هزينه‌اي ميلياردي و كارخانه‌اي بلااستفاده در بجنورد/ اعتباراتي كه دود شد

به گزارش خبرنگار مهر، کارخانه کمپوست شهرداری بجنورد که ساخت آن از سال 87 در زمینی به مسحت 15 هکتار، در 25 كيلومتري شرق بجنورد و در حوالي چند روستا، با اعتباری حدود 4.7 ميليارد تومان آغاز شده بود، پس از كش و قوس هاي فراوان و افزايش هزينه هاي ساخت، سرانجام تیرماه سال گذشته با حضور وزیر کشور رسما به بهره برداری رسید.

اين بزرگ‌ ترین کارخانه کمپوست شمال شرق کشور است که ظرفیت آن 250 تن در یک شیفت کاری اعلام شده و این ظرفیت تا 500 تن نیز قابل ارتقا است و توانایی تولید سالانه چهار هزار و 200 تن کود آلی را دارد و از متصاعد شدن حداقل 200 مترمکعب گاز گلخانه‌ای از هر تن پسماند نیز جلوگیری می‌کند.

قرار بود با فعالیت این کارخانه زباله شهرهای بجنورد، شیروان، آشخانه و اسفراین به این محل منتقل شده و مواد آلی این زباله ها به سایت تخمیر کمپوست فرستاده ‌شود، مواد طبیعی به چرخه طبیعت بازگردد و مواد شیمیایی، زباله‌های بیمارستانی و زباله‌های خطرناک نیز در عمق چهار متری زمین دفن شوند.

مشكلات بهداشتي صداي اهالي مجاور كارخانه را درآورد

اما پس از گذشت چند ماه از فعاليت اين كارخانه، اهالي روستاهاي مجاور آن به دليل آنچه كه مشكلات بهداشتي و بوي بسيار بد فعاليت اين كارخانه ذكر مي كردند؛ راه را بر خودروهاي حمل زباله بسته و خواستار انتقال كارخانه از جوار روستا و محل زندگي خود شدند.

اين اعتراضات دامنه دار شد تا سرانجام در بهمن ماه سال گذشته و با سفر رئيس سازمان محيط زيست كشور به خراسان شمالي، شماري از مسئولان شهرستاني و استاني اين مشكل را با معاون رئيس جمهور در ميان گذاشتند.

پس از آن مقرر شد تا یک گروه فنی اعزامی از سازمان مرکزی محیط زیست در بازدید از کارخانه کمپوست بجنورد، نحوه فعالیت و وضعیت آلایندگی این واحد را مورد بررسی قرار دهند.

اين گروه فني پس از بازديد از كارخانه كمپوست، مشكلات موجود در اين واحد را اساسي دانسته و بر اساس نظر كارشناسي آنها مقرر شد تا اصلاحاتی در کارکرد این واحد بازیافت انجام شود.

بعد از اين اظهارنظر كارشناسان سازمان مركزي محيط زيست و با ممانعت اهالي روستاهاي مجاور كارخانه، انتقال زباله ها به اين واحد متوقف شد و بار ديگر زباله هاي بجنورد به همان محل سابق یعنی کوه بابا موسی انتقال مي يافت كه اين موضوع نيز با اعتراضات مردم و دوست داران محيط زيست مواجه شد.

عدم دریافت زباله شهرها و فعالیت کارخانه با ظرفیت ناقص

جانمايي نادرست كارخانه كمپوست بجنورد تنها مشكل موجود نبود؛ بلكه در همان چند ماه فعاليت كارخانه نيز، در حالي كه بر اساس برنامه اوليه قرار بود زباله چهار شهر بجنورد، شيروان، اسفراين و آشخانه با انتقال به اين واحد، بازيافت شود، به علت عدم دريافت اين زباله ها، كارخانه مذكور با ظرفيت ناقص فعاليت مي كرد.

در حالي كه ظرفیت كارخانه 250 تن در یک شیفت کاری اعلام شده و این ظرفیت تا 500 تن نیز قابل ارتقا بود؛ تنها زباله شهرستان بجنورد یعنی حدود 120 تن زباله به این محل منتقل می شد و به همین دليل نیز کارخانه با ظرفیت ناقص فعال بود.

سرپرست معاونت خدمات شهری شهرداری بجنورد در آن زمان در این مورد، گفت: از زمان بهره برداری از کارخانه کمپوست بجنورد، فقط زباله‌های شهرستان بجنورد به این محل منتقل می شود و با توجه به فعالیت ناقص، در صورت تداوم این روند این کارخانه زیان ده می شود و سودآوری نخواهد داشت.

یوسف رستمی با بیان اینکه شهرداری های آَشخانه، اسفراین و شیروان نیز در طرح انتقال زباله شهری به کارخانه کمپوست بجنورد قرار دارند، افزود: با وجود تعهد شهرهای مذکور مبنی بر انتقال زباله های تولیدی خود به این کارخانه، متاسفانه تاکنون هیچ زباله ای از این شهرها به کارخانه کمپوست بجنورد منتقل نشده است.

از طرف ديگر مدیرعامل سازمان پسماند خراسان شمالی تامین هزینه انتقال زباله را مهمترین دغدغه شهرداران شهرهاي استان دانست و گفت: برای انتقال زباله شهرهای آشخانه، شیروان و اسفراین به كارخانه كمپوست بجنورد مکاتبات لازم صورت گرفته اما مشکل شهرداران این شهرها، تامین هزینه انتقال زباله به مرکز استان و محل کارخانه کمپوست است.

علی بابایی با بیان اینکه در شیروان روزانه حدود 50 تن، اسفراین 30 تن و آشخانه 25 تن زباله تولید می شود، اظهار داشت: انتقال این مقدار زباله از شهرهای مذکور به محل کارخانه کمپوست هزینه بر بوده و با توجه به وضعیت نامناسب درآمد شهرداری ها و نیز عدم تکافوی درآمد حاصله از بازیافت زباله در سال های نخست فعالیت کارخانه کمپوست، مسئولان شهرهای فوق الذکر تمایل چندانی برای انتقال زباله های خود به محل کارخانه ندارند.

محیط زیست مجوزی برای کمپوست خراسان شمالی صادر نکرده است

ديگر مشكلات موجود در كارخانه كمپوست بجنورد صداي همه را درآورده بود، فعاليت ناقص، زيان ده بودن، اعتراضات اهالي روستاهاي مجاور به دليل مشكلات بهداشتي و ... سبب شد تا همه به دنبال مقصر و مسئول اين جانمايي نامناسب بگردند.

انگشت اشاره بسياري از افراد به جانب معاون وقت امور عمراني استانداري خراسان شمالي نشانه رفت، معاوني كه دوره معاونتش در استانداري طولاني شد، بسيار ماند و با اقدامات بحث برانگيز، بسيار هم حاشيه ساخت.

برخي نيز انگشت اشاره را به سمت محيط زيست خراسان شمالي نشانه رفتند كه چرا با وجود اين مشكلات، احداث چنين كارخانه اي را تاييد كرده است.

اما مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی سفت و محكم در برابر اين ادعا ايستادگي مي كند و مي گويد: محیط زیست استان هیچ‌گونه مجوزی را برای اجرای کارخانه بیوکمپوست کنونی بجنورد صادر نکرده است.

حسین آبسالان با تاکید بر اینکه جانمایی این کارخانه با محیط زیست نبوده و استانداری سابقا در این زمینه پیشنهاداتی ارائه کرده بود، اظهار مي كند: اجرای این واحد از طریق کار گروهی انجام شد.

وی یکی از مهمترین مشکلات در کمپوست بجنورد را نبود مدیریت فنی عنوان كرده و مي افزايد: تا زمانی که این مشکل برطرف نشود، شاهد بروز مشکلاتی در فعالیت این واحد خواهیم بود.

بلا استفاده ماندن كارخانه كمپوست و ساخت كارخانه جديد!

با وجود هزینه‌های میلیاردی و پس از گذشت حدود شش ماه فعاليت، به دليل مشكلات فوق الذكر کارخانه کمپوست بجنورد بلااستفاده ‌ماند و بر اساس تصميم مسئولان قرار است كارخانه اي جديد در محلي ديگر احداث شود.

رئیس شورای اسلامی شهر بجنورد در اين زمينه با اشاره به تصمیم اخیر مسئولان برای تعطیلی کارخانه کمپوست به خاطر مشکلات زیست محیطی و اعتراضات مردم روستاهای مسیر، مي گويد: بر اساس تازه‌ترین تصمیم مسئولان شهرستان، کارخانه کمپوست جدید احداث می‌شود.

سید محمد لنگری با بیان اینکه مسئولان شهرستان در این زمینه راسا اقدام کرده‌اند، اظهار مي كند: بر همین اساس کارخانه کمپوست جدید با سرمایه گذاری 60 میلیارد ريالي در بالا دست کشتارگاه صنعتی بجنورد احداث خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه شورای اسلامی بجنورد در گذشته با احداث کارخانه کمپوست در مسیر کنونی مخالف بود، مي افزايد: با این وجود معاون سابق هماهنگی امور عمرانی در این زمینه اصرار داشته و کمترین ارزشی برای نظرات شورای شهر قائل نشد.

سخنگوی شورای اسلامی بجنورد تصريح مي كند: اکنون باید شخص ایشان در این زمینه و خسارت‌های وارده پاسخگو باشد چرا که با وجود هزینه‌های میلیاردی، این پروژه بلا استفاده مانده است.

مدیرعامل سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری بجنورد نيز با اشاره به بلااستفاده ماندن كارخانه كمپوست فعلي، در اين زمينه مي گويد: جانمایی کارخانه جدید کمپوست در دستور کار شهرداری این شهر قرار گرفته است.

علی اصغر بابایی اضافه مي كند: قرارداد طرح مطالعاتی برای انتخاب زمین مناسب برای ایجاد کارخانه جدید کمپوست با کارشناسان منعقد شده است.

وی اضافه مي كند: با تایید مکان جدید کارخانه کمپوست از سوی محیط زیست، عملیات ساخت این پروژه عمرانی و زیست محیطی نیز آغاز می شود.

مدیرعامل سازمان بازیافت شهرداری بجنورد اضافه مي كند: کارخانه کمپوست کنونی نیز با اصلاح سامانه هوادهی، تخمیر کود و واگذاری آن به راهبر این واحد بازگشایی می شود.

كارخانه كمپوست بجنورد؛ سنگي در چاه

حال در اين ميان با وجود پيشنهاد ساخت كارخانه جديد كمپوست بجنورد در بالا دست كشتارگاه صنعتي اين شهر توسط شوراي شهر، حسين آبسالان، مديركل حفاظت محيط زيست استان، در حالي كه فعالیت کارخانه کمپوست در بجنورد را یکی از نیازهای ضروری استان مي داند، محل پيشنهاد شده براي ساخت كارخانه جديد را از نظر زيست محيطي نامناسب ذكر مي كند و مي گويد: باید هرگونه اقدام در این زمینه بر اساس كار کارشناسی‌ صورت گیرد.

بر اين اساس به نظر مي رسد در آوردن سنگي كه چند سال پيش معاون عمراني استانداري خراسان شمالي به چاهي در حوالي بجنورد انداخت، عقلاي شهرستاني و استاني را حالا حالاها به خود مشغول كند.