چادرهای فلسطین در قلب دانشگاههای آمریکا؛ دانشجویان چه می‌خواهند؟

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: اعتراض گسترده دانشجویان آمریکایی درحالی در آمریکا اوج گرفته که این کشورسرگرم رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ است.

با وجود واکنش‌های خشونت‌بار مسئولان دانشگاه‌ها و نظامیان آمریکایی علیه دانشجویان اما پس از هفته‌ها، اعتراضات دانشجویی همچنان در صدر مهمترین رویدادهای این کشور است. اعتراضاتی که تاکنون منجر به دستگیری بیش از ۲۹۰۰ دانشجو در ۵۷ کالج و دانشگاه این کشور شده است.

طبق گزارش رسانه‌های بین‌المللی، درحالی که از زمان آغاز جنگ در غزه در اکتبر گذشته، بیش از ۳۵۰۰۰ فلسطینی که بیشتر آنها کودکان و زنان بودند، جان خود را از دست داده‌اند، افکار عمومی در جهان در واکنش به جنایات رژیم صهیونیستی در هفت ماه گذشته تغییر کرده و دانشجویان آمریکایی بزرگترین اعتراضات دانشگاهی از دهه ۱۹۶۰ را درحمایت از مردم غزه و فلسطین رقم زده‌اند.

واکنش به اعتراضات دانشجویان

رؤسای دانشگاه‌ها به‌جای پرداختن به خواسته‌های دانشجویان که در مسیری کاملاً آرام و با حسن نیت، مطرح شده بود، مجوز ورود پلیس با تجهیزات ضد شورش به محوطه دانشگاه‌ها را دادند. نیروهای پلیس در ایالات مختلف آمریکا نیز با این مجوز در روندی کاملاخشونت بار تمام تلاش خود را برچیدن چادرها و حمله به دانشجویان و دستگیری صدها نفر از آنها و نیز سرکوب کامل این جنبش به کار گرفته است.

البته در برخی دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه نیویورک(NYU) در روز ۲۲ آوریل، اعضای هیئت علمی دانشگاه با ایجاد زنجیره‌ای در اطراف چادرهای دانشجویان معترض ضمن اعلام همبستگی با آنها در قبال حملات پلیس دفاع کردند که با ضرب وشتم نیروهای پلیس و بازداشت روبه رو شدند. پس از آن، اعضای هیأت علمی چندین بخش این دانشگاه نامه‌هایی به رئیس دانشگاه نوشتند و مداخله پلیس را در امور دانشگاه محکوم کرده و آن را «لکه‌ای ننگ» خواندند.

در برخی دانشگاه‌های دیگر مانند ویسکانسین مدیسون Wisconsin-Madison نیز گروهی از اعضای هیأت علمی دانشگاه در خط مقدم اعتراضات قرار داشتند و درگیری پلیس با معترضان از این خط شروع شد.

آیا چادرهای معترضان برچیده می‌شود؟

مسئولان دانشگاه‌ها ودولت آمریکا امیدوارند تا همزمان با نزدیک شدن به پایان فصل بهاره فعالیت دانشگاه‌ها، روند و شدت جریان اعتراضات دانشجویی به سردی بگراید. برخی از رؤسای دانشگاه‌ها نیز اعلام کرده‌اند که کمیته مشترکی با دانشجویان برای گفت وگو در جمع کردن کمپ‌های اعتراضی به دلیل شروع شدن فصل امتحانات خبر داده‌اند. این درحالی است که بسیاری از تحلیلگران و ناظران بین‌المللی اذعان کردند: شیوه جدید اعتراضاتی که علیه اسرائیل در چند هفته اخیر در مراکز دانشگاهی آمریکا شکل گرفته، بیش از سایر اعتراضات در جهان توجه افکار عمومی و رسانه‌ها را به خود جلب کرده و تل آویو را بیش از گذشته منزوی کرده است.

نشریه پولیتیکو در این زمینه نوشت: از نگاه این دانشجویان، دانشگاه معاصر جایی نیست که الهام‌بخش تغییر یا ساختن فردایی بهتر از طریق آموزش عالی باشد. تغییرات صرفاً به منافع سیاسی و اقتصادی وابسته است. بنابراین، آنها درصدند تا خود در این زمینه اقدام کنند. این نشریه در گزارش خود با عنوان «در دانشگاه‌ها چه می‌گذرد» به تحولات غزه اشاره کرد و گزارش داد: «ما در بحبوحه گسترده‌ترین ناآرامی‌های دانشگاهی از دهه ۱۹۶۰ به سر می‌بریم. طبق این گزارش، اعتراض‌ها در محوطه دانشگاه تشدید شده است، چادرهای طرفدار فلسطینی‌ها نه تنها از دانشگاهی به دانشگاه دیگر بلکه به مکان‌های عمومی در آمریکا، از جمله پارک میدان واشنگتن هم رسیده است. علاوه براین تاکنون دستکم در بیش از ۳۰ دانشگاه، درگیری مستقیم پلیس با دانشجویان و سرکوب افراد معترض در رسانه‌ها گزارش شده است.

دانشجویان متعدد در گفت‌و گو با رسانه‌های بین المللی تاکید کرده‌اند: در چند ماه گذشته، تعداد بیشتری از دانشجویان نسبت به سال‌های گذشته درگیر فعالیت‌های سیاسی دانشگاهی درحمایت از فلسطین شده‌اند و در صورتی که این روند تداوم یابد تعداد بیشتری از دانشجویان به جنبش اعتراض علیه اسرائیل در دانشگاه‌ها خواهند پیوست، موضوعی که به هیچ عنوان خوشایند مسئولان دانشگاه‌ها و دولت آمریکا نیست. ایالات متحده برای مدت طولانی نزدیک‌ترین متحد اسرائیل بوده و سالانه حدود ۳.۸ میلیارد دلار کمک نظامی به این رژیم ارائه می‌کند. منتقدان این حمایت و همچنین میلیاردها دلار کمک اضافی مورد استفاده برای تقویت جنگ علیه غزه و فلسطینی‌ها از زمان شروع آن در اکتبر را محکوم کرده‌اند.

چرا دانشجویان آمریکایی بر قطع روابط دانشگاه‌های خود با شرکت‌های اسرائیلی اصرار دارند؟

در پردیس‌های دانشگاهی ایالات متحده، روند مخالفت‌ها علیه کمک‌های مالی، نظامی و سیاسی آمریکا به اسرائیل بسیار جدی و شدید شده است، زیرا دانشجویان اکنون بر قطع روابط دانشگاه‌هایشان با تولیدکنندگان سلاح و سایر شرکت‌های مرتبط با ارتش اسرائیل مصر هستند. برای دهه‌ها، مؤسسات آموزش عالی در آمریکا با بخش‌های دفاعی و هوافضای این کشور و همچنین سایر شرکت‌ها و صنایع عمدتاً نظامی غیرآمریکایی از جمله اسرائیل، همکاری کرده‌اند.

«دانیل بسنر» استاد مطالعات بین المللی دانشگاه واشنگتن، به شبکه خبری الجزیره گفت که جنگ سرد زمینه را برای گسترش روابط بین دانشگاه‌ها و پیمانکاران نظامی فراهم کرد. هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی اولین ماهواره مصنوعی جهان به نام اسپوتنیک را در سال ۱۹۵۷ به فضا پرتاب کرد، این رویداد ایالات متحده را مجبور کرد تا با احتمال عقب ماندن از دستاوردهای فناوری رقبای خود مقابله کند. بنابراین، کنگره ایالات متحده قانون آموزش دفاع ملی را در سال ۱۹۵۸ تصویب کرد تا دانشگاه‌های آمریکا زیربنای همکاری‌های نظامی و صنعتی با خارج از این کشور قرار گیرند.

قانونگذاران استدلال کردند که که چنانچه سرمایه گذاری و بودجه در بخش آموزش عالی اگر در مسیر تقویت قدرت نظامی و فناوری آمریکا ترویج شود، می‌تواند حمایت سیاسی بیشتری را هم به دست آورد. این قانون با وجودی که تردیدهایی برای آن مطرح کرده بود اما توسط آیزنهاور امضا شد و پس از آن بود که سرمایه پنتاگون به دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی این کشور سرازیر شد.

درهم تنیدگی فعالیت دانشگاهیان و نظامیان در آمریکا به ویژه در کالیفرنیا، ایالتی که به آب و هوای معتدل و بخش‌های دفاعی و هوافضا معروف است، بسیار چشمگیر است. طبق گزارش‌های رسانه‌ای، دفتر تجارت و توسعه اقتصادی کالیفرنیا تخمین زده است که صنعت دفاعی برای آن‌ها، به تنهایی بیش از ۱۵۸ میلیارد دلار سالانه و از سال مالی ۲۰۲۱ به ارمغان آورده است.

جمع بندی

تحلیلگران می‌گویند که سرمایه گذاری در پردیس‌های دانشگاه‌های آمریکا به عنوان بخشی از تلاش بزرگ‌تر ارتش و صنایع وابسته نظامی برای قرار گرفتن در مرکزیت نهادهای دانشگاهی، فرهنگی، علمی و سیاسی این کشور است. دانشجویان منتقد می‌گویند: دسترسی شرکت‌های صهیونیستی به دانشگاه‌های آمریکا سبب شده تا نهادهای نظامی اسرائیلی متخصصان جوان دانشگاه‌ها را از همان ابتدا وارد مسیرهای نظامی هدفمند خود کنند.

«بنجامین فریمن» مدیر برنامه سیاست خارجی دموکراتیک در مؤسسه کوئینسی در این زمینه به برخی رسانه‌ها گفته است: در آمریکا، به هر کجا که بچرخید، می‌توانید تأثیر این شرکت‌ها، از اتاق‌های فکر و دانشگاه‌ها گرفته تا بازی‌های ویدئویی و فیلم‌های محبوب را ببینید. فریمن این سوال را مطرح می‌کند که آیا ممکن است دانشجویان جوان مسیر علمی خود را در ارتباط دانشگاه‌ها با این شرکت‌های نظامی گم کنند؟ به‌عنوان مثال، به‌جای اینکه دانشجویان جوان و آینده‌دار روی انرژی سبز و مسائل و مشکلات جهان در حوزه زیست محیط کار کنند، به سمت شرکت‌هایی هدایت شوند که توسعه تسلیحات بزرگترین منبع درآمدشان است؟

این سوالات در حالی در فضاهای آموزشی آمریکا مطرح شده که دانشجویان آمریکایی حامی فلسطین در شعارهای خود تاکید دارند: ما می‌خواهیم دنیای بزرگی بسازیم، ما متعهد به بهبود جامعه جهانی خود هستیم. برخی دانشجویان در مورد علت پیوستن آن‌ها به این سبک از اعتراض به رسانه‌ها گفتند: وضعیت غزه بدون شک وخیم است و نیازمند توجه فوری بین المللی و یک راه حل مسالمت آمیز است. تعداد کشته شدگان فلسطینی در جنگ اسرائیل از ۳۵ هزار نفر فراتر رفته و بسیاری از بازماندگان فلسطینی در حال تجربه چیزی هستند که سازمان ملل آن را "قحطی تمام عیار" نامیده است. ما خواستار تغییر این روند هستیم.