینی به مدت 4 روز قلک‌هایی برای نذورات و کمک‌های مردمی بین اهالی توزیع می‌شود و کمک‌های مردمی صرف نذورات خرج شب هفتم ماه محرم و هزینه‌های جاری می‌شود.

هم‌زمان با محرم آیین‌های عزاداری و سنتی مازندرانی‌ها که بیانگر عشق و ارادتشان به سالار شهیدان است اوج می‌گیرد و قلک شکنی از آیین‌های ویژه ماه محرم است که هرساله هم‌زمان با آغاز این ماه در برخی شهرهای استان برپا می‌شود.

قلک شکنی، آیین عاشورایی مازندران

قلک شکی از رسوم عاشورایی اهالی بربری محله شهرستان قائم‌شهر بوده که از هشت سال پیش تاکنون رواج داشته و هرسال باشکوه‌تر از سال قبل برپا می‌شود و این آیین امسال نیز هم‌زمان با شب اول ماه محرم با حضور مداحان، پیر غلامان و عزاداران حسینی برگزار شد.

مردم مازندران از دیرباز در دهه محرم و عاشورای حسینی با توجه به ویژگی های اجتماعی و فرهنگی مناطق مختلف، با شیوه های گوناگون به سوگواری و عزاداری می پردازند و یکی از شیوه های متداول اجرای برنامه های آیینی و سنتی نظیر قلک شکنی و نخل گردانی است.

لزوم ترویج آیین های سنتی عزاداری

تاکید همه کارشناسان و مبلغان مذهبی همزمان با شروع ماه محرم، پرهیز از بدعت ها و توجه به آیین های سنتی عزاداری در ماه محرم است و حجت‌الاسلام ناصرشکریان مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن عرض تسلیت فرارسیدن ماه محرم اظهار داشت: ماه محرم، و عبرت‌های قیام سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) یک فرصت مناسب و استثنایی برای بصیرت افزایی جامعه، تبیین توطئه‌ها و دسیسه‌های دشمنان و چگونگی مقابله با آن‌هاست.

حجت‌الاسلام شکریان در ادامه تصریح کرد: مبلغان در سخنرانی‌ها و سایر برنامه‌های عزاداری سالار شهیدان در ایام ماه محرم، در محتوا بخشی سخنرانی‌های خود اهتمام بیشتری داشته باشند.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه ضمن تأکید بر اینکه دنیای اسلام و جامعه اسلامی امروز  نیازمند انتقال ارزش‌ها و مفاهیم ناب عاشورا و اهداف متعالی امام حسین(ع) و یاران باوفایش است خاطرنشان کرد: ارائه و معرفی الگوهای صحیح و نمونه فرهنگ اسلامی و آثار متنوع فرهنگی دینی، نرم‌افزارهای مذهبی، تبیین شیوه‌های صحیح عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع) و روشنگری مردم جامعه مهم‌ترین برنامه‌ها برای تبیین عبرت‌های عاشورایی است.

سردار محمود میرفیضی فرمانده انتظامی مازندران نیز ماه محرم را بهترین و مهم‌ترین عامل کنترل آسیب‌های اجتماعی در جامعه عنوان کرد و افزود: محرم به تنهایی با توجه به فرهنگ‌ها و مراسم‌هایی که برگزار می‌شود موجب کنترل آسیب‌ها می‌شود به طوریکه مشاهده شده در این ماه ورودی پرونده‌های جرائم از قبیل سرقت، انواع نزاع و ... در محاکم کاهش داشته است که این‌ها همگی از تاثیرات این ماه است.

فرمانده انتظامی استان مازندران، با اعلام اینکه ناجا همگام با مردم، هیات ها و همه که می‌خواهند این حماسه باشکوه را برگزار کند، همراه است، یادآور شد: حرکت‌های سنتی عاشورا و محرم شامل پیام؛ ایثار، شهادت، جهاد و ترجمان اسلام ناب محمدی است.

میرفیضی، اظهار کرد: قیام امام حسین (ع) نه برای بی آبی و نه اسارت اهل بیت بود بلکه به خاطر وضعیت امروز ما بود و امام حسین (ع) از خود گذشت تا به ما بگوید که اگر می‌خواهید پیرو ما باشید چه کاری باید انجام دهید.

وی، با بیان اینکه ما در استان وظایفی بر عهده داریم ادامه داد: در هیئات و مراسم‌های سوگواری حسینی به موضوعاتی همچون جنگ نرم، عفاف و حجاب و دین زدایی در خلال ذکر مصیبت، سخنرانی روسای هیئات و... پرداخته شود.

بیرق های عزا در مازندران برافراشته شد

از پرچم‌های یا حسین (ع) و یا ابوالفضل (ع) برافراشته بر فراز درب مغازه‌ها، تکیه‌ها و مساجد و ... می‌توان قصه عشق دیرینه‌شان را به سالار دل‌ها خواند و اینک محرم را بهانه‌ای قرار داده‌اند تا نامشان را دوباره در لیست ارادتمندان به اهل‌بیت ثبت و ضبط کنند.

چادرها، تکیه‌ها و ایستگاه‌های صلواتی در گوشه‌کنار شهر بناشده است، مردم جنب‌وجوش خاصی به خود گرفته‌اند و عشق به امام حسین (ع) سینه‌به‌سینه و نسل به نسل به آنان منتقل‌شده و اکنون میراث دار عشقی کهن شده‌اند.

بچه‌ها زنجیر به دست با سربند یا حسین (ع) و یا ابوالفضل (ع) به‌سوی مساجد و تکایا روانه می‌شوند، چراکه از زمانی که چشم‌باز کرده‌اند هرساله نام حسین (ع) را بر زبان و دل جاری کرده‌اند و لالایی کودکانه‌شان نیز عشق به این خاندان بوده است.

وقتی وارد شهر می‌شویم، در گوشه و کنار شهر، مردم با خانواده‌هایشان به‌سوی مساجد و دسته‌های عزاداری می‌روند و در گوشه‌ای نیز جوانانی به چشم می‌آیند که ایستگاه‌هایی به پا کرده‌اند و چایی و شربت با ذکر صلوات توزیع می‌کنند. به‌راستی این چه شورش و چه عزا و چه ماتم است، و این  " حسین " کیست که یکدل نه بلکه یک جهان دل عاشق و شیدای او هستند.