خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه-میلاد امینی موحد: یکی از مهمترین مسائلی که در بزنگاه می تواند در تصمیم گیری کلان جامعه موثر باشد، مساله تفکیک حقوق فردی از حقوق اجتماعی است.
بدون شک هر فرد در جامعه حقوقی شخصی دارد که باید از جانب دیگر افراد جامعه بدان احترام گذاشت و از طرفی افراد جامعه نیز حقوقی دارند که هر فرد می بایست به آنها ملتزم باشد.
اینکه چه غذایی بخوریم و ازچه رنگی خوش مان بیاید یا طرفدار کدام تیم فوتبال باشیم و یا حتی از پیروان کدام آئین باشیم و امثال این موارد همه از نمونه های حقوق فردی هر شخص در جامعه است.
از طرفی تلاش در جهت رشد و بالندگی جامعه، التزام به قانون و مقررات جامعه و امثال این موارد نیز حقوقی است که جامعه برعهده فرد می گذارد.
انتخابات بعنوان مهمترین عرصه حضور مردم در صحنه تصمیم گیری برای تعیین سرنوشت خویش در جوامع مردم سالار شناخته می‌شود، در نتیجه، انتخاب کاندیداهای مورد نیاز برای نشستن بر کرسی مسئولیت‌ها اهمیتی معادل تعیین آیندة یک نظام و مملکت را دارد.
در فقه امامیه و مذهب شیعه تعیین سرنوشت مردم به دست خود مردم بعنوان یک اصل مسلم و غیر قابل خدشه پذیرفته شده است. در واقع مردم مختارند تا با اراده ی خویش و با تشخیص مصالح و مفاسد خود حاکمان جامعه را تعیین کنند و اموراتشان را اداره نمایند.
این امر در صدر اسلام و در زمان ائمة معصومین (علیهم السلام) و در طول دوران حاکمیت خلفای بنی امیه و بنی عباس و حتی بعد از آن، در بیعت مردم با خلفا متجلی می شد.
همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) و با رای مستقیم مردم به مدل جمهوری اسلامی، این اراده ی مردمی به شکل جدیدی و در قالب رفراندوم متبلور گشت.
تشکیل جمهوری اسلامی که نظامی مبتنی بر مردم سالاری دینی است، نشانگر اهمیت اراده و تصمیم مردمانِ این سرزمین در تعیین سرنوشت جامعه خویش است. لذا بعد از استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بصورت میانگین هر ساله یک انتخابات برای تعیین رئیس جمهور، نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، شورای های اسلامی شهر و روستا و … برگزار گردیده است.
اگر چه هر فرد در جوامع مردم سالار نیز از حق رای برخوردار است اما «حق رای» در جامعه مردم سالار به تنهایی از حقوق فردی شمرده نمی شود بلکه آن را بعنوان یکی از مهمترین حقوق جامعه نسبت به افراد نیز مطالبه می کنند. متاسفانه این روزها مشاهده می شود برخی تلاش کرده تا «حق رای» را همچون شرکت در یک نظر سنجی صرفا حقی فردی و شخصی قلمداد کنند حال آنکه نتایج حاصله از حق رای در نظرسنجی با نتایج حاصله از حق رای در انتخابات زمین تا آسمان با هم متفاوت است.
با اندکی تامل در تاریخ جهان اسلام براحتی به این نتیجه خواهیم رسید که چه بسیار انتخابات هایی که بدلیل عدم توجه شرکت کنندگان به حقوق جامعه اسلامی؛ مردم را به ناکجا آباد بردند.
از انتخابات سران سقیفه گرفته تا رای دادن سپاهیان امیر مظلوم حضرت علی بن ابی طالب به "ابو موسی اشعری" همگی گواه بر این موضوع هستند که صاحبان آراء در موارد مذکور بدون توجه به جامعه و تاثیری که رای آنها در آینده دیگر افراد می گذارد پا در ای عرصه انتخابات نهاده اند.
در جامعه ای که افراد با رعایت منافع شخصی خویش اقدام به انتخاب جانبدارانه یا اکتفاء به رای ممتنع و حتی عدم شرکت در انتخابات می کنند، هیچ گاه رشد و بالندگی دیده نخواهد شد،چرا که مسئولیت های جامعه جولانگاه مدیرانی ناکار آمد خواهد شد.
پس کسانی که «حق رای» دارند می بایست توجه داشته باشند که این امر از طرفی حقی است که جامعه در اختیارشان گذاشته و از طرفی حق جامعه و تکلیفی است که باید به بهترین نحو ممکن انجام شود. بیایید آرائی را که در صندوق های رای و انتخاب هایی را که در آن می نویسیم بدون چشم داشت های حزبی و ناپاک قرار دهیم.
در جامعه توسعه یافته؛ افراد متخصص و متعهد هستند که می توانند با رای پاک مردم به مسئولیت های کلان نقش آفرینی کنند. یادمان باشد خداوند وضع و حال هیچ جامعه ای را عوض نخواهد کرد مگر آنکه انسانها خودشان وضع و حال شان را تغییر دهند.[1]
توجه به این نکته که «رای دادن هم حق فردی است و هم تکلیفی اجتماعی» نه تنها موجب دقت نظر افراد جامعه در انتخاب اصلح می شود بلکه جامعه را روزبروز بسوی انتخاب مدیران شایسته رهنمون می کند.
[1] انّ الله لایغیّر ما بقوم حتّی یغیّروا ما بانفسهم
نظر شما