تقویم سنگسری در فهرست آثار ملی ثبت شد

وی افزود: در این تقویم هر روز دارای یک نام و مراسم به خصوص است و این تقویم دارای 360 روز و 12 ماه 30 روزه است و پنج روز آخر سال به عنوان "پیتک" (روزهای خدا) نام دارد.

وی با بیان اینکه مردم سنگسر ازگاهشمار مختص به خود برخوردارند، گفت:" ید الله حاج علیان" از محققان مهدیشهری این تقویم را طی سالیان متمادی گردآوری کرده و برای جلوگیری از فراموشی آن را در قالب سالنامه و تقویم انتشار داده است.

یزدانی افزود: بر اساس تحقیقات حاج علیان در این تقویم آغاز سال درفصل بهار و مطابق با شانزدهمین روز از فروردین ماه سال شمسی بوده و با گذشت 360 روز در دهمین روز از ماه فروردین سال شمسی بعد به پایان می رسد و پس از آن شمارش پنج روز پیتک آغاز می شود.

وی گفت: بر اساس این تقویم ماه ها به نام های مس (ماه بزرگ)، دمُ، گوجو (مهیا شدن برای کوچ ییلاقی)، نوسال ما (آغاز سال جدید کاری برای تولید فراورده های دامی)، سیام (وابستگی زندگی به ماه سیاه)، کورچ (بازگشت از ییلاق)، اوریا، تیرمُ (جشن تیرگان)، مردال مُ(ماهی که در آن پیران می میرند )، شرور مو، میرونه مو و آونه مو نامیده می شود.

وی افزود: باگذشت هر چهار سال، یکروز با عنوان "کبیسه" به آخر سال افزوده شده و بدین ترتیب این گاهشماری با گردش سال شمسی مطابقت دارد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان گفت: در این تقویم هر روز یک نام خاص دارد و بر این اساس روزها از یکم تا سی ام به ترتیب به نام های ورمز(روز دختران ورمز)، بهمن(اندیشه پاک)، اردیبهشت(بهترین راستی)،شهریور(شهریارنیرومند)،اسفندارمز(روزفروتنی)، خرداد(روز تندرستی)، مرداد( روز جاودانگی)، دی باذر( روز آفریدگار)، آذر(آتش افروغ)، آبون(هنگامه آب) و .... نامگذاری می شود.

وی با بیان اینکه دربرخی روزهای این گاهشمار آداب و مراسم خاصی برگزار می شده است، گفت: به عنوان مثال در اولین روز از هر ماه که به عنوان "ورمز" نام دارد یکی از دختران خوش قدم خانواده یا فامیل قبل ازطلوع آفتاب ازخانه خارج شده و کوزه خود را در محل یکی از چشمه سارهای شهر به خصوص چشمه موسوم به آناهیتا از آب پر می کرد.

وی افزود: بر اساس این رسم قدیمی، دختر به تعداد افراد خانواده تعدادی سنگریزه د رمیان کوزه انداخته و پس از آن به خانه باز می گشت، دختر ورمزی مقداری از آب کوزه را در سمت چپ و راست درب خانه ریخته و مابقی را در چهار گوشه اتاق می پا شید، اهل خانه نیز تا قبل از آمدن او در را به روی شخص دیگری باز نمی کردند ودر پایان مبلغی پول و یا هدیه ای به دختر ورمزی می دادند.

یزدانی گفت: درطی دهه های اخیر با رواج تقویم سال شمسی وکاربرد بیشترآن به مرور زمان از اهمیت تقویم سنگسری وآئین های مربوط به آن کاسته شده و امروزه تنها برخی افراد میانسال شهر نام ماهها و روزهای آن را بیان می دارند.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان ابراز امیدواری کرد: ثبت تقویم سنگسری، گامی در جهت حفظ و احیای این شیوه گاهمشاری کهن باشد.

به گفته وی، استان سمنان دارای بیش از یک هزار اثر تاریخی شناسایی شده است که تا کنون بیش از 619 اثر از این تعداد در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.